„Við erum í upphafinu á tæknibyltingu og menn eru að átta sig á því, með það í huga að við erum á þröskuldi fjórðu iðnbyltingarinnar og sjálfvirknivæðingarinnar, að við þurfum að endurhugsa bolfiskvinnlu og svona fjárfestingar eru til þess fallnar að hefja þá vegferð,“ segir Guðmundur H. Gunnarsson, nýsköpunarstjóri hjá Skinney-Þinganesi.

Guðmundur H. Gunnarsson, nýsköpunarstjóri hjá Skinney-Þinganes. Ljósmynd/Aðsend

Hann segir að með fjárfestingum í nýjum vinnslubúnaði í samstarfi við Marel undanfarin ár sé verið að sækjast eftir því að auka afköst. „Þannig að hægt sé að vinna meira magn á hagkvæmari hátt og hin breytan í þessu er að það er verið að auka sérhæfni, að það sé hægt að vinna á skilvirkan hátt fjölbreyttari vörur. Hugmyndafræðin er ekki einungis að auka magn heldur einnig að auka verðmætin á hvert kíló, því eins og við vitum er auðlindin takmörkuð.“

Umfangsmikil fjárfesting

Fjárfesting í hátæknibúnaði skiptir hundruðum milljóna króna og segir Guðmundur um að ræða langtímafjárfestingar sem ná í gegn um alla virðiskeðjuna. „Það má í raun og veru segja að fyrsta skrefið okkar hafi verið endurskipulagning og síðan aukin sjálfvirknivæðing um borð í veiðiskipunum okkar. Til að fara í svona stefnumótandi breytingu eins og þessa, að fara að vinna bolfisk í betri afurðir, þarf að byrja fremst í keðjunni.“

Í júlí 2018 festi Skinney-Þinganes kaup á Flexicut-kerfi; Flexitim-snyrtilínu, Flexicut-vatnsskurðarvél og Flexisort-flokkara og svo var annað slíkt kerfi keypt í fyrra. Nú í apríl fóru fram kaup á róbóta-pökkunarlausn sem felur í sér SensorX-beinaleit, þriggja hausa samvalsróbót með sjálfvirkri kassafrátöku og fer uppsetning fram í september. Þá hefur Innova-hugbúnaður verið innleiddur sem tengir öll kerfi miðlægt og veitir stjórnendum heildaryfirsýn yfir og stjórn á vinnslunni.

Samvalsróbót er eitt af þeim tækjum sem sett verða upp hjá útgerðinni. Ljósmynd/Marel

„Þessi tækni kom fyrst í landi og opnaði einhvern glugga, en vegna þess að við vorum ekki alveg fyrstir þar gafst okkur tækifæri til að líta heildstætt á virðiskeðjuna. Fyrsta fjárfestingin okkar var breyting og stækkun togskipanna okkar og þar hefjum við vinnsluna. Þar er myndgreiningarbúnaður og sjálfvirk flokkun á fiski þannig að vinnslutækin í landi geta gert sem mest úr hráefninu. Við erum að tala um stórar fjarfestingar í gegnum alla virðiskeðjuna.“

Hann segir að í bolfiskvinnslu sé Skinney-Þinganes að stíga inn í aðra öld. „Það má segja að hugsunin sé að snúa frá því að vera frumframleiðandi á hráefni sem dreift er um heiminn yfir í að verða framleiðandi á vörum sem eru tilbúnar fyrir neytendamarkaðinn.“

Opnar á ný sóknarfæri

Það er hins vegar ekki lítið mál að hefja þann feril að breyta allri aðferðafræðinni, að sögn Guðmundar sem segir hafa verið mikilvægt að geta átt gott samstarf við Marel um verkefnin og áframhaldandi þróun á búnaði. „Að hefja þessa vegferð hefur í raun opnað á endalaust ný sóknarfæri og til að þetta takist er lykilatriði að notendur þessa búnaðar frá Marel séu í þéttu samstarfi við Marel um þróunina og hvernig megi gera enn betur.“

Spurður hvort það sé áskorun fyrir starfsfólk fyrirtækisins að mæta tæknivæddara vinnuumhverfi svarar Guðmundur: „Áherslur breytast og störfin, sem er jákvætt. Fólk í sjávarútvegi er mjög tilbúið að mennta sig og afla sér þekkingar. Störfum fækkar ekki endilega í sjávarútvegi en þau verða sérhæfðari.“ Þá fylgi breytingum á vinnslulínum töluverðar umbætur í vinnuumhverfinu, að sögn Guðmundar. „Það er markvisst hugað að betri lýsingu, betri hljóðvist og betri vinnuaðstæðum. Það styttist í að hægt verði að hengja upp málverk í vinnslusalnum og labba inn á inniskónum.“

Frétt af mbl.is

Flökunarhnífurinn hefur vikið fyrir spjaldtölvunni

Hugsa út fyrir rammann

„Sjálfvirkar róbótalausnir eru tiltölulega nýkomnar á markað og rosalega flott að sjá loksins róbótalausnirnar í hvítfisknum. Þetta breytir tegund starfa við fiskvinnslu, sparar töluvert af vinnutíma og skilar svo mikilli nákvæmni,“ segir Guðbjörg Heiða Guðmundsdóttir, framkvæmdastjóri fiskiðnaðar hjá Marel. Hún bendir sérstaklega á mikilvægi öflugs samvalskerfis, en það eru róbótar sem velja hvaða bitar af unnum fiski á færibandinu fara í hvaða kassa eftir vigt, stærð og ummáli. Þannig sé hægt að stýra bæði hver þyngdin er í hverjum kassa og hvaða tegundir og stærðir af bitum eru valdir saman. „Þannig er maður með færri frávik og aukna möguleika til að framleiða fjölbreyttar vörur sem öllum er pakkað á sama tíma og staðlaðan máta í gegnum róbótana,“ útskýrir Guðbjörg Heiða.

Guðbjörg Heiða Guðmundsdóttir, framkvæmdastjóri fiskiðnaðar hjá Marel. mbl.is/Eggert Jóhannesson

Hún segir samstarfið við Skinney-Þinganes hafa gengið mjög vel. „Það er náttúrlega engin endastöð þegar maður er í nýsköpun. Við hverja lausn sem búin er til opnast alltaf nýjar dyr í leiðinni og þetta samstarf mun halda áfram. Ég tel að þegar Skinney-Þinganes er komið inn með róbótakerfið og beinaleitunarvélar auk vatnsskurðvélanna [sem eru þegar komnar upp] sé þetta orðið verksmiðja í fremstu röð þótt víða væri leitað. [...] Þetta er svakalega flott vinnsla sem þeir hafa byggt upp á undanförnum árum.“