Hanna Katrín Friðriksson atvinnuvegaráðherra kveðst alls ekki hafa gefist upp á fyrirheit ríkisstjórnarinnar um 48 veiðidaga fyrir hvern strandveiðibát þrátt fyrir stóraukna þátttöku. Hún fundar í dag með Fiskistofu og er tilgangur fundarins að rýna í fjölda skráðra strandveiðibáta vegna veiða sumarsins, en fjöldinn mun miklu ráða í tengslum við hve miklar veiðiheimildir þurfa til að standa við loforðið.
„Þegar þetta liggur fyrir þurfum við að bregðast við. Við höfum annars vegar verið að tína til heimildir sem eru til staðar, það eru nokkur atriði í því samhengi sem eru ekki fullkláruð,“ segir Hanna Katrín.
Bendir hún meðal annars á að til skoðunar er að gefa út kvóta í sumargotssíld fyrr en venja er þannig að ríkið fái til sín veiðiheimildir í þeirri tegund sem nýta má á skiptamarkaði í að afla þorskkvóta sem ráðstafað verður strandveiðum. Segir hún uppsjávarútgerðirnar hafa óskað eftir því að þessar heimildir verði gefnar út fyrr og þannig sé verið að ganga að óskum þeirra ásamt því að mæta markmiði stjórnvalda hvað strandveiðar varða.
Fiskistofa hefur þegar staðfest að fleiri en átta hundruð bátar munu taka þátt í veiðum sumarsins sem, miðað við gang strandveiða í fyrra, myndi kalla á að bætt yrði við sex til sextán þúsund tonna þorskkvóti við þær tíu þúsund tonna heimildir í þorski sem veiðunum er ráðstafað samkvæmt lögum.
Þegar hefur ríkið fengið til sín um þúsund tonn af þorskkvóta á skiptamarkaði í skiptum fyrir heimildir í kolmunna og rækju í Arnarfirði. Þó er nokkuð í land, en ekki er vitað hve mörg tonn fást fyrir heimildirnar í sumargotssíldinni.
Hanna Katrín segir þó ekki aðeins til skoðunar að auka veiðiheimildir til strandveiða. „Við erum einnig að horfa til þess hvort við þurfum að setja frekari girðingar til að tryggja sjálfbærni veiðanna. Við erum með nokkrar slíkar aðgerðir sem við getum farið í til skoðunar.“
Hún segir ekki tímabært að útlista þeim nánar að svo stöddu, en þegar voru settar upp takmarkanir í breyttu regluverki veiðanna með tilliti til eignarhald og að eigandi meirihluta útgerðar þurfi að vera sá sem rær bátnum.
Ekki er um einfalt úrlausnarefni að ræða viðurkennir Hanna Katrín. „Þetta er áskorun, en að sama skapi er gleðilegt að þessi ákvörðun um að tryggja 48 daga að skila auknum fjölda og nýliðun.“
Spurð hvort stjórnvöld útiloki að auka leyfilegan hámarksafla þorsks á árinu umfram ráðgjöf vísindamanna, svarar Hanna Katrín að ekki hafi verið tekin ákvörðun um neitt sem stendur og verið sé að skoða til hlítar fjölda tillagna og hugmynda að því hvernig sé best að tryggja strandveiðum nægar veiðiheimildir.
Hanna Katrín segist fyrst og fremst þurfa að fá endanlega tölu yfir fjölda strandveiðibáta. Þá sé verið að rýna í aflabrögð strandveiðibáta síðustu ára, nýtingu veiðidaga og fleiri þætti sem skýrt geta hve mikinn þorsk bátarnir eru líklegir til þess að landa í sumar.
Vertíðin fer þó af stað eins og venja er óháð þessu, segir Hanna Katrín og vekur athygli á því að ráðherra er stætt að gera breytingar á reglugerð þrátt fyrir að vertíðin sé hafin. Þá sé markmiðið að nýta reynsluna af vertíð sumarsins við mótum betri lagaramma um veiðarnar sem tryggja með betri fyrirsjáanleika 48 veiðidaga fyrir hvern bát.
Ljóst þykir að strandveiðum eru sniðin þröngur stakkur í lögum og því ekki margt sem hægt er að breyta án lagabreytinga. Ekki liggur fyrir Alþingi frumvarp um breytingar á strandveiðikerfinu, en Hanna Katrín gaf það út í mars síðastliðnum að ólíklegt væri að frumvarp um slíkar breytingar fengist afgreitt fyrir upphaf veiða.
Spurð hvort væntanlegt sé frumvarp sem meirihlutinn mun reyna að fá samþykkt fyrir starfslok þingsins um auknar heimildir ráðherra til að móta strandveiðarnar, svarar Hanna Katrín að hún útiloki ekkert. Verið sé að snú hverjum stein í leit að lausn.