Það var 13. mars 2014 í Viðskiptablaði Morgunblaðsins sem fregnir bárust af því að smásölurisinn Costco hefði verulegan áhuga á að opna verslun hér á landi. Mörgum þóttu þetta ótrúlegar fréttir en staðreyndin er sú að verslun Costco opnar í Kauptúni á þriðjudaginn, rúmum þremur árum eftir að fyrstu fregnir af hugmyndinni bárust.

Þennan sama 13. mars 2014 gat Ragnheiður Elín Árnadóttir, þáverandi iðnaðar- og viðskiptaráðherra, staðfest að fundað hafi verið með fulltrúum Costco í ráðuneytinu og að verið væri að fara yfir þau atriði sem að þeim snúa. „Við lít­um já­kvæðum aug­um á þetta mál,“ sagði Ragnheiður þá.

Nokkrum mánuðum seinna eða í júní funduðu fulltrúar Costco aftur hér á landi, þá með bæj­ar­yf­ir­völd­um í Garðabæ þar sem rætt var um möguleikann á að opna Costco í Kauptúni 3. Bæjarstjóri Garðabæjar gat staðfest í samtali við Morgunblaðið að fundurinn hefði átt sér stað en sagði að þetta hefði aðeins verið fyrsti fundur og að málið hafi ekki verið tekið form­lega fyr­ir hjá bæj­ar­yf­ir­völd­um.

Fyrst stefnt að opnun 2016

Í júli bárust fregnir af því að Costco væri einnig að skoða möguleikann á að opna verslunina í Korputorgi og að um­hverf­is- og skipu­lags­ráð Reykja­vík­ur hafi tekið jákvætt í fyrirspurnina. Þá sagði Hjálm­ar Sveinsson, formaður ráðsins, að boltinn væri hjá Costco. „Það er í þeirra hönd­um hvort þeir velja Garðabæ eða Reykja­vík,“ sagði Hjálmar.

Það var síðan ekki fyrr en í desember sem það lá fyrir að verslunin yrði í Kauptúni og að hún yrði 14.000 fermetrar að stærð.

Í janúar 2015 var rætt við Gunnar Einarsson, bæjarstjóra Garðabæjar, sem sagði Costco gera ráð fyrir því að verslunin yrði opnuð ári seinna, þ.e. árið 2016.

Kauptún í Garðabæ fyrir framkvæmdir Costco. mbl.is/Árni Sæberg

„Ef ekk­ert óvænt kem­ur upp þá reikna þeir með að opna hér versl­un á næsta ári. Mér sýn­ist að skipu­lags­ferlið sem að okk­ur snýr geti tekið fram í júní á þessu ári. Að því loknu munu þeir byggja við það hús sem þeir eru að kaupa og því ætti ekk­ert að verða því til fyr­ir­stöðu að versl­un þeirra í Kaup­túni verði opnuð á fyrri­ hluta næsta árs,“ sagði Gunn­ar í samtali við Morgunblaðið.

Undirrituðu kaupsamninga í júlí 2015

Þær spár áttu ekki eftir að rætast og var það ekki fyrr en í júlí sama ár sem undirritaðir voru samningar um kaup Costco á 12 þúsund fermetra húsnæði í Kauptúni 3. Fasteignin var í eigu fé­lags­ins Sýslu ehf., sem er í eigu bræðranna Sig­urðar Gísla og Jóns Pálma­sona.

Við undirritunina greindi Steve Pappas, fram­kvæmda­stjóri Costco á Bretlandi, frá því að tals­vert úr­val af ís­lensk­um vör­um, einkum ferskvör­um, yrði á boðstól­um í versl­uninni. Þá sagði hann að í byrjun yrðu 160 manns ráðnir en búist væri við því að starfsmenn verði um 250 eftir þrjú ár. Einnig var greint frá því að verslunin byði upp á þjón­ustu á borð við apó­tek, sölu sjón­tækja og sjón­mæl­ingu, dekkja­sölu og dekkja­verk­stæði, bakarí og sæl­kera­versl­un.

Gunnar Einarsson, bæjarstjóri í Garðabæ, býður Steven Pappas, framkvæmdastjóra Costco yfir Bretlandi, velkominn í Garðabæinn í júlí 2015. mbl.is/Árni Sæberg

Um haustið var beiðni Costco um breytingar á lóð í kringum Kauptún tek­in fyr­ir á fundi skipu­lags­nefnd­ar Garðabæj­ar á næst­unni og var búist við því að þegar samþykkið væri í höfn ætti að vera hægt að hefja framkvæmdir. Í bréfi Costco til bæj­ar­ráðs var m.a. greint frá áform­um Costco um að koma fyr­ir sex­tán eldsneyt­is­dæl­um við versl­un­ina. Þá var óskað eft­ir leyfi til þess að fækka bíla­stæðum frá því sem gert er ráð fyr­ir í deili­skipu­lagi og áttu þau alls að vera 791 tals­ins.

