Aukin ánægja nemenda sem nota spjaldtölvur í námi

Það eru uppi ýmiskonar hugmyndir um spjaldtölvur í kennslu; allt frá því að banna ætti tækin alfarið í að þau séu sjálfsögð og eðlileg kennslutæki. Fjölskyldan á mbl.is er í samstarfi við Skólavörðuna og endurbirtir hér viðtalið „Spjaldtölvuverkefnið sem snýst ekki um spjaldtölvur" sem birtist í nýjasta hefti blaðsins og er aðgengilegt á netinu hér. Myndirnar hér eru fengnar úr myndabanka. 

_______________________________________________________________ 

Kópavogsbær hefur afhent umþrjú þúsund grunnskólanemum í fimmta til tíunda bekk spjaldtölvur til notkunar í skólum bæjarins. Um 500 spjaldtölvum hefur verið dreift til kennara. Verkefnið hófst fyrir þremur árum  

Björn Gunnlaugsson stýrir innleiðingu spjaldtölvukennslu í Kópavogi og Sigurður Haukur Gíslason starfar sem einn af þremur kennsluráðgjöfum í tengslum við verkefnið. Útsendari Skólavörðunar settist niður með þeim félögum á haustdögum og byrjaði á að spyrja einfaldlega hvernig gengi. „Ætli við getum ekki allavega sagt að það hafi komið í ljós að verkefnið er ekki misheppnað,“ segir Björn og hlær. Hann bætir við að líklega hafi allir sem hafi tekið  þátt í verkefninu áttað sig á að ekki yrði aftur snúið. „Við finnum að það hafa orðið töluverðar breytingar á skólastarfinu frá því verkefnið hófst. Nemendur segjast vera  ánægðari og áhugasamari um námið því þeir hafa aukið val um hvernig þeir nálgast viðfangsefni og hvernig þeir vinna verkefni.Vægi beinnar töflukennslu og  eyðufyllingaverkefna hefur minnkað hjá kennurum og þeir eru í auknum mæli að leggja fyrir samvinnuverkefni þar sem nemendur vinna á skapandi hátt sem er einmitt í samræmi við þau markmið sem lagt var upp með.“

„Við getum útskýrt muninn með því að taka sem dæmi verkefni um hvali,“ segir Sigurður. „Hér áður fyrr þurftu allir að skrifa 100 orða samantekt en nú getanemendur valið að gera t.d. stutt myndband í iMovie, gera glærukynningu eða eitthvað allt annað. Til viðbótar þá geta þeir auðvitað valið að skrifa þennan 100 orða pistil ef það hentar þeim best. Það að nemendur hafi val um framsetningu á verkefnum skiptir máli, því verkefnið sem slíkt er ekki markmiðið heldur að nemendur fræðist um hvali. Enda snýst innleiðingin á spjaldtölvum í raun ekki um spjaldtölvur heldur að innleiða breytta kennsluhætti og breyta þeim í kennsluhætti 21. aldarinnar.“

Með snjallsíma í fyrsta bekk

„Við þetta má bæta að spjaldtölvan eykur möguleika á einstaklingsmiðuðu námi til muna,“ segir Björn. „Tökum sem dæmi þá sem eru sterkir námslega. Þeir hafa  þarna möguleika á að kafa dýpra í námsefniðþegar við erum ekki með samræmd verkefni. Þessir nemendur geta þá unnið mun flóknari og margslungnari verkefni. Þetta er eitthvað sem kennarar hljóta að taka fagnandi því það hefur lengi vafist fyrir skólakerfinu hvernig á að koma til móts við þessa sterku nemendur.“Snjalltækin gagnist þannig öllum enda sé verið að færa skólastarfið í átt að daglegum veruleika nemenda. „ Nemendur alveg niður í fyrsta bekk eru komnir með snjallsíma í hendur og eru vanir að geta nýtt sér þessi tæki til bæði gagns og gamans. Það er þeim fagnaðarefni að geta beitt sömu aðferðum við fróðleiksöflun í skólanum og í lífinu utan skóla,“ segir Björn.

Þið talið um breytt vinnubrögð nemenda.En hvað með kennarann, hvernig þarf hann að breyta sinni vinnu? „Hann þarf að kunna að sleppa,“ segir Sigurður ákveðinn. „Það er það fyrsta. Hjámörgum þá er það spurning um tíma en ef þú ert að bæta við þig verkefnum þá verður þú að taka eitthvað út. Og ég held að flestir kennarar geri það og flestir hafa tileinka  sér þessa nýju tækni. En við höfum auðvitað alltaf dæmi um kennara sem ætla sér að nota tæknina en samt ekki fyrr en á morgun. Í dag ætla þeir aftur að ljósrita kennsluefnið eins og þeir hafa alltaf gert.“

