Jöfn tækifæri er leiðarstefið í starfi TUFF Ísland-samtakanna. TUFF vinnur fyrir öll börn, en lögð er sérstök áhersla á að hjálpa börnum sem hafa sökum félagslegra eða efnahagslegra aðstæðna ekki tækifæri til þess að taka þátt í íþróttum eða tómstundum. Einnig hefur verið horft til þess að jafna hlut barna sem eru af erlendum uppruna þegar kemur að ástundun íþrótta. Verkefnið byrjaði sem tilraunaverkefni í Breiðholti og er nú komið inn í allt íþróttastarf í Kópavogi, er að hefja verkefni í öðrum hlutum Reykjavíkur og stefnt er að því að næsti viðkomustaður verði Akureyri.

TUFF-samtökin (The Unity of Faiths Foundation) voru stofnuð í Bretlandi árið 2011 en Hrund Hafsteinsdóttir, sendifulltrúi í utanríkisráðuneytinu, heyrði fyrst af verkefninu í fyrirlestri dr. Shamender Talwar félagssálfræðingi í London og fékk hann til liðs með sér við að kynna verkefnið fyrir Íslendingum. Auk þeirra er Friðjón Friðjónsson, framkvæmdastjóri KOM-ráðgjafar, í stjórn TUFF Ísland. Guðni Th. Jóhannesson, forseti Íslands, og Frans páfi eru verndarar TUFF.  Barack Obama, fyrrverandi forseti Bandaríkjanna, lýsti einnig formlega yfir stuðningi við samtökin.

Forseti Íslands, Guðni Th. Jóhannesson, er verndari TUFF Ísland.

TUFF vinnur að verkefnum sem miða að samfélagslegri einingu, styður við mikilvæg samfélagsleg gildi, er ætlað að sporna gegn fordómum og brúa menningarlegt bil milli barna af fjölbreyttum uppruna. Eins hefur verið lögð áhersla á verkefni sem miða að því að koma í veg fyrir, eða uppræta öfgahyggju.

Ætlað að koma í veg fyrir félagslega einangrun

Hrund segir að TUFF eigi að koma í veg fyrir félagslega einangrun barna og fjölskyldna þeirra og stuðla að þátttöku þeirra í samfélaginu. 

Dr. Shamender Talwar segir að þegar Hrund sýndi áhuga á að kynna verkefnið fyrir Íslendingum hafi hann strax sé mörg tækifæri hér. Ísland væri lítið land, með álíka marga íbúa og hverfi í London, innflytjendum væri að fjölga og á stefnuskrá stjórnvalda að taka á móti hópum flóttafólks.

Staðan hér minnti hann mjög á London á áttunda áratugnum. Á þeim tíma hafi innflytjendum fjölgað í  Bretlandi og margir Bretar hafi óttast áhrifa þess á breskt samfélag. Hann segir að Ísland geti lært af reynslu annarra þjóða og komist hjá því að gera sömu mistök og Bretland og önnur nágrannaríki hafi gert en um leið tekið upp það sem hefur reynst vel í öðrum löndum. 

Hrund segir að þau hafi ákveðið að kanna með áhuga Reykjavíkurborgar á þátttöku í verkefninu með Breiðholt í huga vegna fjölbreyttrar samsetningar íbúa hverfisins. Hugmyndin kom fyrst fram hjá Guðlaugi Þór Guðlaugssyni utanríkisráðherra sem hefur sýnt verkefninu mikinn áhuga líkt og Guðni Bergsson hjá KSÍ, Michael Nevin, sendiherra Breta á Íslandi, og fleiri hafa gert. 

Merki TUFF Ísland.

40% taka ekki þátt í tómstunda- og íþróttastarfi

Hún segir að 40% barna af erlendum uppruna sem búsett eru í hverfinu taki ekki þátt í tómstunda- og íþróttastarfi, einkum stúlkur, oft vegna þess að fjölskyldur þeirra hafi litlar upplýsingar um starfsemi íþróttafélaganna og eða geri sér ekki grein fyrir því góða starfi sem þar er unnið. 

Samkomulagið við Reykjavíkurborg var til þriggja mánaða og eru þau Hrund, Shamender og Friðjón sammála um að það sé of stuttur tími. Verkefni sem þetta þurfi að vera til nokkurra ára. 

Lagt var af stað með að bjóða börnum upp á að æfa án endurgjalds hjá tveimur íþróttafélögum í Breiðholti, ÍR og Leikni, í þrjá mánuði. Jafnframt voru foreldrum kynntir kostir frístundakortsins en það er minna nýtt af fjölskyldum í Breiðholti en öðrum hverfum borgarinnar.

Shamender segir að verkefnið njóti góðs stuðnings frá yfirvöldum í Reykjavík og Kópavogi og stefnt sé að fara af stað með TUFF á Akureyri fyrir árslok. Hann segir að þrátt fyrir náið samstarf með íþróttafélögum þá sé hlutur skólanna ekki minni og eins félagsmálayfirvalda og félagsmiðstöðva. TUFF tryggi samþættingu þessara þriggja kerfa þar sem hagur barna og unglinga er hafður að leiðarljósi.

