Erlent | mbl | 23.9.2020 | 22:27

Hundar þefa veiruna uppi í Helsinki

Einn af hundunum sem þefar fyrir veirunni heitir E.T. Hér fær hann klór frá Anette Kare hundaþjálfara á flugvellinum í Helsinki. AFP

Nokkrir hundar sem starfa nú á Helsinki flugvelli í Finnlandi hafa verið þjálfaðir til að greina veiruna með lyktarskyni sínu. Ferðamenn sem fara í gegn um Helsinki hafa kost á að fara í kórónuveirupróf við komuna sem tekur tíu sekúndur og felur ekki í sér óþægindi sýnatöku í gegnum nef og munn. Prófið er, eins og glöggir lesendur hafa eflaust áttað sig á, framkvæmt af ferfætlingi, hundi. New York Times greinir frá.

Hundarnir hófu störf í dag og er um að ræða tilraunaverkefni sem miðar að því að greina veiruna í svita sem safnað er í þurrkur frá farþegum.

Síðustu mánuði hafa alþjóðaflugvellir komið með ýmsar aðferðir til að greina veiruna á meðal ferðamanna, þar á meðal munnvatnsskimun, hitamælingum og sýnatöku í gegnum nef. Vísindamenn í Finnlandi segja að notkun hunda gæti reynst ódýrari, hraðari og vænlegri til árangurs.

Lykta af svitaþurrkum í kassa

Eftir að farþegar hafa sótt farangur sinn er þeim boðið að þurrka á sér hálsinn til að safna svitasýnum og skilja þurrkurnar eftir í kassa. Á bak við vegg setur hundaþjálfari kassann við hliðina á dósum sem innihalda mismunandi lykt og hundurinn hefst handa við að þefa af þeim.

Hundarnir geta greint smitaðan ferðamann á 10 sekúndum og tekur ferlið í heild 10 mínútur. Ef hundurinn gefur til kynna að farþeginn sé smitaður er honum vísað á heilsugæslustöð flugvallarins hvar hann hefur kost á að undirgangast frítt veirupróf.

Kössi (t.v.) og Miina (t.h.) ásamt Susönnu Paavilainen á flugvellinum. AFP

Ná að þefa veiruna uppi hjá einkennalausum

Hundar hafa sérstaklega næmt lyktarskyn og hafa lengi þefað uppi sprengjur, eiturlyf og annan bannaðan varning í faraldri. Hundar hafa sömuleiðis verið færir um að greina veikindi, t.a.m. krabbamein og malaríu. Í miðjum heimsfaraldri virðist þjálfun hunda til að þefa veiruna uppi vera augljós valkostur, að sögn Önnu Hielm-Bjorkman, vísindamanns hjá Háskólanum í Helsinki sem fer fyrir rannsókninni.

Hundunum virðist vera að takast ætlunarverkið, að sögn Önnu. Á fyrsta stigi rannsóknarinnar gátu hundarnir þefað smit uppi hjá einstaklingi sem er einkennalaus eða jafnvel áður en einkennin koma í ljós. Hundarnir greindu smit fyrr en hefðbundið PCR-veirupróf sem er algengasta veiruprófið þegar kemur að kórónuveiru og er meðal annars notað hérlendis.

Ólíklegt að hundarnir veikist

Í júlí komust vísindamenn í Dýralæknaháskólanum í Hannover í Þýskalandi að því að með vikulangri þjálfun gætu hundar greint munnvatnssýni smitaðra frá munnvatnssýnum ósmitaðra í 94% tilvika.

Hundar virðast ekki smitast auðveldlega af kórónuveirunni þó þeir virðist hafa smitast í nokkrum tilvikum. Önnur dýr, til dæmis kettir, virðast vera mun líklegri til að smitast. Engar vísbendingar eru um að hundar fái einkenni eða geti smitað fólk eða dýr af kórónuveirunni.