Háhyrningarnir flýja grindhvalina

Grindhvalir virðast stökkva háhyrningum á flótta með hátterni sínu í hafinu. Þetta sýnir ný rannsókn vísindamanna við Háskóla Íslands (HÍ). Hún var gerð í nánu samstarfi við hvalaskoðunarfyrirtæki allt í kringum landið. „Um er að ræða fyrstu rannsókn sinnar tegundar þar sem samskiptum grindhvala og háhyrninga við Íslandsstrendur er lýst,“ segir í tilkynningu frá HÍ.

Markmið rannsóknarinnar var að varpa ljósi á tíðni grindhvala og háhyrninga við strendur Íslands. Þar á meðal hvar báðar tegundir var að finna og lýsa samskiptum milli þeirra. Rannsóknir við strendur Spánar og Noregs sýna að þessar tegundir eiga í samskiptum og þær hafa m.a. sýnt að háhyrningar, sem tróna á tindi fæðukeðju undirdjúpanna, forðast grindhvali og virðast í sumum tilvikum flýja þá á miklum hraða.

Háhyrningar tróna á toppi fæðukeðjunnar en forðast grindhvali. Ljósmynd/Curt Hanson

Gagnasöfnun fólst í því að skrá hvenær sást til tegundanna, bæði af sjó og landi, það er frá Stórhöfða í Vestmannaeyjum. Gögn í rannsókninni ná til áranna 2007-2020 og gagnasöfnun fór fram við Vestmannaeyjar, í Faxaflóa, Breiðafirði, Steingrímsfirði, Eyjafirði og á Skjálfanda.

Grindhvala varð aðeins vart á sumrin og komum þeirra að ströndum Íslands fjölgaði á rannsóknartímanum, sérstaklega sunnan við landið. Oftast sást til þeirra við Vestmannaeyjar, Breiðafjörð og Steingrímsfjörð. Háhyrningar sáust hins vegar allt árið. Breytilegt var milli árstíða og staða hversu oft sást til þeirra en rannsakendur urður reglulega varir við háhyrninga við Vestmannaeyjar á sumrin og í Breiðafirði á veturna og á vorin.

Grein um rannsóknina birtist nýlega í vísindatímaritinu Acta Ethologica en hún er hluti af doktorsverkefni Önnu Selbmann í líffræði við HÍ. Rannsóknina vinnur hún undir leiðsögn Filipu Samarra, sérfræðings við starfsstöð Stofnunar rannsóknasetra HÍ í Vestmannaeyjum, Jörundar Svavarssonar, prófessors við HÍ, og Paul Wensveen, rannsóknasérfræðings við HÍ.