Íslömsk trú klofnaði í tvo meginmeiði á sjöundu öld í kjölfar deilna um eftirmann Múhameðs spámanns. Annarsvegar eru súnní-múslímar, eða súnítar, sem eru mikill meirihluti múslíma í heiminum, og hins vegar sjía-múslímar, eða sjítar, sem eru í minnihluta í heiminum. Sjítar eru þó í meirihluta í Írak og Íran.

Eftirmaður Múhameðs tók ekki við spámannshlutverkinu. Múhameð var síðasti spámaðurinn. En hann hafði einnig verið veraldlegur leiðtogi múslíma, og einhver þurfti að taka við því hlutverki.

Sjíta-fjölskylda á vergangi lætur fyrir berast í flóttamannabúðum í Bagdad 1. mars. Margar fjölskyldur sjía-múslíma sem búa á svæðum þar sem súnítar eru í meirihluta hafa lagt á flótta og sest að á öruggari stöðum af ótta við síaukin átök milli trúarhópanna tveggja.  AP

Alí, tengdasonur Múhameðs, var fjórði kalífi (sá sem stjórnar á jörðinni í umboði guðs) múslíma, en var myrtur árið 661. Þá tók helsti andstæðingur hans við kalífadómi, en átök þeirra voru undirrótin að klofningi íslams í súnní- og sjía-sið. Heitið á sjía-sið er dregið af „shi'at Ali“, eða „fylgismenn Alís“. Þeir telja Alí hafa verið þann eina sem hafi með réttu gegnt kalífadómi.

Hugmyndafræðilegur munur á súnní- og sjía-sið er í grundvallaratriðum sá, að sjítar telja að Múhameð hafi átt sér andlega arftaka, þótt hann hafi verið síðasti spámaðurinn. Þessir arftakar eru nefndir imamar. Þeir hafa í krafti innblásturs meira innsæi í eðli guðdómsins en venjulegir menn hafa. Þess vegna geta þeir túlkað Kóraninn, helgirit múslíma, og áttað sig á duldum boðskap sem þar er að finna en venjulegir menn sjá ekki.

Samkvæmt súnní-sið, sem kenndur er við hefð, eða troðnar slóðir, er Kóraninn skiljanlegur öllum sem vilja lesa hann og leita lærdóms um hann. Ekkert í honum er hulið venjulegum mönnum. Þar er enginn dulinn boðskapur.

Í sjía-sið hafa því imamarnir kennivald, en í súnní-sið hafa engir menn kennivald. Imamarnir njóta leiðsagnar almættisins og geta því orðið trúarlegir leiðtogar venjulegs fólks sem ekki hefur þetta sérstaka samband við almættið. Sjítar bíða þess að imam geti orðið samfélagsleiðtogi og kennt hinn rétta veg. Kennimenn hafa því sterka stöðu meðal sjíta.

Íranska þjóðin tók ajatollanum Ruhollah Khomeini sem imam, þótt hann liti ekki sjálfur á sig sem slíkan. Þess vegna hafði hann það ægivald í landinu sem raun bar vitni.

Sjítar eru í meirihluta í Írak, alls um 55-60% þjóðarinnar, en þeir voru í yfir 30 ár undirokaður meirihluti í eigin landi. Saddam Hussein, fyrrverandi forseti, er súníti, og ásamt flokki sínum, Baath, ofsótti hann sjíta á alla lund og lét myrða marga leiðtoga þeirra. Þúsundir sjíta voru reknir til Írans á áttunda áratugnum. Sjítar fögnuðu því mjög er ljóst varð að stjórn Saddams var fallin.