Veröld/Fólk | Morgunblaðið | 21.2.2025 | 19:30

„Ég var mikill pönkari og alltaf með puttann á lofti“

Brynhildur Þorgeirsdóttir myndlistarkona á níunda áratugnum. Hún notar oddhvöss form í listsköpun sinni.

Róttækni, samvinna og tengslanet kvenna er viðfangsefni sýningar sem ber heitið Ólga: frumkvæði kvenna í íslenskri myndlist á 9. áratugnum og opnuð verður á Kjarvalsstöðum á laugardag. Um er að ræða samsýningu átta kvenna en þetta er þriðja og síðasta sýningin í rannsóknarverkefni um konur í íslenskri myndlist hjá Listasafni Reykjavíkur. Sýningin er afrakstur árslangrar rannsóknarvinnu Becky Forsythe sem einnig er sýningarstjóri en áhersla var lögð á samtöl við listamenn og leit að óþekktum verkum sem endurspegla fjölbreyttan sköpunarhátt listakvenna. Listamenn sem eiga verk á sýningunni eru Ásta Ólafsdóttir, Brynhildur Þorgeirsdóttir, Erla Þórarinsdóttir, Gerla, Harpa Björnsdóttir, Margrét Jónsdóttir, Rúna Þorkelsdóttir, Rúrí og Svala Sigurleifsdóttir.

„Ég var mikill pönkari“

Brynhildur Þorgeirsdóttir er ein þeirra listakvenna sem eiga verk á sýningunni Ólgu. Hún var við nám í Bandaríkjunum en náði þó að taka þátt í listasenunni á níunda áratugnum að einhverju leyti og segir það hafa verið magnaðan tíma. Verk Brynhildar á sýningunni einkennast af pönki og efnisvali eins og hrosshárum og beittu gleri.

„Ég var mikill pönkari og alltaf með puttann á lofti. Ég hef verið spurð hvort ég hafi fundið fyrir því að það aftraði mér að vera kona en ég hef aldrei fundið fyrir því. Þetta hefur aldrei vafist fyrir mér og geri það sem þarf að gera. Ef einhver gaur er að vesenast fyrir mér þá bara græja ég það. En ég er femínisti og tók þátt í öllum kvennasýningum sem voru mjög nauðsynlegar á þeim tíma. Þær sýndu að konur voru ekkert síðri en karlarnir en það þarf alltaf að æpa til að láta heyra í sér. Það tókst þó að þetta sé ekki alveg komið,“ segir Brynhildur.

Ólga Harpa Björnsdóttir og Erla Þórarinsdóttir eiga verk á sýningunni sem opnar á Kjarvalsstöðum á laugardag. Morgunblaðið/Árni Sæberg

Fjölguðu fyrirmyndum

Harpa Björnsdóttir er ein þeirra listakvenna sem eiga verk á sýningunni. Hún segir endurlit sem þetta nauðsynlegt.

„Ég er afar hrifin af því að Becky Forsythe valdi að beina sjónum sínum að þessu tímabili. Ég held að það hafi þurft utanaðkomandi manneskju með gestsaugun til þess að draga fram alla þá grósku sem var í gangi á þessum tímum en íslensk listasaga hefur til þessa ekki gert þessu nein skil. Á þessum árum stígur fram stór og öflugur hópur listakvenna, breiðfylking sem breikkaði brautina og fjölgaði fyrirmyndunum.

Þá má greina miklar þjóðfélagsbreytingar á þessum tímum í kjölfar áfanga á borð við kjör Vigdísar Finnbogadóttur til forseta Íslands, Kvennafrídagsins 1975, Kvennalistans og fleira. Þetta eru áfangar sem lyftu okkur upp og veittu okkur um leið þá trú að allt væri mögulegt. Það er gaman að horfa til baka og átta sig á því hvað það urðu miklar breytingar til góðs og að þær sem komu á eftir okkur hafi séð að það sé gerlegt að starfa sem myndlistarkona á Íslandi því það var ekki augljóst fyrir mína kynslóð á þessum tímum. Það leggur hver kynslóð sitt lóð á vogarskálarnar,“ segir Harpa.

Viðtalið í heild sinni má lesa á menningarsíðum Morgunblaðsins þann 20. febrúar.