Erlent | AFP | 21.11.2017 | 9:19 | Uppfært 23.11.2017 10:00

Búa við kerfisbundinn aðskilnað

Modina er þriggja ára. Hún heldur nú til ásamt móður sinn í flóttamannabúðum í Bangladess eftir að mæðgurnar flúðu frá Búrma. Modina þjáist af vannæringu. AFP

Mannréttindasamtökin Amnesty International segja þvingunar- og hernaðaraðgerðir stjórnvalda í Búrma gegn rohingjum jafnast á við aðskilnaðarstefnu. Um 620.000 rohingjar hafa flúið til nágrannaríkisins Bangladess.

Aðbúnaður fólksins í flóttamannabúðum í Bangladess er slæmur en þangað hefur fólkið neyðst til að flýja undan ofsóknum og ofbeldi af hálfu hersins í Búrma. Hermenn hafa nauðgað og drepið fólk og kveikt í húsum þess.

Stjórnvöld í Búrma og Bangladess eru að vinna að samkomulagi um að fólki verði látið snúa aftur til síns heima en ekki hefur verið endanlega gengið frá því. Yfirmaður hersins í Búrma segir ekki gerlegt að taka við þeim fjölda sem stjórnvöld í Bangladess fara fram á.

Mohammad Jubair er eins árs og þjáist af vannæringu. AFP

Í nýrri rannsóknarskýrslu Amnesty International segir að ofsóknir gegn rohingjum hafi staðið yfir í mörg ár. Þær hafi stigmagnast og að endingu orðið til þess að fólkið flúði landið í þúsundavís.

Amnesty segir að stjórnvöld hafi stutt við aðgerðir hersins sem hafi miðað að því að einangra rohingja og hafa áhrif á alla þætti þeirra lífs. Amnesty segir aðgerðirnar jafnast á við aðskilnaðarstefnu og einangrunin jafnast á við gyðingahverfin í Evrópu á síðustu öld. Rohingjar eru múslímar en flestir íbúar Búrma eru búddistar.

Skýrsla Amnesty byggist á tveggja ára rannsóknarvinnu. Í henni segir að þær ofsóknir sem rohingjar hafa sætt séu glæpur gegn mannkyni.

„Rakhine-ríki [í Búrma] er vettvangur glæpa,“ segir í Anna Neistat, einn höfunda skýrslunnar. Hún segir að ástandið hafi lengi verið slæmt en versnað til muna síðustu þrjá mánuði. Neistat segir að stjórnvöld í Búrma haldi rohingjum aðskildum frá öðrum íbúum landsins við ómannúðlegar aðstæður.

Rótin að útbreiddu hatri gegn rohingjum er talin liggja í lögum um ríkisborgararétt sem sett voru árið 1982. Lögin gerðu hundruð þúsunda rohingja ríkisfangslaus. Allar götur síðan hefur verið gripið til aðgerða til þess að neita rohingjum um að búa í Búrma og þeir skilgreindir sem ólöglegir innflytjendur frá Bangladess.

„Þetta kerfi miðar að því að svipta fólk voninni,“ segir Laura Haigh, starfsmaður Amnesty í Búrma.

Meira en helmingur rohingja í Búrma, sem töldu um 1,1 milljón manna, hefur nú flúið landið. Þeir sem eftir eru búa við hrikalegar aðstæður og einangrun.

Rohingjar hafa orðið fyrir mismunun í Búrma í fleiri áratugi og höfðu til að mynda takmarkað ferðafrelsi. Þeir þurftu stöðugt að fá sérstök leyfi hjá stjórnvöldum og áttu á hættu að verða handteknir. Þá urðu þeir fyrir mikilli áreitni og ofbeldi. Árið 2012 blossuðu upp átök milli hópa þeirra og hópa annarra íbúa landsins. Þá voru rohingjarnir reknir frá þéttbýlisstöðum í ríkinu.

Þeir eru nú algjörlega einangraðir frá öðrum íbúum landsins. Gaddavírsgirðingar umlykja þau svæði þar sem þeir halda sig og eftirlitsstöðvar eru víða. Amnesty segir svæðin eins og fangelsi undir berum himni.

Rohingjar hafa heldur ekki haft aðgang að heilbrigðisþjónustu eins og aðrir íbúar Búrma. Börn þeirra mega ekki ganga í ríkisskólana. Þá hefur mörgum moskum þeirra verið lokað.

Neistat segir brýnt að jafna réttindi rohingja og annarra íbúa landsins. „Ekki er hægt að ætlast til þess að rohingjar sem hafa flúið ofsóknir snúi aftir heim í kerfisbundinn aðskilnað.“