Logi Bergmann: „Takk mamma“

„Hún Valborg, mamma mín, er 84 ára. Ég er samt algjört unglamb enda eignaðist hún börn frekar seint. Elsti bróðir minn fæddist þegar hún var 29 ára. Ég kom þremur árum seinna, Hjalti bróðir þremur árum eftir það og svo ruglaði freknótta undrið öllu kerfinu með því að koma í heiminn eftir fjögurra ára hlé. Það hefur kannski truflað eitthvað taktinn hjá foreldrum mínum að Hjalti fæddist mjög fatlaður og þau þurftu að hafa aðeins meira fyrir honum en okkur Frosta. Eða samt, nei, sennilega ekki. Astrid Lindgren hefði getað skrifað bækur um okkur tvo. Jafnvel bókaflokk.

Þegar ég hugsa til baka er í raun kraftaverk að mamma skyldi komast óbrjáluð í gegnum barnæsku okkar bræðranna, þar sem við skiptumst á að gera eitthvað af okkur milli þess sem við átum allt sem fyrir varð í minnsta eldhúsi Íslandssögunnar. Það var tímabilið þegar Hjalti sturtaði öllu niður í klósettið; þvottapokum, klósettrúllum, fötum og seðlaveski pabba, svo eitthvað sé nefnt. Tímabilið þegar ég var reglulega sendur heim úr skólanum fyrir einhver asnastrik, braut tvenn gleraugu á viku og var með svo mikið vesen að besti vinur minn var sendur í annan skóla (sem hljómar kannski furðulega, enda löng saga). Og tímabilið þegar við Frosti uppgötvuðum að það að eiga yngri bróður væri gjöf sem bara hætti ekki að gefa. Hljómar fallega, en í raun snerist það til dæmis um að sjá hvað myndi gerast ef við settum slatta af neftóbaki á efri vörina á honum meðan hann svaf. Fyrirgefðu Sindri, en þetta var bara svo ógeðslega fyndið.

Mamma setti sennilega Íslandsmet í langlundargeði. Ég man sérstaklega eftir símtali við skólastjórann í Breiðagerðisskóla þegar eðlisfræðikennarinn hafði hent mér út úr tíma með obbolitlu ofbeldi (sem vel að merkja þótti alveg eðlilegt á þeim árum) en hafði í leiðinni rifið nýja Stranglers-bolinn minn (Hagkaup 999 krónur – gamlar). „Ég geri ekki athugasemd við að þið siðið börnin mín til, en væruð þið kannski til í að reyna að eyðileggja ekki fötin þeirra.“

Mamma skammaði mig svo sem fyrir þetta allt saman, líka það sem bræður mínir gerðu „af því að það er svo gott að skamma þig, Logi minn“. Þegar henni ofbauð kom: „Eiður, segðu eitthvað!“ Og pabbi, sem var álíka seigfljótandi og malbik, sagði alltaf það sama: „Agi þarf að vera,“ og hélt svo áfram að lesa Þjóðviljann eða hlusta á fréttirnar. Mamma sat því dálítið uppi með okkur bræðurna. Það kom þess vegna í hennar hlut að eiga við alla skemmtilegu hlutina sem fylgdu unglingum á þessum árum: Gelgjuskeiðið, unglingadrykkjuna og endalausa mótþróaþrjóskuröskun.

Þegar ég var sextán ákvað ég að flytja að heiman, af því að sambúðin við mömmu var orðin óbærileg. Ég bara meikaði ekki fleiri mömmubrandara. (Hugsanlega var ég líka kominn með kærustu, en ég efast um að ég hefði enst mikið lengur.)

Stundum eru hlutir of nálægt til að maður geti gert sér grein fyrir því hversu meiriháttar þeir eru. Eins og ég í mínu tilviki sem fattaði ekki á þessum tíma hvað ég ætti góða foreldra. Þau studdu mig í því sem ég gerði vel, reyndu að halda mér frá því sem var klárlega algjört rugl og gerðu heiðarlega tilraun til að ala mig upp. (Reyndar gætu einhverjir sagt að þeim hefði mistekist aðeins í þeim hluta.)

Ég finn þetta sérstaklega núna þegar mér finnst ég vera að breytast í móður mína. Kvartandi undan því að enginn komi að borða þegar ég er búinn að elda, enginn fæst til að taka til í herberginu sínu og ég botna ekkert í því að engum finnist brandararnir mínir fyndnir. Sem þeir samt eru.

En af því að nú segja allir að maður eigi endalaust að vera eins og opin bók með tilfinningar útum allt, þá langar mig bara að segja hvað ég er feginn að eiga mömmu mína enn og hafa fengið tíma til að uppgötva þetta. Takk, mamma. Þú ert frábær.“