Snæbjörn Hörgsnes Kristjánsson

Snæbjörn fyrrverandi mágur minn er horfin af sjónarsviðinu. Hann hefði orðið 77 ára í dag og því tilefni til að minnast hann á þessum degi.
Hljóðlega lagði hann upp í þá ferð sem bíður okkar allra án þess hann eða nokkuð annað gæfi það til kynna að hann væri á förum. Eftir standa hans nánustu, eiginkona, börn, barnabörn og bróðir og velta fyrir sér hve hve dauðinn er oft í hróplegu ósamræmi við lífið sjálft.
Snæbjörn Kristjánsson var ekki maður þess gerðar sem læðist um og hverfur á brott hljóðlega. Þvert á móti var ævinlega líf og fjör þar sem hann fór um og það fór ekki fram hjá neinum að að Snæbjörn væri í nánd. Lífsgleði hans og kátína smitaði alla sem á vegi hans urðu frá fyrsta degi og allar götur til enda.

Ég kynntist Snæja eins og við kölluðum hann fyrir nærri hálfri öld eftir að hafa bundið trúss mitt við yngri bróður hans Smára. Ég kunni strax vel við Snæja létta lund hans og áhyggjuleysi af amstri hversdagsins. Hann var atorkumikill og hafði gaman af að tala og það fylgdi honum ferskur gustur. Hann var snillingur í því sem hann tók sér fyrir hendur einkum því sem hann hafði gaman af að fást við. Fáir áttu roð í hann við þegar kom að laxveiði. Það var í blóði hans og uppeldi hæfnin og þekkingin á hegðun laxins. Eins tamt og það er okkur öllum að takast á við hversdaginn, fyrir Snæja að renna fyrir lax og landa.
Smári yngri bróðurinn gaf þeim eldri lítt eftir og þeir bræður öttu kappi hvor við annan sem og aðra, enda ólíkir veiðimenn, en frábærir hvor á sinn hátt.
Kunnáttuna öðluðust þeir frá föður þeirra Kristjáni Sigurmundssyni sem kenndur var við fyrirtæki sitt. Kristján átti að baki farsæla og langa sögu að baki við allar helstu veiðiár landsins þegar hann lést á háaldraður árið 1996. Hann var þá þegar orðin goðsögn í huga þeirra sem þekktu til og af honum voru sagðar kynngimagnaðar sögur.

