„Noregur sýnir litla viðleitni til að semja“
Setja bókamerki
Samtök fyrirtækja í sjávarútvegi (SFS) telja Norðmenn ekki sýna vilja til að semja um makríl, en talsmenn norskra útgerða segja fyrir sitt leiti að forsenda skiptingar milli ríkja sé svæðistenging stofnsins. Aðferðin er meingölluð að mati SFS.
„Það er ljóst að Noregur sýnir litla viðleitni til að semja. Noregur ætlar ekki að eiga samræður við önnur ríki nema þau samþykki alvarlega gölluð skilyrði þeirra,“ skrifar Heiðrún Lind Marteinsdóttir, framkvæmdastjóri SFS, um viðræður um nýtingu makríls í aðsendri grein sem birt var á vef bresku sjávarútvegsfréttaveitunnar Fish Focus.
Tilefni skrifa Heiðrúnar Lindar var aðsend grein sem birt var í sama miðli. Í þeirri grein segja þeir Audun Maråk, framkvæmdastjóri Fiskebåt, samtaka norskra útgerðarmanna, og Jonny Berfjord, stjórnarformaður Fiskebåt, öll strandríkin bera sameiginlega ábyrgð á makrílstofninum. „Þess vegna þurfa Evrópusambandið, Bretland, Færeyjar, Grænland, Rússland, Ísland og Noregur öll að leggja sitt af mörkum, leita málamiðlana og sætta sig við einhverja ósigra í þessu máli.“
Málum frestað
Samningafundir um uppsjávarstofnana kolmunna, norsk-íslenska síld og makríl hófust í London í október en ekkert heildarsamkomulag milli ríkjanna gildir um veiðar úr þessum stofnum. Öll ríkin viðurkenna veiðiráðgjöf Alþjóðahafrannsóknaráðsins (ICES) en eru ósammála um skiptingu aflans og hafa þessir stofnar því allir verið ofveiddir miðað við ráðgjöf.
Miklar vonir voru bundnar við að eitthvað myndi þokast áfram í viðræðum ríkjanna um skiptingu veiðanna, en fátt áorkaðist annað en samkomulag um að veiði á kolmunna og norsk-íslenskri síld skuli ekki vera umfram ráðgjöf ICES. Auk þess var ákveðið að fela vísindamönnum að kortleggja útbreiðslu kolmunna og uppfæra fyrri samantekt frá 2013. Þá náðist ekki heldur árangur á sviði makríls og munu strandríkin áfram úthluta einhliða veiðiheimildum í tegundunum þremur.
Ákveðið var að halda áfram viðræðum eftir áramót með það að markmiði að geta tryggt sjálfbærar veiðar strax á vertíðum 2022, en stórir kaupendur uppsjávarafurða hafa lýst því að þeir hyggjast kaupa minna, borga minna eða einfaldlega að hætta að kaupa afurðirnar ef veiðar séu ekki stundaðar með sjálfbærum hætti.
Hins vegar má sjá í greinaskrifum hagmunaaðila að enn kann að vera nokkuð í land.
Samkomulag án Íslands?
Heiðrún Lind tekur í andsvari sínu undir sjónarmið er varða mikilvægi sjálfbærra veiða en vekur athygli á því að eðlilegt er að spyrja hvað valdi því að ekki hafi tekist að semja? Við þessu hafi fengist svar í grein talsmanna norskra útgerðarmanna. „Norðmenn eru einfaldlega ekki tilbúnir til að semja, að því gefnu að framkvæmdastjóri Fiskebåt endurómi afstöðu norska ríkisins.“
/frimg/1/30/53/1305334.jpg)
Vísar hún til þess að Maråk og Berfjord segja í grein sinni að „svæðistenging“ sé „eðlileg forsenda“ skiptingar veiðiheimilda milli strandríkjanna. „Svæðistenging makrílsins við Noreg og Bretland er mikil. Megnið af makrílnum er veitt í efnahagslögsögu þessara tveggja ríkja. Lítið er um makríl í hafsvæði Íslands og enginn makríll í hafsvæði Grænlands og Rússlands. Þetta er ástæðan fyrir því að þeir veiða makríl á alþjóðlegu hafsvæði og í magni sem er langt umfram það sem hægt er að réttlæta út frá makríl í eigin efnahagslögsögu.“
Hvetja þeir „alla samningsaðila, sérstaklega Evrópusambandið, Bretland og Noreg, til að ná samkomulagi á næstu vikum“. Vekur athygli að í orðum sínum skilja Norðmennirnir út undan Grænlendinga, Íslendinga og Rússa.
