Pistlar:

Eitt af því sem kennt er í atferlisfjármálum (e. Behavioral Finance) er tilhneiging fjárfesta að bregðast seint við nýjum fréttum (e. Conservatism) en gera ráð fyrir að þróun í ákveðinn tíma - 4 til 5 ár - haldi áfram í hið óendanlega (e. Representation).

Gott dæmi um þetta er tæknibólan á tíunda áratugnum. Fjárfestar voru tiltölulega seinir að átta sig á því hvað ný tækni í tölvugeiranum ætti eftir að hafa víðtæk áhrif. Þegar að almennir fjárfestar fóru að átta sig á þessu tóku þeir hækkunum með trompi og fóru í umvörpum, 4-5 árum eftir að hlutabréfavísitölur tæknibréfa fóru upphaflega að hækka, að taka þátt í einni af augljósustu hlutabréfabólu sögunnar.

Annað frekar alþekkt dæmi sem stundum er flokkað undir atferlisfjármál er svokölluð janúar áhrif. Hlutabréf hafa sögulega hækkað meira í þeim mánuði en öðrum mánuðum, sérstaklega fyrstu 2 vikur mánaðarins.

Ísland

Ofangreind fræði eiga hugsanlega vel við á Íslandi í dag. Eftir eitt mesta hrun sögunnar í hlutabréfum haustið 2008 vildu margir ekki koma nálægt fjárfestingum í hlutabréfum, ekki ósvipað því sem gerðist í kjölfar Kreppunnar miklu þegar að hlutabréfavísitala Bandaríkjanna lækkaði álíka mikið (sú þróun gerðist þó hægt og bítandi á 3 árum). Fjórum árum eftir upphaflegt hrun hækkuðu hlutabréf aftur á móti mikið.

Síðan Hrunið átti sér stað í Íslandi hefur Icelandair komið á markað á gengi sem ég sjálfur taldi ekki vera spennandi, en skoðun mín um að aldrei eigi að fjárfesta í flugfélögum hefur hugsanlega haft full mikil áhrif skoðun mína. Virði þeirra hlutabréfa hefur margfaldast síðan þá á örfáum árum.

Fyrir rúmu ári síðan voru hlutabréf í Högum boðin almenningi á gengi sem ég taldi veita meira en viðunandi ávöxtunarkröfu. Markaðurinn í heild virtist vera sammála þeirri skoðun minni enda hækkaði gengi bréfanna um 25% á fyrsta degi. Síðan þá hefur gengi bréfanna smám saman haldið áfram að hækka og hefur gengið hækkað um 50% síðastliðið ár.

Þetta hefur aukið áhuga margra á hlutabréfum og virðist það ekki hafa farið framhjá þeim sem sjá um útboð bréfa. Gengi bréfa í Reginn var í hærri kantinum að mínu mati í útboðinu og hefur síðan þá hækkað um næstum því 50% (jákvæðar fréttir hafa þó komið í millitíðinni). Ég skrifaði í pistli fyrir útboð Eimskips nýlega að ég teldi að útboðsgengi bréfanna væri í hærri kantinum. Gengi bréfa þess hefur hins vegar engu að síður hækkað enn frekar og er nú í kringum 10% hærra en útboðsgengið.

Í framhaldi af útboði Eimskips seldi Framtakssjóður Íslands stóran hlut sinn í Vodafone. Sem óbeinn hluthafi í sjóðnum er ég afar ánægður með verk þeirra. Bæði tókst sjóðnum að halda fyrirtækinu á floti í gegnum hrunið og auk þess hefur hann selt stærstan hluta bréfa sinna á gengi sem er að mínu mati um það bil tvöfalt hærra en það sem ég tel vera eðlilegt. Þó hefur gengið haldist stöðugt í kringum útboðsgengið og því er það ef til vill einfaldlega ég sem er voðalegt flón í greiningu hlutabréfa.

Janúar áhrif og atferlisfjármál

Mikil stemmning, ef svo mætti að orði komast, hefur verið á hlutabréfamörkuðum í byrjun þessa árs. Ísland er þar engin undantekning. Það er eðlilegt; farið er að fenna í spor taps tengd hlutabréfum, flestir hafa hagnast á slíkum fjárfestingum undanfarin ár og janúar áhrif eru ríkjandi. Þeir fjárfestar sem taka þátt í þessari gleði nú hafa það þó vonandi í huga að samkvæmt hluta af fræðum atferlisfjármála fer sú gleði að dvína næstu misseri. Því er um að gera að ganga hægt um gleðinnar dyr.

MWM

 ps. Hér er yfirlit yfir gamlar veislur á íslenskum verðbréfamarkaði -  http://www.slideshare.net/marmixa/varad-vid-erlend-lan-2007-05-04