Kerlingabækur og kaffibollaþvaður

Harpa Rún Kristjánsdóttir og Jón Öxur skipuleggja Kerlingabækur, málþing Bókabæjanna …
Harpa Rún Kristjánsdóttir og Jón Öxur skipuleggja Kerlingabækur, málþing Bókabæjanna austanfjalls í ár, og bjóða upp á fjölbreytta dagskrá, kaffibolla og konfekt. Ljósmynd/Vala Guðlaug Jónsdóttir

Trakteringarnar í Tryggvaskála verða ekki af verri sortinni í kvöld. Kerlingabækur og kaffibollaþvaður, gjörið þið svo vel. Hvað geta bókaunnendur beðið um meira? Þeim Hörpu Rún Kristjánsdóttur bókmenntafræðingi og Jóni Öxuri íslenskukennara, skipuleggjendum stærsta árlega viðburðar Bókabæjanna austanfjalls, er að minnsta kosti svara vant. Enda eru þau himinlifandi yfir því sem borið verður á borð fyrir gesti málþingsins Kerlingabækur, í fyrrnefndum Tryggvaskála á Selfossi.

„Guðrún frá Lundi verður aðalstjarnan,“ upplýsir Harpa Rún og heldur áfram: „Hugmyndin kviknaði af því að hún hefur verið metsöluhöfundur undanfarin ár, rétt eins og hún var í lifanda lífi. Mér fannst alltaf jafn fyndið þegar ég vann í Bókakaffi hérna á Selfossi og fólk bað um nýju bókina hennar Guðrúnar frá Lundi líkt og hún væri sprelllifandi og enn að, en hún lést 1975. Út frá þessu fórum að vinna með bókmenntir kvenna í stærra samhengi.“

Fyrst á dagskrá er erindi Dagnýjar Kristjánsdóttur prófessors um hugtakið kerlingabækur og almennt um kvennabókmenntir. Harpa Rún rifjar upp að hugtakið sé raunar sprottið frá Guðrúnu sjálfri, en frægt varð þegar hún af einskærri hógværð sagði einhverju sinni í viðtali „...að kerling eins og hún ætti ekki að skrifa svona mikið“.

Pirraðir karlar

„Karlkyns gagnrýnendur töluðu niðrandi um bækur hennar og fleiri skáldkvenna. Þeir kölluðu þær kerlingabækur og kaffibollaþvaður og voru óttalega pirraðir yfir hversu vel þær seldust og voru mikið lesnar.“

Næsti dagskrárliður er einnig helgaður Guðrúnu, því Birgir Dýrfjörð mun segja frá æskuminningum sínum henni tengdum. „Birgir er ættaður úr sömu sveit, en hann er tengdapabbi konu sem var með okkur í stjórn Bókabæjanna og hafði heyrt hann segja skemmtilega frá skáldkonunni. Okkur fannst forvitnilegt að fá mann sem hvorki væri fræðimaður né hefði stúderað bækur hennar til að segja frá hvernig hún kom barninu fyrir sjónir.“

Þegar Guðrún frá Lundi hverfur af sviðinu stígur söngvaskáldið Hera Hjartardóttir fram og flytur frumsamin lög. „Hera er tveggja heima kona; býr bæði á Íslandi og Nýja-Sjálandi, og hefur verið mín uppáhaldssöngkona frá því ég var krakki. Hún syngur meðal annars and-ástarsöngva eins og hún kallar sum lögin sín, sem fjalla yfirleitt um hana sjálfa eða bara konur almennt. Hún varð þekkt á Íslandi þegar hún hóf að skrifast á við íslensku hefðina,“ segir Harpa Rún og vísar til þess að Hera samdi svar stúlkunnar sem Bubbi söng um í Stúlkan sem starði á hafið.

Ekki þótti annað við hæfi en fá skáld úr héraði til að segja frá ferli sínum og lesa úr völdum verkum. Harpa Rún og Jón voru sammála um að Guðrún Eva Mínervudóttir væri góður fulltrúi. „Kannski les hún úr nýju verki, eða eldri verkum sínum, við bíðum bara spennt,“ segir Harpa Rún.

Vertu svona kona

Á eftir Guðrúnu Evu treður ljóðahópurinn Svikaskáldin upp og telur Harpa Rún næsta víst að konurnar sem hópinn skipa komi á óvart. „Með Svikaskáldunum langaði okkur að fá ferskar og ungar raddir sem mótvægi við Guðrúnu frá Lundi og hennar sögusvið.“

Í lokin fá gestir að berja augum brot úr leikritinu Vertu svona kona í leikstjórn Guðfinnu Gunnarsdóttur og uppfærslu Leikfélags Selfoss. „Leikritið verður frumsýnt í næsta mánuði. Það eina sem ég veit er að það er byggt á mörgum sögum eftir Margaret Atwood, sem skrifaði meðal annars Sögu þernunnar, og að konur í leikfélaginu skrifuðu og þýddu verkið,“ segir Harpa Rún og tekur fram að með kaffibollaþvaðrinu verði boðið upp á konfekt og allir séu velkomnir.

Bókabæirnir austanfjalls standa að málþinginu Kerlingabækur í Tryggvaskála kl. 20 í kvöld, fimmtudagskvöldið 19. október. Viðburðurinn er styrktur af Uppbyggingarsjóði Suðurlands.
Nánar um málið
í Morgunblaðinu
Áskrifendur:
Nánar um málið
í Morgunblaðinu
Áskrifendur:
Fleira áhugavert
Fleira áhugavert