Evrópusambandið gengur út frá því að miðað sé við vöruvigt við ákvörðun tollkvóta, þ.e.a.s. kjöt án þess að bein séu sérstaklega reiknuð inn í þyngdina. Þetta kemur fram í tilkynningu Evrópusambandsins á Íslandi, vegna umræðu um landbúnaðarsamninga Íslands og ESB sem undirritaðir voru árið 2015. Undir tilkynninguna ritar Michael Mann, sendiherra ESB á Íslandi.
Umræður um útreikning tollkvótanna hafa staðið yfir í nokkra daga og ekki eru allir á einu máli um viðmiðin samkvæmt samningunum. Upphafið má rekja til skýrslu starfshóps um tollasamning og mótvægisaðgerðir stjórnvalda þar sem lagt var til að „við útreikning á magni tollkvóta við innflutning verði miðað við ígildi kjöts með beini, í samræmi við alþjóðlegar skuldbindingar.“
Mann útskýrir að vöruvigt gildi, hafi annað ekki verið sérstaklega tekið fram í texta samningsins. Í samningnum frá árinu 2015 komi hvergi fram að aðilar muni notast við skrokkavigt (kjöt með beini). Þó sé í gildi undantekning vegna lambakjöts sem eigi sér „sögulegar skýringar“.
Í athugasemdum við færslu Evrópusambandsins á Facebook segir að forsaga undantekningarinnar sé í skoðun hjá samstarfsfólki sendinefndar ESB í Brussel, en við fyrstu sýn virðist hún vera arfleifð frá GATT (alþjóðasamningi um tolla og vöruviðskipti frá 1994) sem hafi af einhverjum ástæðum lifað áfram í samningnum við Ísland frá árinu 2015.
Neytendasamtökin og Samtök verslunar og þjónustu óskuðu í síðustu viku eftir upplýsingum frá atvinnuvegaráðuneytinu um hvernig staðið hefði verið að útreikningunum frá því fyrri samningar við ESB um innflutning á landbúnaðarvörum voru gerðir árið 2007. Gagnrýndu samtökin að íslensk stjórnvöld hygðust reikna innflutning á kjöti út með beini og sögðu að breytingin fæli í sér verulega skerðingu á því magni sem nú væri heimilað að flytja inn samkvæmt tollkvótum eða um allt að þriðjung.
Félag atvinnurekenda sendi Kristjáni Þór Júlíussyni, landbúnaðar- og sjávarútvegsráðherra, bréf vegna málsins og sagði Ólafur Stephensen framkvæmdastjóri að áform ráðherra væru algjörlega forkastanleg í ljósi þess að stór hluti þess ávinnings sem í samningum fælist fyrir íslenska neytendur yrði hafður af þeim. Sagði hann ráðherrann ætla sér að skerða einhliða tollfrjálsa innflutningskvóta fyrir kjöt sem tollasamningur Íslands og ESB kvæði á um.
Landsamtök sláturleyfishafa sendu síðan frá sér tilkynningu í dag þar sem þau sögðu málflutning Ólafs byggja á röngum upplýsingum. Sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra hygðist ekki skerða innflutning fyrir bein í kjöti einhliða með stuðlum. Evrópusambandið hefði alla tíð notast við stuðla við mat á útflutningi á kjöti frá Íslandi. Í því fælist að beinlaust kjöt væri reiknað með stuðlum til að finna ígildi kjöts með beini. Það gæfi augaleið að með þessu skertist magnið sem Ísland gæti flutt út.
„Samningur við Evrópusambandið um tollamál er gagnkvæmur samningur þar sem Ísland eykur innflutningsheimildir meðal annars á kjötvörum gegn því að fá auknar heimildir til útflutnings til markaða Evrópusambandsins. Þetta er tvíhliða samningur þar sem sömu reglur hljóta að gilda í báðar áttir.“