Vill greina áhrif af vinnsluskyldu

Hanna Katrín Friðriksson atvinnuvegaráðherra.
Hanna Katrín Friðriksson atvinnuvegaráðherra. mbl.is/Karítas Sveina Guðjónsdóttir

Hanna Katrín Friðriksson atvinnuvegaráðherra segir fulla ástæðu til þess að fara í greiningarvinnu um það hvaða áhrif það hefði á rekstur fyrirtækja og byggðafestu að afli af ákveðnum fisktegundum sem fluttur sé óunninn úr landi á erlenda markaði sé reiknaður með álagi.

Eydís Ásbjörnsdóttir, þingmaður Samfylkingarinnar, efndi til sérstakrar umræðu um innlenda vinnsluskylda á sjávarafla á Alþingi í dag. Eydís hefur áður gert vinnsluskylda og útflutningsálag að umræðuefni á þinginu, en fyrr í mánuðinum sagði hún að skoða þyrfti hvort setja ætti slíka skyldu eða álag á sjávarútvegsfyrirtæki sem grípa til hagræðingaraðgerða vegna aukinna veiðigjalda. 

Hugsanlega í bága við EES-samning

Eydís segir í ræðu sinni að íslenskt samfélag hafi orðið af yfir 50 milljörðum króna á síðasta áratug með því að flytja út nokkur hundruð þúsund tonn af óunnum fiski. Hún spurði því atvinnuvegaráðherra hvort til greina kæmi að setja á innlenda vinnsluskyldu á íslenskan sjávarafla. 

Hanna Katrín bendir á það að ýmsar ástæður væru fyrir því að óunninn fiskur væri fluttur úr landi. 

„Yfir sumarið fara starfsmenn í fiskvinnslum í sumarfrí og þá minnkar vinnslugeta og eins geta komið aflaskot þar sem veiddur afli er meiri en vinnslur ráða við.“

Einnig bendir Hanna Katrín á það að EES-samningurinn gæti verið brotinn ef innlend vinnsluskylda yrði leidd í lög enda gæti það falið í sér hindrun á frjálsu flæði á vörum. 

Ákvæðinu seinast beitt 2013

Í lögum um stjórn fiskveiða er þó ákvæði sem að heimilar ráðherra að ákveða að afli af ákveðnum fisktegundum sem fluttur sé óunninn úr landi á erlenda markaði sé reiknaður með álagi. 

Ákvæði þessu var seinast beitt 2013 en Hæstiréttur hefur að sögn Hönnu Katrínar staðfest að það brjóti ekki í bága við stjórnarskrá eða EES-samninginn. 

Hanna Katrín segir í ræðu sinni að greiningar og úttektir varðandi þetta efni séu nú orðnar meira en fimm ára gamlar. Hún telji því tímabært að taka stöðuna á nýju og skoða hvort ný gögn breyti stöðunni. 

Samfylkingin tali fyrir sósíalisma

Fleiri þingmenn tóku til máls í þessari umræðu en þeirra á meðal eru Jens Garðar Helgason, varaformaður Sjálfstæðisflokksins, og Karl Gauti Hjaltason, þingmaður Miðflokksins. 

Jens Garðar segir í ræðu sinni að það sé ánægjulegt að þingmenn ríkisstjórnarinnar hafi loksins áhuga á verðmætasköpun. 

„Ég tel að það sé ekki hægt að binda greinina þannig niður að takmarka með einhverjum hætti hennar möguleika til þess að nýta þær leiðir inn á markaðinn sem til er, það að setja á vinnsluskyldu væri ekki góð leið. Ég held það sé meira fyrir okkur að reyna að búa til hvata til þess að vinna frekar fiskinn hér heima,“ sagði Jens Garðar í ræðustól Alþingis. 

Karl Gauti segir að í þessu máli takist á sjónarmið í ríkisstjórninni hjá Viðreisn og Samfylkingunni. Hann segir að Samfylkingin tali fyrir sósíalisma á meðan Viðreisn tali fyrir neytendavernd.

„Grunnatriðið í þessu er auðvitað að skapa fyrirtækjunum sem eru í sjávarútvegi viðunandi skilyrði til þess að efla sína verðmætasköpun, vélvæðingu og nýsköpun og að geta unnið aflann hér heima á hagkvæmastan hátt þannig að ekki þurfi að flytja hann út óunninn til landa sem geta boðið lægri laun,“ sagði Karl Gauti í ræðu sinni. 

mbl.is
Fleira áhugavert
Afurð Dags. Meðalverð
Þorskur, óslægður 20.6.25 501,01 kr/kg
Þorskur, slægður 20.6.25 606,99 kr/kg
Ýsa, óslægð 20.6.25 425,18 kr/kg
Ýsa, slægð 19.6.25 478,86 kr/kg
Ufsi, óslægður 20.6.25 200,55 kr/kg
Ufsi, slægður 20.6.25 258,65 kr/kg
Undirmálsufsi, óslægður 26.5.25 99,00 kr/kg
Djúpkarfi 16.6.25 30,00 kr/kg
Gullkarfi 20.6.25 185,23 kr/kg
Litli karfi 18.6.25 10,00 kr/kg

Fleiri tegundir »

22.6.25 Gísli Súrsson GK 8 Lína
Keila 317 kg
Hlýri 242 kg
Þorskur 106 kg
Karfi 5 kg
Samtals 670 kg
22.6.25 Áskell ÞH 48 Botnvarpa
Þorskur 31.330 kg
Ýsa 27.603 kg
Ufsi 17.103 kg
Langa 5.773 kg
Skarkoli 819 kg
Þykkvalúra 519 kg
Karfi 302 kg
Steinbítur 233 kg
Skötuselur 107 kg
Samtals 83.789 kg
22.6.25 Bárður SH 81 Dragnót
Ýsa 13.625 kg
Þorskur 2.364 kg
Skarkoli 1.420 kg
Sandkoli 370 kg
Steinbítur 194 kg
Hlýri 51 kg
Samtals 18.024 kg

Skoða allar landanir »

Fleira áhugavert
Afurð Dags. Meðalverð
Þorskur, óslægður 20.6.25 501,01 kr/kg
Þorskur, slægður 20.6.25 606,99 kr/kg
Ýsa, óslægð 20.6.25 425,18 kr/kg
Ýsa, slægð 19.6.25 478,86 kr/kg
Ufsi, óslægður 20.6.25 200,55 kr/kg
Ufsi, slægður 20.6.25 258,65 kr/kg
Undirmálsufsi, óslægður 26.5.25 99,00 kr/kg
Djúpkarfi 16.6.25 30,00 kr/kg
Gullkarfi 20.6.25 185,23 kr/kg
Litli karfi 18.6.25 10,00 kr/kg

Fleiri tegundir »

22.6.25 Gísli Súrsson GK 8 Lína
Keila 317 kg
Hlýri 242 kg
Þorskur 106 kg
Karfi 5 kg
Samtals 670 kg
22.6.25 Áskell ÞH 48 Botnvarpa
Þorskur 31.330 kg
Ýsa 27.603 kg
Ufsi 17.103 kg
Langa 5.773 kg
Skarkoli 819 kg
Þykkvalúra 519 kg
Karfi 302 kg
Steinbítur 233 kg
Skötuselur 107 kg
Samtals 83.789 kg
22.6.25 Bárður SH 81 Dragnót
Ýsa 13.625 kg
Þorskur 2.364 kg
Skarkoli 1.420 kg
Sandkoli 370 kg
Steinbítur 194 kg
Hlýri 51 kg
Samtals 18.024 kg

Skoða allar landanir »