Erlent | mbl | 23.8.2017 | 9:48

Árásargjarnir innflytjendur herja á Svía

Moskítóflugur. AFP

Óttast er að árásargjörn tegund moskítóflugunnar hafi numið land í Svíþjóð. Sérfræðingar hafa fangað og rannsakað nokkrar slíkar flugur í Suður-Svíþjóð og virðist sem moskítófluga sem ber vesturnílarveikina sé komin þangað.

Skordýrafræðingurinn Anders Lindström hefur rannsakað og fangað 50 anopheles algeriensis moskítóflugur í Falsterbo, suður af Malmö. Tegundir sem um ræðir getur borið Vestur-Nílarveiruna en hún telst til sama hóps veira og þær sem valda beinbrunasótt og gulusótt.

„Um er að ræða RNA-veirur sem berast á milli hýsla með skordýrum. Vesturnílarveiran greindist fyrst árið 1937 í Úganda og er í dag nokkuð algeng í mönnum, fuglum og öðrum hryggdýrum í Afríku, Vestur-Asíu og í Mið-Austurlöndum. Hún er einnig þekkt í suðurhluta Evrópu,“ segir á Vísindavef Háskóla Íslands.

Lindström segir í viðtali við TT-fréttastofuna að svo lengi sem sjúkdómurinn greinist ekki í Svíþjóð sé flugan ekki hættuleg – aðeins sérstaklega árásargjörn.

„Hún getur stungið fólk um miðjan dag, jafnvel þó að það sé bjart og sólríkt svo hættan á að verða stunginn er meiri,“ segir Lindström.

Hann segir að þetta sýni hversu hlutirnir geti breyst hratt. Með loftlagsbreytingum geta lífverur eins og moskítóflugur nýtt sér tækifærið og því megi búast við fleiri moskítóflugum í Svíþjóð en áður.

Moskítóflugan er orðin mjög algeng í Bretlandi og er einnig komin til Danmerkur. Fyrsta flugan af þessari tegund fannst í Svíþjóð í fyrra en það var Lindström sem fann hana í Simrishamn. Í sumar hefur hann unnið að rannsóknum á svæðinu í kringum Falsterbo en ætlar núna að flytja sig um set til Simrishamn og kanna hvort flugan hafi fjölgað sér þar.

Vesturnílarveiran smitast ekki á milli manna. Þegar hún er komin í líkama manns eða dýrs sér ónæmiskerfið um að koma í veg fyrir að hún geti fjölgað sér það mikið að hún gæti komist í moskítóflugu sem kynni að bíta viðkomandi. Ekkert bendir heldur til þess að hægt sé að smitast við snertingu af því að meðhöndla sýkta fugla, hvorki lifandi né dauða, segir á Vísindavefnum.

Ekki er vitað til þess að önnur skordýr en moskítóflugur séu smitberar á Vesturlöndum þótt greinst hafi sýktir blóðmítlar í Afríku og Asíu. Aðrar smitleiðir eru þó þekktar, en mjög sjaldgæft er að fólk smitist eftir þeim. Hér er um að ræða blóðgjafir, líffæraígræðslur, brjóstamjólk og yfir fylgju frá móður til fósturs.

Um 80% þeirra sem smitast af vesturnílarveirunni fá engin einkenni sýkingar. Langflestir þeirra sem veikjast fá svokallaða vesturnílarhitasótt. Einkenni hennar eru hiti, höfuðverkur, slen, beinverkir og í sumum tilfellum húðútbrot á búknum ásamt bólgnum eitlum. Hitasóttin getur varað allt frá fáeinum dögum til nokkurra vikna.

Áætlað er að einn af hverjum 150 einstaklingum sem smitast (eða innan við 1%) fái vesturnílarveiki sem er mun skæðari en hitasóttin. Einkenni vesturnílarveiki koma fram á taugakerfinu sem heilabólga, heilahimnubólga eða mænuveiki. Þessu fylgja höfuðverkur, stífur háls, ógleði og uppköst, hár hiti og lömun.

Frétt The Local