Göngur makrílsins eru ekki bara að breytast umhverfis Íslands og benda bráðabirgðaniðurstöður sumarleiðangurs norsku hafrannsóknastofnunarinnar Havforskningsinstituttet (HI) til mikilla breytinga milli ára. „Ekkert bendir til þess að makríllinn hafi gengið í Barentshafið og verið þar á beit í ár,“ skrifar Leif Nøttestad, vísindamaður við HI og leiðtogi leiðangursins, á vef stofnunarinnar.
Töluvert minna af makríl fékkst í trollin í leiðangrinum í ár en á sama tíma í fyrra. Samanlagt framkvæmdu norsku rannsóknaskipin Eros og Vendla 145 þrjátíu mínútna tog á fimm sjómílna hraða í efri lögum hafsins (0-35 metra). „Mesti þéttleiki makríls í ár fannst lengra suður í Noregshafi og yngri makríll í Norðursjó. Dreifing makríls í Norðurhöfum var í raun meiri á þessu ári en aflinn var verulega minni innan kortlagða dreifingarsvæðisins en í fyrra,“ skrifar Nøttestad.
Leiðangurinn var hluti af alþjóðlegum uppsjávarvistkerfisleiðangri í Norðurhöfum að sumarlagi, sem kallast upp á ensku IESSNS, International Ecosystem Summer Survey in the Nordic Seas. Niðurstöður Norðmannanna ríma vel við niðurstöður íslenska leiðangursins. Fyrstu niðurstöður hans benda til þess að meira magn sé af makríl í íslenskri fiskveiðilögsögu í ár en í fyrrasumar. Þó er hann mjög dreifður.
Veðurfar truflaði verulega leiðangur norsku vísindamannanna í Noregshafi í fyrstu, að sögn Nøttestad sem bendir á að veðurskilyrði hafi batnað og verið mjög góð í síðari hluta leiðangursins. Hann skrifar að skilyrði fyrir notkun bergmálsmæla hafi verið góð auk þess sem starfsaðstæður um borð í Eros og Vendla hafi verið góðar. Þá viðurkennir Nøttestad að „erfitt er að meta að hve miklu leyti slæm veðurskilyrði með ríkjandi norðan- og vestanátt hafa haft neikvæð áhrif á aflahlutfall makríls í ferðinni“.
Mælingar yfirborðshita sjávar sýndu að það hefur verið þó nokkuð kaldari sjór í vestur- og norðvesturhluta Noregshafs þegar leiðangurinn var farinn í ár en í fyrra. „Engu að síður var dreifing makríls til vesturs, til að mynda á svæðinu umhverfis Jan Mayen, aðeins lengra í vestur á þessu ári en í fyrra. Þetta stafar fyrst og fremst af því að makríll hefur verið á beit á enn kaldari hafsvæðum en í fyrra, allt niður í 4,5 til 5,5 gráður á þessum hafsvæðum. Sem sagt: makrílafli um borð í Vendla og Eros hefur almennt verið verulega minni á norðlægu hafsvæðunum,“ skrifar Nøttestad.