Græn orka gengur á fiskimið

Svæðin jafnast á við stórborgir

Í fyrirlestri sínum útlistar Daewel að ef fram heldur sem horfir muni vindmyllugarðarnir spanna flatarmál sem samsvarar heilum stórborgum fyrir miðja öldina. „Í hvert skipti sem við setjum eitthvað upp í náttúrunni getum við búist við að það muni hafa áhrif,“ segir Daewal jafnframt, „og Norðursjórinn verður bókstaflega þakinn vindmyllum.“ Hún bendir á að garðarnir muni hafa töluverðar afleiðingar fyrir vind, strauma og lífríki og að uppbyggingin geti bæði haft neikvæð og jákvæð áhrif í för með sér. Nauðsynlegt sé að meta heildaráhrif vindmyllugarða og leita leiða til að draga úr neikvæðu þáttunum.

Jónas Páll Jónasson er sviðsstjóri botnsjávarsviðs hjá Hafrannsóknastofnun. Ljósmynd/Aðsend

Jónas Páll Jónasson, sviðsstjóri botnsjávarsviðs hjá Hafrannsóknastofnun, segir áhugavert að fylgjast með þessari umræðu. „Svona garðar hafa vissulega mikil áhrif á umhverfi sitt. Vindmylla fjarlægir auðvitað orku úr vindinum og áhrifasvæðið þarna í Norðursjó spannar tugi kílómetra,“ segir hann. „Ef þú hefur áhrif á vindinn hefur þú líka áhrif á hversu oft sjórinn blandast upp á svæðinu og það hefur mismunandi áhrif á frumframleiðni eftir því hversu langt frá ströndu og á hvaða dýpi svæðin eru.“

Fleiri áhrifaþætti segir Jónas að hafa þurfi í huga. „Yfirleitt er verið að setja svona strúktúr á sandbotn og það býr líka til búsvæði fyrir fullt af tegundum sem myndu ekki þrífast þarna annars þannig að það er líka verið að breyta vistkerfinu. Það eru þá tegundir sem festa sig á vindmylluna, tegundir sem eru annars í fjörum eða einhvers staðar þar sem ekki er sendinn botn,“ útskýrir Jónas. Þá tekur hann fram að garðarnir muni hafa áhrif á bæði strauma og frumuframleiðni á svæðinu. „Heildaráhrifin geta kannski verið metin lítilvæg en svo getur það verið mjög breytilegt eftir því hvar þau koma fram.“

Dregin veiðarfæri bönnuð

Jónas segir þó ljóst að uppbygging vindmyllugarða muni hafa mjög mikil áhrif á bæði fiskveiðar og rannsóknir á fiskistofnum. „Aðgengi að veiðislóðum verður mikið skert því það er ekki í boði að vera með togveiðar þar sem eru vindmyllugarðar. Þú mátt ekki sigla þar með dregin veiðarfæri út af köplum og öðru og þú hefur ekkert pláss til að athafna þig, jafnvel með kyrrstæð veiðarfæri.“ Af sömu ástæðu segir hann að geta rannsóknastofnana til þess að vakta nytjastofna muni skerðast í sama mæli.

„Innan Alþjóðahafrannsóknaráðsins (ICES) höfum við verið með vinnustofur sem snúast um hvernig við getum brugðist við þegar við missum togslóðir þar sem við höfum verið að meta stofnstærðir,“ segir Jónas. „Svo veistu alveg að sennilega eykst lífmassinn á svona svæðum en þú getur ekki verið viss um hvernig og hversu mikið. Hvaða áhrif hefur það þá á stofnmatið ef þú hefur ekki aðgang að öllum slóðunum? Þetta er akút hjá þeim við Norðursjó akkúrat núna og við fylgjumst vel með.“

Frétt af mbl.is

Gera athugasemdir við vindmyllugarða á hafi úti

Skiptar skoðanir eru um það hversu raunhæfur kostur vindmyllur á hafi eru við Ísland en þær eru bæði flóknari og dýrari í framkvæmd en vindmyllur á landi. Árið 2023 skilaði þó starfshópur um vindorku á hafi skýrslu þar sem kom fram að botnfastar vindmyllur gætu orðið raunhæfur valkostur fyrir Ísland en líklega ekki fyrr en eftir 2030. Í skýrslunni var metið að fýsilegustu svæðin fyrir uppsetningu vindorkugarða væru fyrir austan land, frá Stokksnesgrunni að Húnaflóa fyrir norðan land, og á svæði fyrir vestan land, frá Eldeyjarbanka að Breiðafirði. Var tekið fram að slík framkvæmd væri þó háð ýmsum óvissuþáttum á borð við tækni, hagkvæmni og áhrif á náttúru og fiskveiðar.