Hugarfarið er stærsti þröskuldurinn

Ef ætti að dæma hann út frá útlitinu minnir Miles Hilton Barber kannski mest á vinalegan skólastjóra. Hann verður 68 ára gamall á þessu ári, hárið löngu orðið grátt og þótt hann búi í dag á Bretlandi má heyra á hreimnum að hann ólst upp í Afríku, nánar tiltekið í Ródesíu sem í dag er Simbabve. Hann lætur kannski ekki mikið yfir sér en Miles er samt mikill ævintýramaður sem hefur slegið ótalmörg heimsmet og afrekað hluti sem flestir láta sig aðeins dreyma um; hann hefur klifið suma hæstu tinda heims, slegið hraðamet á sportbílum, flogið heimsálfa á milli á fisvél, hlaupið eyðimerkurmaraþon og gert atlögu að Suðurpólnum.

Það sem gerir þessi afrek enn merkilegri er að Miles missti sjónina fyrir um fjórum áratugum, og heimsmetin sló hann eftir að hann varð fimmtugur.

Miles er væntanlegur til Íslands í næstu viku og mun halda námskeið á mánudag, þriðjudag og miðvikudag á vegum Kompaní – viðskiptaklúbbs Morgunblaðsins. Kompaní er vettvangur sem veitir viðskiptavinum Morgunblaðsins og Mbl.is aukna þjónustu í formi fræðslufunda og fyrirlestra, auk þess að sameina starfandi fólk á Íslandi. Stendur Kompaní fyrir komu Miles í samstarfi við breska markaðsráðgjafarfyrirtækið Amplify.

Saga Miles er engu lík, en boðskapur hans er mjög skýr: að það er fyrst og fremst hugarfarið sem heldur aftur af okkur, hvort heldur í einkalífinu, í starfi eða í rekstri.

Sjónin fór og múrarnir risu

„Mig langaði til að verða flugmaður og 18 ára gamall skrái ég mig í flugher Ródesíu, en þeir tóku ekki við mér því ég féll á sjónprófinu. Ég var ekki nema 21 árs gamall þegar ég byrja að missa sjónina vegna arfgengs sjúkdóms,“ segir Miles, en bróðir hans er einnig blindur vegna sama sjúkdóms.

Miles segir samfélagið strax hafa sent honum mjög skýr skilaboð um þær takmarkanir sem blindan setti honum. Eftir því sem sjónin versnaði fækkaði þeim störfum sem hann átti að geta sinnt og allir draumar um að fljúga og sigra heiminn voru fyrir bí. Fyrst gat hann unnið sem sölumaður fyrir lyfjafyrirtæki, þá stýrði hann lítilli keðju matvöruverslana og eftir að Miles flutti til Bretlands gerðist hann atvinnuráðgjafi hjá hagsmunasamtökum blindra.

Þar væri Miles kannski enn þann dag í dag ef bróðir hans hefði ekki fengið brjálæðislega hugmynd. Rétt eins og Miles hafði dreymt um að fljúga hafði bróðirinn fengið siglingabakteríuna og meðal annars tekið þátt í kappsiglingu milli Afríku og Suður-Ameríku á sínum yngri árum, áður en sjónin fór. „Hann fær skyndilega þá hugdettu að smíða sér skip og sigla einn síns liðs frá Suður-Afríku til Ástralíu, kominn á sextugsaldurinn. Ég var sjálfur fastur í hugsunarhætti fórnarlambsins og hafði löngu gefið alla mína stóru drauma upp á bátinn, og eins og allt fólkið í kringum hann hélt ég að bróðir minn væri genginn af göflunum, þar til hann loks sigldi skipinu sínu inn í höfnina í Ástralíu.“

Á hraða hljóðsins

Það tók Miles ekki langan tíma að kveikja á perunni en hann var hikandi í fyrstu. „Á yngri árum hafði ég haft gaman af að hlaupa, og ákvað að ég skyldi verða fyrsti blindi maðurinn til að ljúka 250 km kapphlaupi í gegnum Sahara-eyðimörkina.“

Miles segir að það hafi verið eins og flóðgáttir hafi brostið. Hann skildi loks hvernig hugarfarið, miklu frekar en blindan, hafði takmarkað hvað hann gerði við líf sitt. Leið t.d. ekki á löngu þar til Miles var kominn aftur í flugstjórasætið og er hann meðal annars fyrsti blindi maðurinn til að rjúfa hljóðmúrinn í herþotu.

En gott og vel. Ef fólk skilur hvernig hugarfarið takmarkar okkur, hvernig er hægt að brjótast út úr viðjum eigin hugarfars? Er það ekki hægara sagt en gert? Miles segir besta ráðið að setja sér skuldbindandi markmið, og síðan vinna „afturábak“ út frá markmiðinu:

„Ef þig dreymir um að klífa Kilimanjaro, þá er fyrsta skrefið að bóka ferð. Þá er búið að taka ákvörðunina sem knýr þig til að finna peningana fyrir ferðalaginu með einhverjum hætti, þjálfa þig og taka frá tíma fyrir ævintýrið. Ef byrjað er á hinum endanum tekst sennilega aldrei að komast á áfangastað, því það er aldrei hægt að finna tíma eða peninga.“

Ljósmynd/SWNS.COM

Stjórnendur þori að setja markið hátt

Miles segir stjórnendur þurfa að hugsa með sama hætti. „Þegar farið er yfir reksturinn og gerðar áætlanir fyrir næsta ár er yfirleitt byrjað að setja markmið út frá því hvar fyrirtækið er statt í dag, og komist að þeirri niðurstöðu að miðað við markaðsaðstæður sé mögulega hægt að auka markaðshlutdeildina lítillega og auka hagnaðinn smávægilega. En hvað með að setja t.d. það markmið að auka hagnaðinn um 50% eða tvöfalda markaðshlutdeildina?“ segir Miles. „Þegar ég segi þetta við stjórnendur svara þeir að sumt sé hreinlega ekki gerlegt. Þá bið ég þá að ímynda sér að ég hafi numið börnin þeirra á brott og neiti að skila þeim nema takist að tvöfalda markaðshlutdeildina á næsta ári. Þá hætta stjórnendurnir að láta hugarfarið segja sér hvað er gerlegt og ógerlegt og byrja þess í stað að leita að lausnum.“

Vill Miles meina að það sé fyrst og fremst hugsunarhátturinn sem skilji að þau fyrirtæki sem skara fram úr og hin sem reka lestina. „Ég hef séð þetta oftsinnis; mjög svipuð fyrirtæki í sama geira sem hafa alveg sömu burðina, nema hvað í öðru fyrirtækinu finnst stjórnendunum alveg ásættanlegt að ná 5% vexti á meðan stjórnendurnir á hinum staðnum vilja vaxa um 50%. Leiðtogar sem láta ekki hugarfarið setja sér mörk smita út frá sér til starfsfólksins, sem verður til þess að fyrirtækið nær lengra.“