Sérstök áhersla var lögð á kynjajafnrétti og eflingu stúlkna í gegnum íþróttir. mbl.is/Árni Sæberg

„Við fáum krakkana til að taka þátt í verkefninu í gegnum íþróttir og tómstundir líkt og við höfum gert annars staðar, svo sem í Bretlandi. Við leggjum áherslu á að verkefnið standi öllum börnum til boða en höfum reynt að ná sérstaklega til barna af erlendum uppruna þar sem mesta hættan er á félagslegri einangrun hjá þeim,“ segir Shamender.

Hann segir að á Íslandi séu kennarar, þjálfarar og starfsmenn frístunda- og félagsmiðstöðva í daglegum samskiptum við börn en samskipti þeirra á milli, það er þeirra sem vinna með börnunum, af skornum skammti.

„Við reynum að tengja þessa aðila saman og ef eitthvað bjátar á hjá barni þá sé auðvelt fyrir þá að hafa samband sín á milli. TUFF eru brúin sem tengir þá saman. Við reynum að kenna börnum samfélagsleg gildi og að þau geri sér grein fyrir því að þrátt fyrir ólíkan menningarlegan bakgrunn þá eigi þau það sameiginlegt að búa á Íslandi. Að þau eigi að vera stolt af bæði uppruna og Íslandi,“ segir Shamender.

Shamender segir að TUFF sé hér til þess að auka við það frábæra starf sem þegar sé unnið hérlendis, skerpa fókus á nokkur atriði og efla samþættingu.

Upplifa sig ekki sem hluta af íslensku samfélagi

Að þeirra sögn hafa börn, sem eru af pólskum uppruna en eru fædd á Íslandi og hafa aldrei búið annars staðar, upplifað sem þau séu ekki hluti af íslensku samfélagi. Þessu vilji þau breyta í gegnum TUFF, með aðkomu allra þeirra sem koma að lífi barnanna, hvort heldur skóla, heimila eða félagsstarfs.

Börn í Breiðholti hafa tekið virkan þátt í verkefninu TUFF Ísland.

Þau segja að þátttakan í TUFF-verkefninu hér á landi hafi verið mjög góð þessa fyrstu mánuði sem það hefur verið starfrækt en búið sé að kynna það í öllum skólum Kópavogs og Breiðholti. Vegna þess hve gott orðspor TUFF sé fái þau að koma inn í grunnskólana á skólatíma og kynna það fyrir nemendum eftir að búið er að kynna TUFF fyrir skólastjórnendum og kennurum.

Félögin sem eru þátttakendur í TUFF Ísland í dag eru: Valur, HK, ÍR, Gerpla, KR, Breiðablik, Tennisfélag Kópavogs, Dansíþróttafélag Kópavogs, Dansfélagið Hvönn, Hestamannafélagið Sprettur og GKG golfklúbbur.

Í byrjun var einkum horft á aldurshópinn 6-15 ára en með samstarfi við Samfés, samtök félagsmiðstöðva og ungmennahúsa á Íslandi á landsvísu er einnig horft á 15 ára og eldri. Sá hópur er oft að hætta í formlegu íþróttastarfi en hefur kannski áhuga á að stunda íþróttir einu sinni til tvisvar í viku án þess að keppa eða koma að starfi TUFF á annan hátt en í gegnum íþróttir. TUFF er að undirbúa tilraunaverkefni um umhverfismál sem gæti einmitt höfðað til þessa aldurshóps.

Kynnast foreldrum vina barnanna

Hrund og Friðjón segja að forsvarsmenn íþróttafélaga sjái einnig að með TUFF er hægt að auka samskipti meðal foreldra barna sem æfa íþróttir. Til að mynda er lögð áhersla á þetta í starfi Vals – að tengja foreldrana saman. Því það skiptir miklu máli fyrir fólk sem er af erlendum uppruna að kynnast foreldrum vina barnanna. Oft er ekki auðvelt að koma inn á fullorðinsárum í samfélag eins og íslenskt þar sem fólk þekkist jafnvel allt frá því á leikskólaaldri. Oft auðveldara að tengjast í stórborgum á fullorðinsárum en á minni svæðum eins og Íslandi þar sem fjölskylduböndin eru sterk.

Brugðið á leik á Bessastöðum í september.

Eins og áður sagði er Guðni Th. Jóhannesson, forseti Íslands, verndari TUFF Ísland og segir Friðjón að Guðni hafi strax áttað sig á þessari mikilvægu skilaboðum sem TUFF er með – að tengja börn úr ólíku umhverfi saman í gegnum í íþróttir. Að koma í veg fyrir  mismunun og skilaboðin eru skýr – að tækifæri allra barna séu þau sömu. Mjög mikilvægt sé að finna áhuga forseta landsins á málefnum barna því þetta er málefni sem eigi erindi við alla, ekki bara einstaka ráðherra heldur íslensk stjórnvöld sem heild. Að tryggja jöfn tækifæri barna.

