Endurskoða ætti áfengiskaupaaldur

Í skýrslu starfshóps um heildarendurskoðun áfengislöggjafarinnar kemur fram það mat, að þörf sé á endurskoðun áfengiskaupaaldurs í samræmi við önnur réttindi. Þá telur starfshópurinn óraunhæft að koma algerlega í veg fyrir áfengisauglýsingar.

Starfshópurinn hefur skilað skýrslu sinni til fjármálaráðherra og verður hún gerð opinber síðar í dag eða á morgun. Næstu skref eru að undirbúa frumvarp fyrir haustþing þar sem tekið verður mið af skýrslunni. Að sögn formanns nefndarinnar þykir ljóst að löggjöfin muni gjörbreytast.

Meginniðurstöður starfshópsins eru að núgildandi löggjöf og markmið hennar endurspegli ekki núverandi framkvæmd og viðhorf til þessa málaflokks. „Að mati starfshópsins er stefna stjórnvalda í áfengismálum ekki nægjanlega ljós og í núgildandi löggjöf er ekki tekið fram með beinum hætti hvernig á að ná markmiðum áfengisstefnunnar.“

Starfshópnum var gert að leggja mat á lagaumhverfi ÁTVR, skattlagningu áfengis, áfengisauglýsingar og markaðssetningu áfengis.

Styrkja ber ÁTVR

Hvað varðar auglýsingarnar telur hópurinn óraunhæft að koma algjörlega í veg fyrir auglýsingar áfengis. „Starfshópurinn leggur til að heimila skuli auglýsingar áfengis með miklum takmörkunum þó. Slíkt er í samræmi við reglur flestra Norðurlandaþjóðanna og gerir að mati starfshópsins eftirlit skilvirkara og eyðir réttaróvissu sem nú ríkir.“

Einnig telur hópurinn ákaflega mikilvægt að endurskoða lög um ÁTVR í heild, enda um þrjátíu ára gömul lög að ræða. „Ekki er að mati hópsins æskilegt að afnema einkasölu ríkisins á smásölu áfengis heldur þvert á móti að styrkja stöðu ÁTVR.“

Auk þess að styrkja ÁTVR telur hópurinn æskilegt að skoða hvort ekki sé rétt að gera nauðsynlegar breytingar á reglum til að mæta miklum vexti í íslenskri framleiðslu áfengis, t.d. með bráðabirgðaleyfum fyrir þá sem hefja framleiðslu. Tekið er fram að árið 2007 hafi framleiðendur verið fimm en nú mun fleiri og flestir með litlar verksmiðjur.

Enn svigrúm til skattahækkana

Hvað varðar skattlagningu á áfengi telur hópurinn að enn sé nokkuð svigrúm til hækkunar miðað við vísitölu neysluverðs. Í skýrslunni er einnig bent á, að skattlagning ætti ekki aðeins að miða að tekjuöflun heldur einnig til að stýra neyslu almennings, í samræmi við áfengisstefnu stjórnvalda.

Starfshópurinn var settur á fót í apríl á síðasta ári og hélt 53 fundi. Í honum sátu Þórður Reynisson, fjármálaráðuneytinu (fór í leyfi í byrjun ágúst 2009), Guðmundur Jóhann Árnason fjármálaráðuneytinu, (tók við formennsku frá byrjun ágúst 2009), Heiða Gestsdóttir, tilnefnd af dómsmálaráðuneytin, Anna Björg Aradóttir, tilnefnd af heilbrigðisráðuneytinu og Helga Hauksdóttir, tilnefnd af tollstjóra.