Ég berst á (raf)fáki fráum

Greinarhöfundur á rafknúnum hjólfáki sínum.
Greinarhöfundur á rafknúnum hjólfáki sínum. Ljósmynd/Arnþór Birkisson

Rafhjól seljast nú hér á landi sem aldrei fyrr. Blaðamaður tók þá ákvörðun að selja aukabílinn og keypti rafhjól fyrir peninginn og siglir nú í makindum upp brekkur sem áður útheimtu mikið streð. Nú er hjólað í vinnuna en ekki keyrt, nýr og betri lífsstíll.

Hvað ætlarðu að gera í vetur þegar veðrið verður vont?! Heldurðu að þetta verði ekkert erfitt fyrir þig? Ertu alveg viss um að þú viljir selja bílinn? Það á eftir að koma snarvitlaust veður í vetur...

Þannig hljómuðu úrtöluraddirnar þegar ég tók þá ákvörðun í vor að selja annan bílinn af tveimur á heimilinu og koma mér framvegis til og frá vinnu á rafhjóli. Nú eða í strætó þegar veðrið er snarvitlaust. Ég bý í Vesturbænum og vinn í Hádegismóum við Rauðavatn. Á hjóli eru það tæpir 13 km ef maður fer eftir hjólastígunum á Ægisíðu, í Fossvogi og upp Elliðaárdalinn. Eiginkona mín starfar í Garðabæ sem er litlu styttri leið. Við höfum því „neyðst“ til að eiga tvo bíla.

Lóð á vogarskálarnar

„Þú veist að ég verð á bílnum, það þýðir ekkert að gleyma því þegar á reynir,“ sagði eiginkonan aðvarandi þegar ég lagði til að við seldum gamla Yarisinn okkar, árgerð 2003. Jú, auðvitað vissi ég það en ítrekaði að við ættum að láta af þessu verða. Árlegur sparnaður upp á 3-400 þúsund krónur hið minnsta; tryggingar, skoðanir, smurning, bensínkaup, viðgerðir, dekkjaskipti, öll þessi blóðugu útgjöld sem fylgja því að eiga bíl. Að maður tali nú ekki um minni mengun, meiri hreyfingu og hreint loft í lungun í stað þess að sitja á rassinum inni í bíl á rauðu ljósi í svifryksskýi. Loftslagshlýnun jarðar er mesta ógn mannkyns og við þurfum öll að leggja okkar af mörkum og næsti bíll fjölskyldunnar verður rafbíll eða í það minnsta tvinnbíll svo við getum dregið úr brennslu olíu og bensíns.

Ekki skal þó lítið gert úr þeirri ákvörðun að hætta að keyra í vinnuna. Við búum jú í Reykjavík, ekki Kaupmannahöfn, hér eru margar brekkur og einhverra hluta vegna er alltaf mótvindur, sama í hvaða átt maður snýr. Þegar við bætist svo grenjandi rigning, snjókoma eða hagl er útlitið orðið heldur svart. Sumir halda því fram að veður sé bara hugarástand og þeir hafa bersýnilega rangt fyrir sér. Og þó. Hugurinn skiptir auðvitað miklu máli, jafnvel öllu og þegar maður ákveður að hætta að keyra og byrja að ganga og hjóla er maður kominn hálfa leið.

Einfalt og þægilegt

Ég skundaði því í reiðhjólaverslun (keyrði reyndar) og festi, eftir stutta rannsóknarvinnu, kaup á dýrindisrafhjóli af gerðinni Focus Whistler. Er það mikill kostagripur, fjallahjól með góða fjöðrun og rafhlöðuna snyrtilega fellda inn í stellið. Hjólið er afskaplega einfalt í notkun, maður ýtir bara á takka og rafmótorinn fer í gang. Annar takki ræður því svo hversu mikill stuðningurinn er og hann er í fjórum styrkleikum sem sjást á stellinu í formi grænna punkta. Sá fyrsti gerir lítið sem ekkert, líklega bara til merkis um að kveikt sé á græjunni. Í tveimur punktum er örlítill munur greinanlegur en þegar í þrjá er komið verður hann augljós. Fjórir punktar, fullur stuðningur, veita svo stuðning líkt og tveir menn séu að hjóla en ekki einn. Hjólið er nokkuð þungt út af mótor og rafhlöðu en það kemur ekki að sök þar sem það veitir manni stuðning. Að fljóta í makindum upp bratta brekkuna í Elliðaárdalnum, frá gömlu rafstöðinni upp að stíflu, verður fyrir vikið eins og að hjóla í kringum Reykjavíkurtjörn í logni. Að hjóla upp þessa leiðindabrekku á venjulegu hjóli tekur sinn toll og þegar upp er komið er hjólreiðamaður orðinn verulega sveittur og þreyttur. Á rafhjóli blæs maður varla úr nös.