Auk þess að kynna TUFF í grunnskólum þá hafa þau kynnt það í Pólska skólanum og þeim spænska. Mikill áhugi er meðal pólskra nemenda en alls sækja 340-350 börn Pólska skólann laugardögum. 

Aðspurð hvers vegna íþróttir og tómstundir urðu fyrir valinu til að laða að börn og ungmenni segja þau að þar sé hægt að kenna börnum viðurkenndar reglur samfélagsins með því að tengja þær við og yfirfæra reglur íþróttanna. Þannig séu margar reglur sem eigi við bæði innan og utan vallar. Í knattspyrnu er t.d. gula eða rauða spjaldið, en í samfélaginu er sekt eða alvarlegri afleiðingar.

Eða eins og segir í kynningarbæklingi TUFF Ísland í Breiðholtinu: Auðveldara er fyrir börn að tileinka sér skilaboðin í gegnum leikinn. Áhersla er lögð á að kenna gagnkvæma virðingu, umburðarlyndi og samkennd, óháð uppruna, þjóðerni, stétt, tungumáli, litarhætti, trúarbrögðum, lífs- og stjórnmálaskoðunum, kyn- og kynhneigð og annarri stöðu.

Öll íþróttafélög í Kópavogi taka þátt í verkefninu. mbl.is/Hari

Sérstök áhersla á kynjajafnrétti

Sérstök áhersla var lögð á kynjajafnrétti og eflingu stúlkna í gegnum íþróttir og segja þau Hrund og Shamender að þar hafi mátt bæta verulega úr. Því mjög fáar stúlkur af erlendum uppruna æfðu íþróttir í Breiðholtinu. „Þetta er eitthvað sem við viljum breyta með TUFF,“ segir Hrund en alls konar mýtur séu í gangi um aðgengi að íþróttum.

Þau segja einnig að mikilvægt sé að hafa í huga að þátttaka í íþróttum geri ekki kröfu um að viðkomandi sé framúrskarandi heldur hafi gaman af og njóti þess að vera í samvistum við aðra krakka á sama reki. 

Til þess að tryggja að þeim líði vel eru þjálfararnir meðvitaðir um að fylgjast með þeim, að þau eigi búnað sem þarf til og hafi möguleika á að taka þátt í æfingar- og keppnisferðum þrátt fyrir að þau búi við minni efni. 

Aðstandendur TUFF á Íslandi segja íþrótta- og tómstundafélögin gegna mikilvægu samfélagslegu hlutverki og með því að tengja saman fleiri hópa þá verði vonandi hægt að draga úr brottfalli framhaldsskólanema af erlendum uppruna. Síðast en ekki síst – að koma í veg fyrir að hér verði lagskipt samfélag eftir 10-20 ár. 

„TUFF Ísland er án efa mikilvægasta menntunar og samfélagsverkefni sem framkvæmt er hérlendis. Við vitum hvað það er mikilvægt að börn og unglingar, burtséð frá bakgrunni eða uppruna, upplifi sig sem hluta af heild. Það styrkir sjálfsmynd þeirra, tryggir betri árangur í námi og gefur þeim góðan grunn fyrir lífið. Í raun erum við að tala um sameiginlega hagsmuni þjóðfélagsins í heild til framtíðar,“ segja þau.

Hnotskurn

• Undirbúningur TUFF verkefnisins hófst í ágúst 2017 með heimsókn fulltrúa TUFF til Íslands til að kynna sér umhverfið á Íslandi.
• Verkefnið var meðal annars kynnt með utanríkisráðherra, Guðlaugi Þór Þórðarsyni, og framkvæmdastjóra KSÍ, Guðna Bergssyni, sem lögðu til að Breiðholt gæti orðið fyrir valinu sem tilraunaverkefni hér á landi.
• Í framhaldinu var TUFF verkefnið kynnt fyrir fulltrúum Reykjavíkurborgar, ÍR, Leiknis og hverfisstjórn Breiðholts. Borgarráð samþykkti 22. nóvember 2017 og kynnti Dagur B. Eggertsson, borgarstjóri, verkefnið á hverfisfundi í Breiðholti um svipað leyti.
• Ármann Kr. Ólafsson, bæjarstjóri í Kópavogi hóf TUFF Kópavogur í september sl.
• Forseti Íslands, Guðni Th. Jóhannesson, er verndari TUFF Ísland og ýtti verkefninu úr vör á Bessastöðum þann 18. september með þátttöku barna.
• Yfirkrift TUFF er: „Ég er TUFF. Lifum saman, leikum saman“. Þetta eru sambærileg slagorð og notuð eru annars staðar þar sem TUFF verkefnið er.
• Markmiðið með því er að skapa liðsanda og stuðla að því að börn og unglingar skynji að við erum öll hluti af stærri heild burtséð frá búsetu, bakgrunni eða uppruna.

Tengdar fréttir

Samfélagsmál

Borgin lokar neyðarskýli fyrir heimilislausar konur

• Kókaínneysla hefur aukist mikið
• Bæta á þjónustu við fólk með geðrænan vanda
• Lyfjatengd andlát aldrei fleiri
• Aðeins 13% tilkynninga frá skólum

» Fleiri tengdar fréttir