Jafnréttislögin (10/2008) ná ekki utan um röðun eða val stjórnmálaflokka á framboðslista. Þetta segir Jón Fannar Kolbeinsson lögfræðingur Jafnréttisstofu spurður hvort nýr kvennakvóti Samfylkingarinnar standist lög.
Samþykkt var á flokkstjórnarfundi Samfylkingarinnar að breyta kynjakvóta í kvennakvóta. Með breytingunum er aðeins gert ráð fyrir að hlutfall kvenna sé tryggt í efstu sætum framboðslista, en ekki kynjanna eins og áður var. Með breytingunni verður körlum ekki lengur lyft upp um sæti vegna ákvæða um kynjakvóta, aðeins konum.
„Í greinargerð með frumvarpi sem var sett við breytingar á lögum númer 5/1998 kemur fram að það sé á ábyrgð flokkanna sjálfra að tryggja jafna stöðu kynjanna á framboðslistum sínum. Í sömu greinargerð er tekið fram að gildandi kosningakerfi hérlendis tryggi ekki kynjajöfnuð með neinum hætti.“
Flutningsmaður tillögu um kvennakvóta telur að kynjakvótar hefðu verið hugsaðir til að jafna hlut kvenna í stjórnmálum. Að hans mati er kvennakvótinn því liður í að sjá til þess að kynjakvótar gegni áfram sínu hlutverki.
Jón segir að árangur vegna kynjakvóta hafi látið á sér standa hérlendis. „Það hefur vantað úrræði, einhver viðurlög til þess að geta brugðist við því þegar þeim lagaskilyrðum er ekki mætt.“
Jón tekur þó fram að Jafnréttisstofa hafi dagsektarheimildir. Nýverið var samin reglugerð í forsætisráðuneytinu sem fjallar um það hvernig þessum dagsektum skuli vera beitt. Hún er nú í ferli.
Nú er endurskoðun á jafnréttislögum að fara af stað. „Ég geri ráð fyrir því að þetta verði eitt af þeim atriðum sem verður rætt nánar þar,“ segir Jón.