Snæi hóf ungur að fylgja föður sínum í veiði og nam af reynslu hans allt frá barnsaldri. Síðar fór sá yngri að fylgja með og drukku þeir bræður í sig þekkingu hans á hegðun laxins, göngu stofnsins í árnar, hegðun laxins við ólíkar aðstæður og allt hans og atferli. Það varð skjótt ljóst að laxveiðigenin höfðu erfst frá föður til sona.
Kristján þekkti árnar eins og fingur sínar. Hann vissi hvenær var best að beita flugu og hvenær maðki. Hann vissi upp á hár hvar laxinn lá og hvernig hann gekk upp árnar. Hann hafði ofursjón þegar kom að því að rýna ofan í djúpið og það nægði honum að ganga spölkorn upp með á til að átta sig á hve mikill fiskur var í henni. Á um tuttugu til þrjátíu ára tímabili 1965 - til 1985 var þrenningin Crystalfeðgarnir öllum samtíðarmönnum þeirra og áhugamönnum um laxveiði vel kunn.
Kristján var umfangsmikill leigutaki bestu veiðiáa landsins og á hans vegum komu í áraraðir heimskunnir auðjöfrar oftar en ekki á einkaþotum og slökuðu á við veiðar við íslenskri náttúru. Snæi og síðar Smári voru leiðsögumenn þeirra við árnar en útlendingar veiddu aðeins á flugu og það var þeim ekki keppikefli að landa sem flestum enda gátu þeir ekki tekið með sér veiðina.
Snæi varð skjótt vel þekktur og þeir sem höfðu brennandi áhuga á laxveiðum sóttu í að vera með honum og þeim feðgum við veiðar og læra kúnstirnar. Það vissi það hver laxveiðimaður að ef Snæi kom fisklaus heim úr einhverri ánni, væri ekki bein að hafa úr þeirri á. Hann var gríðarlega sterkur veiðimaður góður félagi og vinur sem aldrei brá skapi en hélt upp i húmornum og glettni hans og gleði voru bráðsmitandi.
Flest sumur á hátindi lífsins eyddi Snæi við laxveiði en hans aðalstarf var kaupmennska og síðar útgáfa og auglýsingasöfnun í blöð og tímarit um laxveiði. Þar var hann umfangsmikill og góða skapið og lífsgleðin var honum drjúg við það verk. Hann var aufúsgestur þar sem hann bar niður við að afla auglýsinga og ekki síst fyrir góðar móttökur var það honum létt.
Síðust árin var Snæi sestur á helgan stein með með eiginkonu sinni Huldu og lét ekki eins mikið að sér kveða. Hann lifði þó l lífinu áfram af gleði og eins og fyrrum voru samvistir við annað fólk hans gleði og ánægja. Þeir bræður sem svo lengi höfðu staðið hlið við hlið við laxveiðiár landsins áttu með aldrinum orðið tíðari samskipti.
Smári sem nálgast sjöunda tuginn hafði ákveðið að bjóða bróður sínum með í siglingu í tilefni þess. Það var mikil tilhlökkun í Snæja að eiga skemmtilega ferð í vændum, en mennirnir áætla en almættið ræður og tók við taumunum og stýrði Snæja í þá ferð sem bíður okkar allra og enginn kemst hjá að fara í. Það var enginn fyrirboði, tíminn var kominn og undan því varð ekki vikist. Snæi færi einn í þá ferð.
Lífið kemur manni stöðugt á óvart og það er ekki fyrr en maður sest niður og hugsar til baka að maður áttar sig á fyrirboðunum sem við stundum finnum en sjáum ekki í amstri dagsins. Aðeins hálfum sólarhring áður en Snæbjörn hélt í sína hinstu ferð, ráðgerði Hulda að fara með dóttur þeirra beggja, Guðnýju vestur á Snæfellsnes. Snæbjörn vissi af því og þær reiknuðu með af fenginni reynslu að hann vildi frekar nota tímann í annað. Þær ætluðu einar og koma aftur síðdegis.
En þennan dag sagðist Snæbjörn óvænt að hann væri að hugsa um að koma með þeim. Þær voru hálf hvumsa við og spurðu hvað hefði komið yfir hann að nenna skrölta með þeim vestur á Snæfellsnes. Hann var fastur fyrir og sagðist bara hafa gaman af því, þeim til undrunar.
Og Snæbjörn fór í sína hinstu ferð um landið sem fóstraði hann og naut þess mjög að virða fyrir sér náttúruna og hafði orð á því. Síðustu kornin voru að renna niður úr stundaglasi Snæbjörns án þess að þau þrjú hefðu hugmynd um. Almættið gefur og tekur án þess að við fáum við neitt ráðið. Minninguna eiga þær mæðgur, þakklátar fyrir dásamlegan dag sem þær vissu sólahringi síðar að var ekkert venjulegur.
Þær ylja sér við minninguna um gleðina sem þær nutu svo óvænt með þeim manni sem skipti þær svo miklu og hafði fylgt þeim svo lengi. Snæbjörn settist niður og horfði sólarlagið í hinsta sinn á meðan hann beið kaffibolla og stóð ekki upp aftur. Það var ekki í neinum takti við líf mágs míns og tilveru að kveðja á þann hátt. Það vita allir þeir sem þekktu Snæbjörn Kristjánsson. Það segir okkur aðeins að við vitum ekkert hvað, hvenær eða hvernig líf okkar og framtíð fer með okkur eða skilar okkur til baka út í eilífðina. Sem betur fer. Blessuð sé minning hans. Hann var drengur góður.
Huldu, Guðnýju, Kristjáni, mökum og barnabörnum og Smára bróður hans samhryggist ég innilega.