Fjölgun listeríu- og salmónellutilfella

Á síðastliðnu misseri hefur fjöldi tilfella af bæði listeríu (Listeria monocytogenes) og salmónellu (Salmonella Typhimurium) aukist í fólki. Uppruni sýkinganna er enn óljós og vinnur Matvælastofnun nú að því að rekja upprunann í samvinnu við sóttvarnalækni, að segir í tilkynningu frá Matvælastofnun.

Brýnt er fyrir neytendum að verjast smiti með réttri meðhöndlun matvæla og kynna sér hvaða matvæli fólk í áhættuhópum ætti að vera vakandi fyrir, til að lágmarka áhættu með tilliti til listeríu. Í áhættuhóp eru aldraðir, barnshafandi konur, ung börn og fólk með skert ónæmiskerfi. Einstaklingar úr áhættuhóp ættu að varast að borða, reyktan og grafinn fisk,  hráan fisk, hrátt kjöt, ósoðin og/eða lítið hitaðan mat.

Við hagstæðar aðstæður getur bakterían fjölgað sér

Á þessu ári  hafa tilfelli af matarsýkingum af völdum listeríu verið óvenjumörg, miðað við síðustu ár, og því ákvað Matvælastofnun samvinnu við sóttvarnarlækni að kanna hvort um matarborna sjúkdómshrinu gæti verið að ræða. Þeir sem veiktust voru allir í áhættuhóp. Faraldsfræðilegar rannsóknir standa nú yfir og því er ekki hægt að segja til um, hver uppruninn er og þá hvort að hann sé sá sami í öllum tilfellum. 

Matvælastofnun brýnir fyrir matvælaframleiðendum að sinna sýnatökum sem þeim er skylt að viðhafa og mun fylgja því eftir með eftirliti. Stofnunin hefur einnig endurskoðað leiðbeiningar um sýnatökur vegna listeríu og hvetur matvælafyrirtæki til að kynna sér þær. 

Listería er baktería sem er til staðar í náttúrunni, meðal villtra dýra, plantna og í jarðvegi. Ef bakterían berst með einhverjum hætti í matvæli og aðstæður eru henni hagstæðar til fjölgunar, getur hún orðið hættuleg neytendum, einkum þeim sem eru veikir fyrir.

Flestir stofnanna mjög skyldir

Í ágúst og september var aukning á matarsýkingum af völdum salmónellu. Nýlega kom í ljós við stofnagreiningu bakteríunnar að flestir stofnanna virðast mjög skyldir og því má vænta að uppruninn sé sá sami. Þó er ekki hægt að fullyrða að allir aðilar hafi smitast af sömu matvöru, því mynstrið sem kom fram í stofnagreiningunni er tiltölulega algengt í Evrópu. Frábrugðið mynstur kom fram í einu tilfelli, en það mynstur hefur fundist hér á landi við eftirlit við slátrun svína og er einnig algengt erlendis. Því er ekki hægt að slá því föstu að svo stöddu, hvort smitið sé frá innlendum eða innfluttum  matvælum. 

Matvælastofnun vinnur að nánari faraldsfræðilegri greiningu, í samvinnu við sóttvarnarlækni, til að reyna að komast nær uppruna sýkinganna, m.a  með heilraðgreiningum og samanburði við aðra  stofna af salmónellu bæði hérlendis og erlendis.     

Þekkt er að svínakjöt, líkt og alifuglakjöt, eru matvæli með aukna áhættu með tilliti til salmónellu og því er mikið opinbert eftirlit og forvörnum beitt til að lágmarka að smitaðar afurðir berist á markað. Salmónella í svínakjötsframleiðslu er viðvarandi vandamál hérlendis og víða erlendis, því ber ávallt að meðhöndla svínakjöt samkvæmt því. 

Matvælastofnun vill benda neytendum á að þrátt fyrir fyrirbyggjandi aðgerðir og öflugt eftirlit er aldrei hægt að koma fyllilega í veg fyrir salmónellu í kjöti. Neytendur þurfa því ætíð að hafa hugfast að hrátt kjöt geti verið mengað af sjúkdómsvaldandi örverum. Ávallt ber því að meðhöndla hrátt kjöt með tilliti til þessa og gæta fyllsta hreinlætis við matreiðslu, koma í veg fyrir krosssmit úr hráu kjöti í matvæli sem tilbúin eru til neyslu og huga að því að kjötið sé nægilega vel eldað/hitað, sér í lagi svína- og alifuglakjöt.

• Blogga um frétt