Virtur af páfa og hinsegin fólki
Setja bókamerki
Mikil sorg ríkir í Póllandi í kjölfar dauða Pawel Adamowicz, borgarstjóra Gdansk. Adamowicz lést í gær af sárum sem hann fékk í hnífstunguárás á góðgerðarsamkomu daginn áður. Þúsundir komu saman í Varsjá í gærkvöldi til að minnast hans og það sama gerðu fjölmargir samfélagsmiðlanotendur, m.a. Ingibjörg Sólrún Gísladóttir sem búsett er í Varsjá þar sem hún starfar sem framkvæmdastjóri lýðræðis- og mannréttindastofnunar ÖSE.
„Hann talaði fyrir réttindum þeirra sem áfram þurfa á vernd okkar og stuðningi að halda,“ sagði Ingibjörg Sólrún á Facebook.
Pavel Bartoszek, borgarfulltrúi Viðreisnar, sendi fjölskyldu Adamowicz samúðarkveður. „Hvað á maður svo sem að segja meira... Pólitík er starf sem maður dregst út í... ýmist vegna sjálfssprottins skyldukalls eða þrýstings samborgara sinna. Það er hrikalegt að horfa upp á fólk sem hefur svarað þessu kalli þurfa gjalda það með lífi sínu,“ sagði Pawel í færslu sinni.
Skipti sér snemma af stjórnmálum
Adamowicz, sem hafði verið borgarstjóri Gdansk í 20 ár, naut almennrar hylli. Hann var frjálslyndur og hafði barist fyrir réttindum bæði farand- og hinsegin fólks og var m.a. sérstakur velunnari göngu hinsegins fólks í Gdansk í fyrra, en gangan var þá haldin í fjórða sinn. Hann skilur eftir sig eiginkonu og tvö börn, 15 og 9 ára.
Adamowicz fæddist í Gdansk 2. nóvember 1965 og var barn hjónanna Teresu og Ryszard sem höfðu flust til borgarinnar árið áður. Hann ólst upp í borginni og var ungur að árum farinn að skipta sér af stjórnmálum.
Hann nam lögfræði við háskólann í Gdansk á níunda áratug síðustu aldar og átti þátt í að skipuleggja stúdentaverkföllin 1988, en það ár gekk mótmælabylgja yfir Pólland sem þá var enn kommúnistaríki. Árið eftir var kommúnistastjórnin fallin og Pólland orðið lýðræðisríki. Á þessum tíma hélt Adamowicz áfram störfum sínum í háskólanum, en var virkur í stjórnmálum á sama tíma Pólland þróaðist yfir í fjölflokkaríki.
Skömmu síðar hóf hann afskipti af sveitarstjórnmálum og var orðinn borgarfulltrúi Gdansk árið 1990. Adamowicz var síðan valinn borgarstjóri árið 1998 og vann yfirburðarsigur í fyrstu almennu borgarstjórakosningunum árið 2002. Hann hefur verið borgarstjóri síðan og hlaut endurkjör í sjötta sinn í nóvember sl. og hefði því átt að gegna embættinu til ársins 2023.
Sæmdur gullkrossi páfa og heiðursorðu
Adamowicz var félagi í frjálslynda hægri flokkinum Platforma Obywatelska allt frá stofnun hans 2002. Hann bauð sig þó fram í fyrra sem óháður frambjóðandi, en naut stuðnings fyrrverandi flokksfélaga sinna í framboðinu.
Platforma Obywatelska var með meirihluta á pólska þinginu í átta ár, en tapaði í þingkosningunum 2015 er íhaldsflokkurinn Lög og réttur (PiS), sem er tortrygginn í garð Evrópusambandsins, náði meirihluta. Hefur spenna í samskiptum Póllands og ESB farið vaxandi í stjórnartíð þess meirihluta. BBC segir Adamowicz alla tíð hafa verið gagnrýninn á aðgerðir PiS.
Þrátt fyrir pólitíska spennu hafa pólskir stjórnmálaflokkar verið einhuga í fordæmingu sinni á morðinu á Adamowicz. „Ég lýsi yfir miklum sársauka vegna hörmulegs dauðsfalls í kjölfar árásar á Pawel Adamowicz borgarstjóra. Við lýsum yfir samhug með fjölskyldu hans, sagði Jaroslaw Kaczynski, formaður PiS, á Twitter í gær.
Jóhannes Páll annar páfi sæmdi Adamowicz gullkrossi Vatikansins árið 2001, að því er fram kemur á Wikipedia-síðu hans. Aleksander Kwaśniewski þáverandi forseti Póllands sæmdi hann pólska heiðurskrossinum árið 2003 og árið 2014 fékk hann einnig frelsis- og einingarorðuna fyrir störf sín fyrir pólska lýðræðisríkið.
„Það þarf að vinna mikinn fjölda upp“
Skiptir miklu meira máli en fólk grunar
Tóku upp hanskann fyrir leikskólabörn
Skar höfuðleðrið af íslenskri konu
„Hvílir mikil leynd yfir þessu öllu“
Skemmtiferðaskip hætt komið nærri Viðey
Æskuvinur Íslendings myrtur í Noregi
„Skýr skilaboð til Seðlabankans“