Það var síðan ekki fyrr en í maí í fyrra sem skipu­lags­stofn­un samþykkti nýtt deili­skipu­lag fyr­ir svæðið og þá var jafnframt gefið leyfi fyrir 12 bensíndælum í stað þeirra 16 sem Costco hafði óskað eftir.

Afhjúpuðu teikningar fyrir ári

Í lok maí voru birtar fyrstu teikningar af versluninni sem teiknaðar voru af KRADS & THG arki­tekt­um og var þá gert ráð fyrir því að verslunin yrði opnuð í nóvember. Framkvæmdir hófust hins vegar ekki fyrr en um miðjan ágúst og var þá búið að fresta opnuninni fram til mars 2017.

Í janúar var greint frá því á mbl.is að opnuninni yrði enn og aftur frestað og þá fram í seinni hluta maí og eins og allir vita hefur sú áætlun staðist og verslunin verður opnuð á þriðjudaginn, 23. maí.

Þá sagði Guðmund­ur Ingvi Sig­urðsson, lögmaður Costco á Íslandi, í samtali við mbl.is að um eðli­leg­ar taf­ir væri ræða. „Þetta er stór fram­kvæmd og mikl­ar breyt­ing­ar á hús­næðinu,“ sagði Guðmund­ur og bætti við að verið væri að stækka húsið og bæta aðgengi vöru­bíla á svæðinu ásamt því að stækka fram­hlið húss­ins fyr­ir viðskipta­vini.

Teikningarnar sem voru afhjúpaðar í maí í fyrra. Teikn­ing/​KRADS & THG arki­tekt­ar

Höfðu sett 6,2 milljarða í fjárfestingar á Íslandi

Það var síðan fljótlega eftir það sem myndin byrjaði að skýrast. Í febrúar hélt Costco kynningarfund fyrir blaðamenn og fleiri aðila þar sem m.a. var greint frá því að ársaðild í vöruhúsið myndi kosta 4.800 krónur fyrir einstaklinga og 3.800 fyrir fyrirtæki. Þá var einnig greint frá því að þá hefði félagið sett 6,2 millj­arða í fjár­fest­ing­ar á Íslandi. „Það er því hægt að segja að við séum kom­in til að vera,“ sagði Mag­an Chauh­an, fjár­mála­stjóri Costco Who­les­ale UK, á fund­in­um.

Frá kynningarfundi Costco á Nordica-hótelinu í febrúar. mbl.is/Eggert Jóhannesson

Við sama tilefni sagði Steve Pappas, framkvæmdastjóri Costco í Bretlandi, að eftir að hafa kynnt sér íslenska markaðinn hafi hann séð að ís­lensk­ir neyt­end­ur væru vel að sér og kynnu að meta góða vöru og gott verð.

„Þá tók­um við eft­ir því að verðið hér var mjög hátt og við trú­um því að við get­um komið með vör­ur á markaðinn á miklu lægra verði og í meira magni fyr­ir ís­lenska neyt­end­ur,“ sagði Pappas.

Þá sagði hann opn­un­ina á Íslandi á viss­an hátt ákveðna til­raun. „Við erum að dýfa tán­um í vatnið, reyna að hefja starf­semi út frá stærra móður­fé­lagi. Ef það virk­ar á Íslandi erum við mjög já­kvæð fyr­ir öðrum mörkuðum eins og Nor­egi, Svíþjóð og Dan­mörku,“ sagði Papp­as. „Þá gæt­um við jafn­vel opnað höfuðstöðvar Costco á Norður­lönd­um í framtíðinni.“

Steve Pappas, framkvæmdastjóri Costco í Bretlandi. mbl.is/Eggert Jóhannesson

Þúsundir sóttu um aðild á nokkrum vikum

Fljótlega eftir fundinn fóru að berast bæklingar frá Costco inn á heimili landsmanna og þeir hvattir til þess að sækja um aðild. Íslendingar svöruðu kallinu og höfðu þúsund­ir ís­lenskra ein­stak­linga og lít­illa fyr­ir­tækja gerst félagar í byrjun mars samkvæmt Pappas. Þá höfðu jafnframt 800 manns sótt um starf hjá Costco í Kauptúni.