Vantar tíma til að nýta stuðning

Mikil áhersla er lögð á stuðning við kennara í Kópavogi og þar með talið að aðstoða þá við að tileinka sér tæknina og breytta kennsluhætti. „Við tryggjum stöðugan aðgang að símenntunartækifærum fyrir kennara hvort sem það er í formi námskeiða, kynninga eða einstaklingsráðgjafar. Í öllum skólum í sveitarfélaginu eru svokölluð leiðtogateymi sem í eru fimm til sex kennarar sem eiga það sameiginlegt að vera áhugasamir, viljugir og jákvæðir í garð verkefnisins og það má segja að þessi teymi dragi vagninn í ekki gríðarlega gamaldags hugmyndir um hvað nám er, og finnst að ef þeir eru ekki með hverjum skóla fyrir sig. Mér finnst að þetta fyrirkomulag hafi reynst ágætlega. Algengt umkvörtunarefni kennara er að þeir hafa ekki alltaf tíma til að nýta sér þann stuðning sem er í boði.

“Það hefur oft verið talað um að skólakerfi séu í eðli sínu íhaldssöm og það er þá ekki síst í augum almennings. Engu að síður hefur gengið vel að innleiða nýja kennsluhætti á þeim stutta tíma sem liðinn er frá því að verkefnið hófst. „Almenningur hefur ákveðnar skoðanir á því hvernig skólastarf á að vera og þær skoðanir mótast yfirleitt af því hvernig skólastarf var á þeim tíma sem viðkomandi var í skóla. Og svo sjáum við þetta líka að mjög mörgu leyti endurspeglast í nemendunum sem hafa oftar en ekki gríðarlega gamaldags hugmyndir um hvað nám er, og finnst að ef þeir eru ekki með blað og blýant að fylla út í eyður að þá séu þeir ekki í alvöru námi. Ákveðin viðhorfsbreyting þarf því að eiga sér stað og auðveldasti hópurinn hvað það varðar eru kennararnir því að fagfólkið veit hvað þarf til að nám fari fram,“ segir Björn.

„Skólakerfið á ekki að hlaupa á eftir öllum nýjustu bólum heldur á það að vera íhaldssamt, ef við horfum t.d. á 20. öldina þá voru tækniframfarir fremur hægar og skólakerfið breyttist í rólegheitum og fylgdi lega hafi allir sem hafi tekið samfélaginu. Það sem gerðist með tölvu- og snjalltækjatækninni upp úr aldamótunum var að það varð veldisvöxtur í tækninnivog allt í einu fylgdi skólakerfið ekki almennilega á eftir,“ segir Sigurður.

Skólakerfið þarf að breytast

„Það er stundum talað um að fjórða iðnbyltingin sé hafin með tækni- og netvæðingu samfélagsins,“ segir Björn.

„Atvinnulífið er að breytast gríðarlega hratt og við vitum að fjölmörg þeirra starfa  sem fólk sinnir í dag munu hverfa á næstu árum og áratugum. Um leið vitum viðað mörg börn sem í dag eru í grunnskóla munu hafa lífsviðurværi af störfum sem ekki er enn búið að finna upp. Þetta kallar  breytingar því skólakerfi 20. aldarinnar gekk út á að kenna börnum samhæfingu, samræmd vinnubrögð (að vinna eins), að vera jafn lengi að hlutunum, að fara í pásu þegar bjallan glymur o.s.frv. Þarna var verið að innprenta heim verksmiðjustarfsfólksins, en sá veruleiki er einfaldlega að hverfa. Við sjáum að fyrirtæki í dag vilja ráða einstaklinga með leiðtogahæfni, frumkvæði, samvinnu- og samskiptafærni, tæknikunnáttu, aðlögunarhæfni o.s.frv. Hvernig á að gera börnin í stakk búin til að takast á við þetta ef skólastarfið er ekki í takt við lífið?“ „Við verðum líka að velta fyrir okku af hverju verið er að mennta börn,“ segir Sigurður.

„Ástæðan er að það sýnir sig alls staðar í heiminum að því meiri menntun sem börn hljóta, því betur standa þau í lífinu. Því meira sem þjóðin er menntuð, því betri eru lífsgæðin. En skólakerfið verður að þróast og það hefur ekki gert það nægilega hratt síðustu árin. Atvinnulífið hefur til dæmis í mörg ár verið að kalla eftir raungreinamenntuðu fólki og hvað höfum við verið að gera í því? Ekki neitt. Það vantar líka tölvunarfræðinga, það var alltaf sagt að markaðurinn yrði mettaður en það hefur aldrei gerst. Þá fer maður að spyrja,af hverju er ekki hlustað á hvað atvinnulífið segir núna?

Atvinnulífið er að taka gríðarlega miklum breytingum þessi misserin og  það mun breytast ennþá meira á komandi árum. Skólakerfið verður að taka tillit til þess.“

Tímarit Skólavörðunnar aðgengileg rafrænt hér

• Blogga um frétt