Fyrning gæti keyrt sjávarútveginn í þrot

Fyrning aflaheimilda sem næmi 1-3% á ári, auk tryggðs eignarhaldstíma til 20 til 30 ára myndi lækka markaðsvirði aflaheimilda svo mikið í upphafi að það myndi þurrka upp bókfært eigið fé íslenskra útgerðarfyrirtækja.

Þetta er niðurstaða skýrslu dr. Ragnars Árnasonar, fyrrverandi prófessors við Háskóla Íslands. Er hún í raun endurskoðuð og uppfærð útgáfa af greinargerð sem dr. Daði Már Kristófersson, núverandi prófessor við Háskóla Íslands og varaformaður Viðreisnar, tók saman árið 2010 um möguleg áhrif fyrningarleiðar í sjávarútvegi.

Mörkin liggja við 0,5%

„Þar sem eignaskerðingin heldur áfram með fyrningu hvers árs og tekjuflæðið minnkar sömuleiðis fer svona fyrning nærri því að gera fyrirtækin gjaldþrota. Þessi niðurstaða er í samræmi við þá niðurstöðu í skýrslu Daða að línuleg fyrning umfram 0,5% á ári myndi þurrka út hagnað útgerðarinnar og fyrning umfram það væri líkleg til að valda viðvarandi taprekstri.“

Í skýrslunni leggur Ragnar einnig mat á hversu stórt hlutfall upphaflegra aflaheimilda séu enn á höndum þeirra sem upphaflega fengu þeim úthlutað. Beitir Ragnar þar að sögn sömu aðferðum og Daði og kemst að því að 8-14% aflaheimilda í þorski og ýsu séu á fyrstu hendi og 9-18% af heimildum í ufsa.

Bendir Ragnar því á að upptaka aflaheimilda myndi aðallega bitna á þeim sem keypt hafi varanlegar aflahlutdeildir á markaði og er tekið undir þá skoðun dr. Daða að fyrningu mætti því jafna við eignaupptöku.