Fréttaskýring: Ólíkar forsendur fyrir greiðsluskyldu

Framkvæmdastjórn Evrópusambandsins og Eftirlitsstofnun EFTA (ESA) eru samstiga um það að Íslendingum beri að greiða fyrir Icesave-innlánsreikninga Landsbanka Íslands en ekki um ástæðurnar. Þetta kemur fram í svörum sem borist hafa við fyrirspurnum Morgunblaðsins vegna málsins frá þessum tveimur stofnunum.

Eins og fram hefur komið lítur framkvæmdastjórnin svo á að engin ríkisábyrgð sé á bankainnistæðum samkvæmt tilskipun Evrópusambandsins um innistæðutryggingar sem innleidd var hér á landi fyrir rúmum áratug. Hins vegar heldur framkvæmdastjórnin því fram að tilskipunin hafi ekki verið innleidd með viðunandi hætti þar sem stærð íslenska tryggingasjóðsins hafi ekki verið í hlutfallslegu samræmi við stærð fjármálageirans hér á landi. Slíkt geti leitt til skaðabótaskyldu.

Engar athugasemdir

Enginn af þeim sem Morgunblaðið hefur rætt við og tengjast málinu kannast hins vegar við að athugasemdir hafi borist frá ESA eða framkvæmdastjórn Evrópusambandsins um að staðið hafi verið rangt að málum hér á landi varðandi innistæðutryggingar.

Talsmaður framkvæmdastjórarinnar sagði réttilega í svörum sínum til Morgunblaðsins að það væri hlutverk ESA að fylgjast með innleiðingu slíkra gerða á Íslandi. Í svörum frá Xavier Lewis hjá lögfræðisviði ESA við því hvers vegna engar athugasemdir voru gerðar kemur hins vegar einfaldlega fram að í nálgun sinni við málið horfi stofunin aðeins til þess sem gerðist í kjölfar bankahrunsins en ekki í aðdraganda þess.

Íslenska ríkið ábyrgt

Röksemdafærsla ESA fyrir því að Íslendingum beri að greiða fyrir Icesave-innistæðurnar er sú að sögn Lewis að íslenski tryggingasjóðurinn hafi ekki greitt út lágmarkstryggingu til allra þeirra innistæðueigenda sem töpuðu innistæðum sínum í kjölfar bankahrunsins. Innistæðueigendur í Bretlandi og Hollandi hafi verið sviptir aðgangi að innistæðum sínum og þær síðan að lokum verið bættar af þarlendum tryggingasjóðum.

ESA segir að sú skylda hafi hvílt á íslenska ríkinu að sjá til þess að tryggingasjóðurinn gæti staðið við skuldbindingar sínar sem séu að bæta öllum innistæðueigendum tapaðar innistæður upp að þeirri lágmarkstryggingu sem kveðið er á um í tilskipuninni.

Grundvallarmunur

Grundvallarmunur er þannig á því hvaða forsendur framkvæmdastjórn Evrópusambandsins annars vegar og ESA hins vegar telja vera fyrir því að íslenskum stjórnvöldum beri að greiða fyrir Icesave-innlánsreikningana miðað við svör stofnananna.

Ólík svör þeirra vekja óhjákvæmilega ýmsar spurningar. Meðal annars vekur athygli að ESA kjósi að horfa aðeins á það sem gerðist eftir bankahrunið en ekki fyrir það í ljósi þess að framkvæmdastjórnin telur að ekki hafi verið staðið rétt að innleiðingu tilskipunarinnar um innistæðutryggingar hér á landi fyrir hrun og þess eftirlitshlutverks sem ESA gegnir í því sambandi.

Þá virðast stofnanirnar tvær ekki vera samstiga gagnvart þeirri spurningu hvort ríkisábyrgð sé til staðar á bankainnistæðum.