Í kjölfarið fór að bera meira á nýyrðinu „Costco-áhrifin“ í umræðunni. Í Fréttablaðinu í febrúar var sagt frá því að Ölgerðin og Slát­ur­fé­lag Suður­lands (SS) væru nú að semja við er­lenda birgja sína um lægra inn­kaupsverð á inn­flutt­um vör­um gagn­gert vegna komu Costco hingað til lands. Þá sagðist for­stjóri 10-11 ekki útiloka að fyr­ir­tækið kaupi vör­ur af Costco til end­ur­sölu í 35 versl­un­um þeirra.

Framkvæmdir við Costco í apríl. mbl.is/Hjörtur

Taldi menn oftúlka Costco-áhrifin

Hins vegar sagði Jón Björns­son, for­stjóri Fest­ar hf., sem á m.a. Krón­una og ELKO, í samtali við Morgunblaðið í apríl að hann teldi að menn væru að oftúlka áhrif­in af versl­un Costco á markaðinn.

Jón benti á að ís­lenski smá­sölu­markaður­inn velti um 400 millj­örðum króna á ári. Bestu versl­an­ir Costco velti 10 til 12 millj­örðum króna á ári.

„Segj­um að þessi búð í Garðabæ verði ein af bestu versl­un­um Costco, þá myndi hún velta um 2,5% af ís­lenska smá­sölu­markaðnum. Er það ein­hver heimsend­ir? Nei... en eig­um við ekki að leyfa þeim að opna, áður en við för­um á taug­um?“ sagði Jón.

Þegar blaðamaður Morgunblaðsins skoðaði Costco á miðvikudaginn var verið að leggja lokahönd á framkvæmdirnar. mbl.is/Hanna

Besta mál þegar fleirum er veittur aðgangur að bókum

Þá virtust þeir íslensku bóksalar sem mbl.is ræddi við í febrúar um áhrif Costco ekki hafa miklar áhyggjur en íslensk­ar og er­lend­ar bæk­ur eru meðal þess sem verður til sölu í versluninni. Þá verða einnig til sölu tíma­rit og náms­bæk­ur.

Eg­ill Örn Jó­hanns­son, fram­kvæmda­stjóri For­lags­ins, sagði í samtali við mbl.is að verðsamkeppni með bækur væri engin nýlunda hér á landi.

„Menn slást mjög í verðsam­keppn­inni hérna, ekki síst fyr­ir jól­in þegar við sjá­um allt að 50% af­slátt á nýj­um bók­um,“ sagði Egill.

„Ég á ekki von á því að þetta verði grund­vall­ar­breyt­ing fyr­ir bók­sölu á Íslandi en sjálf­ur sem út­gef­andi fagna ég því þegar fyr­ir­tæki sýna bók­um áhuga og vilja selja þær. Það hlýt­ur bara að vera hið besta mál þegar fleir­um er veitt­ur aðgang­ur að bók­um og það á góðu verði.“

Brett Vig­elskas, fram­kvæmda­stjóri Costco hér á landi. mbl.is/Hanna

Björgunarsveitarmenn verða á vaktinni

Nú eru aðeins nokkrir dagar í opnunina og virðist sem verið sé að leggja lokahönd á framkvæmdirnar sem hófust fyrir níu mánuðum.  Blaðamaður Morgunblaðsins skoðaði sig um í versluninni á miðvikudaginn og ræddi við Brett Vig­elskas, fram­kvæmda­stjóra versl­un­ar­inn­ar hér á landi, sem sagði verslunina í Kauptúni nokkuð stærri en hina hefðbundnu Costco-versl­un og hún yrði am­er­ísk­ari í út­liti og vöru­úr­vali en geng­ur og ger­ist hjá Costco í Evr­ópu. „Okk­ur skilst að Íslend­ing­ar séu svo­lítið hrifn­ir af því sem am­er­ískt er og við vilj­um gjarn­an koma til móts við það,“ sagði Vig­elskas.

Þessir bangsar verða til sölu í Costco. mbl.is/Hanna

Þá sagðist Vigelskas búast við því að það verði brjálað að gera á þriðjudaginn þegar verslunin verður opnuð. „Við gerum okkar allra besta við að taka á móti öllum sem vilja koma til okkar og til að allt fari sem best fram verða liðsmenn björgunarsveita á staðnum til að aðstoða starfsfólk við að stjórna mannfjöldanum, ef þörf verður á.“

Hvort björgunarsveitarmennirnir verði nauðsynlegir á þriðjudaginn verður áhugavert að sjá en eitt er víst, Costco er komið til Íslands.

Tengdar fréttir

Costco

Mun færri með Costco-kort en áður

• Færri amerískar vörur vegna EES
• Fólk vill meira af amerískum vörum
• „Bjóða ódýrasta dropann sem er í boði“
• 85% ætla að endurnýja kort í Costco

» Fleiri tengdar fréttir

• Blogga um frétt