Meðferð málsins fyrir rétti þjóni engum tilgangi

Styrmir Þór Bragason mætir fyrir héraðsdóm árið 2012.
Styrmir Þór Bragason mætir fyrir héraðsdóm árið 2012. mbl.is/Sigurgeir Sigurðsson

Hæstiréttur vísaði í dag endurupptöku svokallaðs Exeter-máls gagnvart Styrmi Þór Bragasyni, fyrrverandi forstjóra MP banka, frá dóminum. Rök dómsins voru sú að meðferð málsins fyrir Hæstarétti þjónaði fyrirsjáanlega engum tilgangi og væri því óhjákvæmilegt að vísa málinu sjálfkrafa frá. Segir í dómi Hæstaréttar að af því leiði að héraðsdómur frá árinu 2013 um sýknu Styrmis Þórs standi óhaggaður.

Nefnir Hæstiréttur enn fremur að Endurupptökudómur hefði átt að vísa málinu til endurupptöku hjá Landsrétti en ekki Hæstarétti vegna mikilvægi munnlegrar sönnunarfærslu í málinu.

Áður dæmdur í eins árs fangelsi

Hæstiréttur dæmdi Styrmi í eins árs fangelsi árið 2013 fyrir hlutdeild í Exeter-málinu. Hæstirétt­ur sneri þar með dómi Héraðsdóms Reykja­vík­ur sem hafði sýknað Styrmi af ákærunni.

Komst Hæstiréttur þá að þeirri niðurstöðu að Styrmir ætti hlutdeild að umboðssvikum sem vörðuðu Byr sparisjóð en Jón Þorsteinn Jónsson, fyrrverandi stjórnarformaður Byrs sparisjóðs, og Ragnar Zophoníus Guðjónsson, fyrrverandi sparisjóðsstjóri Byrs, voru sakfelldir í sama máli og gert að sæta fangelsi í fjögur ár og sex mánuði

Þeim var gefið að sök að hafa misnotað aðstöðu sína hjá sparisjóðnum og stefnt fé hans í hættu með því að fara út fyrir heimildir lánveitinga rétt fyrir fjármálahrunið 2008. 

Vann málið fyrir MDE

Eftir að hafa verið sakfelldur fór Styrmir með málið fyrir Mannréttindadómstól Evrópu þar sem hann taldi að brotið hefði verið á rétti sín­um um rétt­láta málsmeðferð fyr­ir dómi. Kæra Styrmis til MDE var fyrst og fremst byggð á því að Hæstirétt­ur hafi neitað hon­um um málsmeðferð. Styrm­ir sagði Hæsta­rétt hafa kom­ist að sinni niður­stöðu um fang­els­is­dóm með því að end­ur­meta vitn­is­b­urð vitna í héraðsdómi, en vitn­in komu ekki fyr­ir Hæsta­rétt. Styrm­ir vann málið í Strass­burg. Hann fékk hins veg­ar eng­ar bæt­ur greidd­ar nema máls­kostnað.

Eft­ir að Styrm­ir vann málið fyr­ir MDE var haft eft­ir lög­manni hans, Ragn­ari Hall, að Styrm­ir væri bú­inn að afplána refsi­dóm og að hann teldi Styrmi eiga rétt á bóta­kröfu og að lík­legt væri að hann myndi leiti rétt­ar síns.

Fór það svo að í apríl á þessu ári féllst Endurupptökudómur á beiðni Styrmis um endurupptöku á málinu. Í úrskurði Endurupptökudóms kom fram að brot á reglunni um milliliðalausa málsmeðferð fæli í sér verulegan galla á meðferð máls og var því fallist á endurupptöku.

Hefði átt að vísa málinu til Landsréttar

Hæstiréttur bendir á í niðurstöðu sinni að nauðsynlegt sé að hafa munnlega sönnunarfærslu til að geta dæmt úr málinu en hún getur ekki farið fram fyrir Hæstarétti eftir gildistöku laga nr. 47/2020 um breytingu á lögum um dómstóla. 

Bendir Hæstiréttur þá á að Endurupptökudómi hefði þar með átt að nýta heimild í lögum um meðferð sakamála til að vísa málinu til meðferðar og dómsuppsögu að nýju í Landsrétti þar sem munnleg sönnunarfærsla getur farið fram. 

Jafnframt hefði Endurupptökudómi borið að gæta að þessu af sjálfsdáðum. Þá vísaði rétturinn til þess að í því ljósi að málið hefði verið endurupptekið af þeirri ástæðu að meðferð þess fyrir Hæstarétti hefði verið í ósamræmi við regluna um milliliðalausa sönnunarfærslu yrði ekki úr því bætt nema með því að leiða X og vitni fyrir dóm til skýrslugjafar,“ segir í niðurstöðu Hæstaréttar.

Bendir Hæstiréttur á að réttinum væri ókleift að bæta úr þessum annmörkum og hefði heldur ekki lagaheimild til að hnekkja ákvörðun Endurupptökudóms eða vísa málinu til Landsréttar. 

Segir því í niðurstöðu Hæstaréttar að óhjákvæmilegt sé að vísa málinu sjálfkrafa frá Hæstarétti, enda þjóni meðferð málsins fyrir réttinum fyrirsjáanlega engum tilgangi.

mbl.is
Fleira áhugavert
Fleira áhugavert