49 greind með RS-veirusýkingu

Alls hafa 49 verið greindir með RS-veirusýkingu á veirufræðideild Landspítalans á fyrstu tveimur vikum ársins. Í síðustu viku voru 29 greindir með RV en þar af voru 15 börn á fyrsta og öðru ári. Þetta er meðal þess sem kemur fram í tilkynningu um inflúensusmit á vef Embættis landlæknis á föstudag.

Veiran hefur verið staðfest hjá öðrum aldurshópum, einkum meðal aldraðra, sem ásamt ungbörnum eru þekktur áhættuhópur. Á sl. fjórum vikum hafa samtals 22 einstaklingar greinst með human metapneumóveiru sem getur valdið svipuðum einkennum og RS-veirusýking gerir hjá börnum.

Heildarfjöldi þeirra sem greindust með inflúensu í vikunni 7.-14. janúar var svipaður og í vikunni á undan en nokkur breyting var á hlutfalli inflúensu A- og B-greininga. Fleiri greindust með inflúensu B en samtímis dró úr fjölda þeirra sem greindust með inflúensu A.

Við nánari skoðun á inflúensu af völdum A-veirustofna sést að sjö greindust með inflúensu A(H3) en fimm einstaklingar með inflúensu A(H1)pdm09. Borið saman við inflúensugreiningar vikuna á undan (1. viku 2018) sést að færri greinast með A(H3) en aukning er á A(H1)pdm09.

Þessi þróun er í samræmi við stöðuna á meginlandi Evrópu en þar er inflúensa B algengasta greiningin og fleiri greinast með inflúensu A(H1)pdm09 en A(H3). Hér á landi greinist inflúensan oftast hjá öldruðum því 18 af alls 32 einstaklingum voru 65 ára eða eldri, en stöku börn og fólk á öðrum aldri greinast einnig með inflúensu.

Samkvæmt upplýsingum frá Embætti landlæknis er töluvert álag á Landspítala vegna öndunarfærasýkinga, en þeir sem leggjast inn með inflúensu eru aðallega einstaklingar með undirliggjandi sjúkdóma eða aldraðir. RSV-veiran virðist einnig breiðast út og greinist oftast hjá ungum börnum og öldruðum einstaklingum.

RS-veira er kvefveira sem leggst bæði á efri og neðri öndunarveg. Sýkingin veldur kvefi og oft bólgu og þrengingum í smáum berkjum lungnanna með öndunarerfiðleikum og hvæsandi öndun sérstaklega hjá mjög ungum börnum. Þetta er algengur sjúkdómur sem leggst á alla aldurshópa en getur lagst þungt á fyrirbura og ung börn innan sex mánaða.

Veiran er svo algeng að flest börn innan tveggja ára aldurs hafa sýkst af henni. Faraldrar af völdum RS-veirunnar eru árvissir, þeir koma að vetrarlagi og standa venjulega í 2–3 mánuði. Árlega er komið með um 20% barna undir eins árs til læknis vegna bráðrar RS-veirusýkingar. Af þeim má reikna með að 2–3% gætu þurft á sjúkrahúsinnlögn að halda.

Bæði fullorðnir og börn geta fengið sýkinguna aftur í nýjum faröldrum þar sem veiran veldur ekki langtíma ónæmi.

RS-veiran smitast einkum með beinni snertingu milli einstaklinga en getur einnig smitast með úðasmiti við hósta eða hnerra. Veiran getur lifað í nokkrar klukkustundir á leikföngum eða á borðplötu og getur smitast þannig og borist í líkamann í gegnum nef, munn og augu.

Sýktur einstaklingur er mest smitandi fyrstu dagana eftir að hann veikist en getur haldið áfram að vera smitandi í nokkrar vikur á eftir. Einkenni sjúkdómsins koma fram fjórum til sex dögum eftir að smit hefur orðið.

Sýkingar af völdum RS-veirunnar geta orðið mjög alvarlegar, sérstaklega hjá fyrirburum, ungbörnum og börnum með undirliggjandi hjarta- og lungnasjúkdóma. Einkenni sjúkdómsins geta verið öndunarerfiðleikar vegna lungna- eða berkjubólgu, hár hiti, mikill hósti, hvæsandi öndun, nefstífla, hröð erfið öndun, blámi á húð vegna skorts á nægu súrefni og oft fylgir eyrnabólga. Sjúklingar sem veikjast alvarlega af völdum RS-veirunnar geta þurft að leggjast inn á sjúkrahús.

Sýkingin nær yfirleitt hámarki á 3–5 dögum og að mestu gengin yfir á einni viku. Flest börn jafna sig að fullu en sum þeirra fá astmaeinkenni fram eftir aldri samfara kvefsýkingum.

Hjá fullorðnum og eldri börnum eru einkenni oftast mild og líkjast vægri kvefpest, þ.e. með nefrennsli, þurrum hósta, hitavellu, særindum í hálsi og vægum höfuðverk.

Veiran getur einnig valdið alvarlegum einkennum hjá eldra fólki, og einstaklingum með undirliggjandi hjarta- og lungnasjúkdóm eða hjá þeim sem eru með bælt ónæmiskerfi.

Greining byggist fyrst og fremst á sjúkdómseinkennum, sjúkrasögu og læknisskoðun en einnig er hægt að greina veiruna í slími frá nefkoki.

Meðferðin byggist einkum á stuðningsmeðferð, vegna þeirra einkenna sem barnið er með, s.s. vökva- og súrefnisgjöf. Astmalyf geta minnkað öndunarerfiðleika hjá ungum börnum.

Væg einkenni sjúkdómsins krefjast engrar sérstakrar meðhöndlunar. Flest börn jafna sig að fullu.

• Blogga um frétt