Nú kann einhver að halda að rafhjól sé eins og skellinaðra, að maður ýti bara á takka og hjólið fari af stað en svo er ekki. Maður þarf að hjóla til að mótorinn geri sitt gagn, hann snýr ekki dekkjunum ef maður situr bara á rassinum hreyfingarlaus. Það er því létt líkamsrækt að vera á rafhjóli þó maður sé ekki eins hetjulegur og þeir sem bruna spandex-klæddir eftir hjólastígum á rándýrum keppnishjólum. En til þess er leikurinn ekki gerður.

Þetta er ekki keppni

Rafhjól er samgöngutæki, ekki til þess gert að fara út og bruna eftir hjólastígum í kappi við klukkuna. Maður slær engin hraðamet á rafhjóli, gírarnir eru bara níu á því sem ég keypti og á jafnsléttu í logni fer ég varla mikið hraðar en 30 km/klst. Enda má hraðinn ekki verða meiri á hjólastíg innan borgar. Slíkur hraði er líka feikinægur og nú er ég rétt rúman hálftíma að komast í vinnuna en á venjulegu hjóli tók það allt að 45 mínútur. Rafhjól seljast nú eins og heitar lummur og skal engan undra. Byltingin er hafin.

250 W fákur

Rafhjól það sem blaðamaður fjárfesti í, Focus Whistler² 6.9, er með Groove Next Li-Ion 36V rafhlöðu og Groove Next 250 W mótor. Á einni hleðslu kemst blaðamaður með sín [xx] kg og ca. 4 kg bakpoka til og frá vinnu tvisvar sem hlýtur að teljast býsna gott. Og við bætist hjólalás sem er heilt kíló að þyngd því þegar maður er kominn á svona fák er betra að tjóðra hann tryggilega.

Fjórföldun milli ára

Þegar greinarhöfundur fór milli verslana að kynna sér rafhjól komst hann að því, í samtali við sölumenn, að mikil eftirspurn hefur verið eftir slíkum hjólum á síðustu mánuðum. Sagði einn að algjör óþarfi væri að auglýsa þau, þau seldu sig eiginlega sjálf.

Skömmu síðar var birt frétt í Morgunblaðinu þess efnis að sannkölluð sprenging hefði orðið í sölu rafknúinna reiðhjóla á árinu, ef marka mætti tölur reiðhjólaverslana í landinu.

Var þar rætt við Jón Þór Skaftason, sölustjóra hjá versluninni Erninum, sem sagði að salan í ár hefði fjórfaldast miðað við árið á undan og að hann hefði verið viðbúinn því. „Við sögðum í janúar að ef þetta gerðist ekki í ár þá myndi þetta aldrei gerast,“ sagði Jón í samtali við blaðamann. Fram að árinu 2019 hefðu álíka mörg hjól selst á ári hverju en „í ár byrjaði sprengjan“, eins og hann orðaði það.

Sölumaður hjá versluninni Everest, Steven Patrick Gromatka, hafði svipaða sögu að segja. Hann hefði aldrei í sinni sextán ára hjólasölutíð séð jafnmikla sölu á rafhjólum og í ár. „Á svona tveimur til þremur dögum seldist allt upp þrátt fyrir að við hefðum pantað meira en í fyrra,“ sagði Gromatka. Ragnar Kristinn Kristjánsson, eigandi verslunarinnar Rafmagnshjóla, sagði algengt að fólk losaði sig við annan bílinn og keypti sér rafmagnshjól í staðinn.

Þessi grein birtist
í Morgunblaðinu
Áskrifendur:
Þessi grein birtist
í Morgunblaðinu
Áskrifendur:
Fleira áhugavert
Fleira áhugavert