Lítið um óæskileg efni í sjávarfangi

Kadmín hefur mælst hátt í íslenskum kræklingi vegna hárra gilda …
Kadmín hefur mælst hátt í íslenskum kræklingi vegna hárra gilda í jarðvegi. mbl.is/Kristinn Ingvarsson

Niðurstöður af sívirkri vöktun á óæskilegum efnum í ætum hluta sjávarfangs á Íslandi fyrir árið 2020 liggja nú fyrir. Rannsókn, gagnasöfnun og útgáfa skýrslu vegna vöktunarinnar er í höndum Matís ohf.

Niðurstöður ársins 2020 sýna að öll sýni af sjávarafurðum til manneldis voru vel undir hámarksgildum ESB fyrir þrávirk lífræn efni, varnarefni og þungmálma. Sophie Jensen, sérfræðingur í efnagreiningum hjá Matís, er verkefnastjóri vöktunarinnar.

Í samtali við 200 mílur segir Sophie sýni vera tekin árlega af sjávarfangi sem náð hefur markaðsstærð. Sýnin eru rannsökuð m.t.t styrks þungmálma, blýs, kvikasilfurs, kadmíns, arsens og tins, sem og styrks þrjátíu varnarefna og niðurbrotsefna þeirra, og einnig díoxíns, díoxínlíkra PCB- og PCB-efna sem eru ekki díoxínlík. Flest eru þetta þrávirk efni sem brotna ekki niður í umhverfinu heldur stigmagnast í fæðukeðjunni og enda í fólki. Þá eru mörg þessara efna fitusækin og safnast upp í fitu fiska. Því er t.d. mikilvægt að vakta grálúðu sem nær tiltölulega háum aldri og hefur fituríkt hold. Sophie segir að þungmálmarnir blý og kvikasilfur mælist mjög lágir og mælist oftast nær undir greiningarmörkum. Styrkur þungmálma í íslensku sjávarfangi hefur haldist nokkuð stöðugur og lágur í gegnum tíðina að sögn Sophie.

„Það sem stundum hefur verið vandamál á Íslandi er kadmín í t.d. kræklingi. Í þetta skipti mældist það lágt,“ segir Sophie. Hún segir að hár kadmínstyrkur sem áður hefur verið til vandræða á Íslandi stafi af náttúrulegu háu kadmínmagni í jarðveginum hér á landi. „Kræklingur vex þar sem er fjara, þar sem ferskvatn rennur gjarnan til sjávar og kadmín þar með,“ segir Sophie.

Nánar um málið
í Morgunblaðinu
Áskrifendur:
Nánar um málið
í Morgunblaðinu
Áskrifendur:
Fleira áhugavert
Afurð Dags. Meðalverð
Þorskur, óslægður 18.3.24 558,73 kr/kg
Þorskur, slægður 18.3.24 503,96 kr/kg
Ýsa, óslægð 18.3.24 332,79 kr/kg
Ýsa, slægð 18.3.24 217,26 kr/kg
Ufsi, óslægður 18.3.24 221,12 kr/kg
Ufsi, slægður 18.3.24 222,80 kr/kg
Gullkarfi 18.3.24 234,41 kr/kg
Litli karfi 18.3.24 10,00 kr/kg
Blálanga, óslægð 11.3.24 50,00 kr/kg
Blálanga, slægð 18.3.24 208,37 kr/kg

Fleiri tegundir »

19.3.24 Öðlingur SU 19 Línutrekt
Þorskur 7.380 kg
Samtals 7.380 kg
18.3.24 Sunnutindur SU 95 Línutrekt
Þorskur 10.868 kg
Ýsa 818 kg
Langa 137 kg
Keila 127 kg
Steinbítur 87 kg
Ufsi 4 kg
Samtals 12.041 kg
18.3.24 Straumey EA 50 Línutrekt
Þorskur 3.803 kg
Ýsa 146 kg
Steinbítur 54 kg
Samtals 4.003 kg
18.3.24 Ás NS 78 Grásleppunet
Grásleppa 2.198 kg
Þorskur 772 kg
Skarkoli 197 kg
Samtals 3.167 kg

Skoða allar landanir »

Fleira áhugavert
Afurð Dags. Meðalverð
Þorskur, óslægður 18.3.24 558,73 kr/kg
Þorskur, slægður 18.3.24 503,96 kr/kg
Ýsa, óslægð 18.3.24 332,79 kr/kg
Ýsa, slægð 18.3.24 217,26 kr/kg
Ufsi, óslægður 18.3.24 221,12 kr/kg
Ufsi, slægður 18.3.24 222,80 kr/kg
Gullkarfi 18.3.24 234,41 kr/kg
Litli karfi 18.3.24 10,00 kr/kg
Blálanga, óslægð 11.3.24 50,00 kr/kg
Blálanga, slægð 18.3.24 208,37 kr/kg

Fleiri tegundir »

19.3.24 Öðlingur SU 19 Línutrekt
Þorskur 7.380 kg
Samtals 7.380 kg
18.3.24 Sunnutindur SU 95 Línutrekt
Þorskur 10.868 kg
Ýsa 818 kg
Langa 137 kg
Keila 127 kg
Steinbítur 87 kg
Ufsi 4 kg
Samtals 12.041 kg
18.3.24 Straumey EA 50 Línutrekt
Þorskur 3.803 kg
Ýsa 146 kg
Steinbítur 54 kg
Samtals 4.003 kg
18.3.24 Ás NS 78 Grásleppunet
Grásleppa 2.198 kg
Þorskur 772 kg
Skarkoli 197 kg
Samtals 3.167 kg

Skoða allar landanir »