Bitni einna helst á þeim allra fátækustu

Yfirvöld í Úganda hyggjast, með nýsamþykktu lagafrumvarpi, setja skatt á íbúa landsins fyrir notkun á tilteknum samskiptamiðlum, á borð við Face­book, What­sApp og Twitter. Einnig er í lögunum kveðið á um annars konar skatta, svo sem 1% gjald á upphæðir sem millifærðar eru í gegnum síma. Páll Kvaran, sem starfað hefur við þróunaraðstoð í Úganda síðastliðin sex ár, segir í samtali við mbl.is að lagabreytingarnar muni koma illa við almenning.

Frétt af mbl.is

Setja „slúðurskatt“ á samfélagsmiðla

„Fólk í borgum notar internetið og samskiptamiðla mun meira en fólk utan borga þar sem fátækt er meiri og netaðgangur minni. Á meðan sækir ríkisstjórnin mest af sínu fylgi til sveita, frekar en borga og fólk virðist líta á þetta útspil sem tilraun til þess að þagga niður í gagnrýnendum.“

Gagnrýnisraddir sífellt háværari

Þá segir Páll að flestir geri sér þó grein fyrir að lagabreytingin virðist vera vanhugsuð. „Það er algjörlega óljóst hvernig yfirvöld ætla að fylgjast með samskiptamiðlanotkun fólks til að geta skattlagt með einhverjum hætti og tæknileg geta internetfyrirtækja er einfaldlega ekki til staðar,“ segir Páll og bætir við að velta megi upp hvort áform stjórnvalda um að fylgjast með samskiptamiðlanotkun íbúanna samræmist ákvæðum stjórnarskrár landsins.  

Páll segir jafnframt að margir sjái þetta útspil forseta landsins, Yowei Museveni, sem merki um að hann hafi áhyggjur af því fylgi sitt fari dvínandi. „Hann hefur verið að horfa upp á minnkandi fylgi og gagnrýnisraddir verða sífellt háværari. Í kosningunum 2016 lét hann loka öllum samskiptamiðlum í nokkra daga og sagði það vera af öryggisástæðum.“ Gagnrýnendur hafi á þeim tíma haft svipaða sögu að segja og nú, og Páll bendir einnig á að meirihluti þeirra sem nota samskiptamiðla séu stjórnarandstæðingar.

Páll Kvaran hefur starfað við þróunaraðstoð í Úganda síðastliðin sex ár. Ljósmynd/Aðsend

Milljónir fái ekki aðgang að lánum

Hvað varðar það 1% gjald sem lagt verður á millifærslur gegn um síma segir Páll að afleiðingarnar verði alvarlegar fyrir almenning. „Þessi skattur mun hafa mjög neikvæð áhrif á almenning og þá sérstaklega þá sem fátækastir eru. Þetta eyðileggur allt sem mörg fyrirtæki og heilu stofnanirnar hafa unnið að síðustu ár og leiðir til þess að milljónir bænda munu ekki fá aðgang að lánum og sparnaðarreikningum í náinni framtíð.“

Páll segir að fólk nýti sér millifærslur með farsíma í verulegum mæli. „Farsímapeningar eru gríðarlega mikilvæg tækni sem flestir Úgandabúar nýta sér á nánast hverjum degi. Í dag notar fólk þá helst til að spara peninga og senda peninga frá borgum til sveita, þar sem ungt fólk flytur til borga og sendir svo peninga heim í sveit til að styðja fátæka foreldra sína. Bankar setja ekki upp útibú í smábæjum og það er aðallega fátækt fólk sem nýtir sér farsímapeninga til sparnaðar þar sem þeir sem betur eru settir búa oftast nær bönkum og geta því opnað bankareikninga,“ segir Páll. Skattlagningin muni því bitna einna helst á þeim verst settu, allra fátækustu íbúum landsins.

Páll segir einnig að skattheimtu á þá betur settu sé illa framfylgt sem ýti undir ójöfnuð. „Hægt er að nefna dæmi um stærri fyrirtæki sem greiða lítinn sem engan skatt.“

• Blogga um frétt