Aðferðin gölluð
Svæðistenging getur ekki verið eina forsenda skiptingar veiðiheimilda milli ríkja og neita Norðmenn að horfast í augu við þá staðreynd, skrifar Heiðrún Lind. Úthlutun á grundvelli svæðistengingar fiskistofna byggi á að meta hlutfall fiskistofns innan lögsögu hvers ríkis, vegið með tíma sem hann eyðir á svæði hvers aðila.
„Sumum kann að finnast þetta sanngjörn og einföld nálgun, en það er ekki raunin. Svæðistenging hunsar einfaldlega mikilvæga þætti. Fiskistofnar breyta stöðugt hreyfimynstri sínu, meðal annars vegna umhverfisáhrifa eins og hækkandi sjávarhita. Það er því ómögulegt að staðsetja fiskistofna með óyggjandi vissu og nákvæmni og erfitt að leggja mat á og samræma þau gögn sem liggja fyrir frá einu tímabili til annars.
„Landfræðileg útbreiðsla fiskistofns í dag getur verið allt önnur en hún var fyrir 1, 5 eða 10 árum og gefur enga vissu um dreifingu hans í framtíðinni. Það er líka staðreynd að óvissa og eyður í mæligögnum leiða til mikillar ónákvæmni í áætlunum og útreikningum. Þessar hugleiðingar sýna einn verulegan galla í því að treysta eingöngu á svæðistengingu, galla sem á örugglega eftir að ýta undir ágreining, bæði nú og í framtíðinni,“ útskýrir hún.
Auk þessa ágalla bendir Heiðrún Lind á að svæðistenging taki ekki tillit til þess hvar fiskistofnar hrygna, vaxa, leita ætis og þyngjast. Þannig sé ekki metið hvert framlag hvers ríkis er í þágu heilbrigðis stofnsins og heldur ekki hve háð ríki eru veiðunum eða hvar veiðar eru hagkvæmastar. „Á þetta hefur Ísland og fjöldi sérfræðinga ítrekað bent.“
Makrílveiðar langt umfram ráðgjöf
Íslensk yfirvöld hafa gefið út að hlutdeild Íslands eigi að miðast við 16,5% af ráðgjöfinni og var íslenskum skipum úthlutað veiðiheimildum sem nema rétt rúmlega 140 þúsund tonnum.
Færeyingar og Norðmenn juku hins vegar þá hlutdeild sem þeir hafa áður talið sig eiga tilkall til og hækkuðu útgefnar veiðiheimildir til sinna skipa um 55%. Úthlutuðu Færeyingar 167 þúsund tonnum til sinna skipa og Norðmenn 298 þúsund tonnum til sinna.
Alls gáfu strandríkin út veiðiheimildir fyrir 1.208 þúsund tonn sem er 42% umfram ráðgjöf.
Banna mengandi búnað sem leyfður er á Íslandi
„Það þarf að vinna mikinn fjölda upp“
Æskuvinur Íslendings myrtur í Noregi
Eyjafjarðarbraut lokað vegna alvarlegs umferðarslyss
„Hvílir mikil leynd yfir þessu öllu“
Árshátíð ríkislögreglustjóra haldin í Tékklandi
Vona að Orkustofnun veiti ekki virkjunarleyfi