Innlent | mbl | 31.5.2023 | 13:02

Nokkur hundruð ummæli á Facebook ekki nóg

Jacek Kowalik heima hjá sér í Breiðholtinu. mbl.is/Hákon

Fjölskyldumaðurinn Jacek Kowalik, sem sýpur nú seyðið af því að hafa tekið tvö óverðtryggð lán á breytilegum vöxtum, er ánægður með viðbrögðin sem hann hefur fengið við viðtali sem mbl.is tók við hann á dögunum, en fjölmargir hafa tjáð sig um það á samfélagsmiðlum. Það eitt og sér dugi þó ekki til.

Frétt af mbl.is

„Mig langaði bara að gráta“

„Vandamálið er alvarlegt og það vekur upp reiði hjá mörgum, en ég vil ekki að þessu ljúki með nokkur hundruð ummælum á Facebook,“ segir Kowalik, sem gagnrýndi Seðlabanka Íslands umtalsvert í viðtalinu, enda þarf hann nú að greiða um 450 þúsund krónur á mánuði af lánunum sínum vegna mikillar hækkunar stýrivaxta sem hefur í framhaldinu áhrif á útlánavexti banka.

Þarf að krefjast svara

Hann segir þörf á meiri umræðu út í samfélaginu, að kafað sé dýpra ofan í málin og að fólkið sem tekur stóru ákvarðanirnar sé krafið svara. Annars bíði það einfaldlega af sér storminn í rólegheitum.

Frétt af mbl.is

„Enginn vill bera ábyrgð“

„Það þarf að gera eitthvað. Ein svona blaðagrein getur kannski vakið fólk til meðvitundar en hún breytir ekki ástandinu,“ segir Kowalik og bendir á að stjórnmálamenn, stéttarfélög og aðrir þurfi að láta meira að sér kveða.

„Það er verið að hækka vextina til að berjast við verðbólguna og menn eru tilbúnir að fórna fólkinu sem hefur hvað minnst á milli handanna.“

Ríkisstjórn Íslands. mbl.is/Eggert Jóhannesson

Hittir konu sem missti íbúðina 2008

Margir úr samfélagi Pólverja á Íslandi lásu viðtalið við Kowalik og segir hann suma þaðan hafa skrifað honum og boðið fram aðstoð sína.

„Ég ætla að hitta eina konu í dag sem segist hafa glímt við sama vandamál árið 2008 þegar hún missti íbúðina sína. Hún segist geta hjálpað mér og kannski gefið mér góð ráð,“ greinir hann frá. Sumir aðrir sem segjast einnig vera í svipaðri stöðu og hann í dag.

Frétt af mbl.is

Stöðva þarf vítahringinn

Ósanngjarnt kerfi

Kowalik segir aðferðafræði Seðlabankans sem snýst um að kæfa niður verðbólguna með hækkun stýrivaxta vera gamaldags og nefnir að mikilvægt sé að íslenska lánakerfið sé sanngjarnt og að jafnt gangi yfir alla. Allir ættu að vita hversu mikið þeir þurfa að vinna til að greiða skuldir sínar og að allir eigi að hafa tækifæri til að leggja sig jafnmikið fram til þess. Því miður sé þetta ekki raunin í dag.

mbl.is/Hákon

„Verðbólga, hagvöxtur, vextir, fjármálamarkaðir, sameiginlegir sjóðir...allur vefur fjármálakerfisins er orðinn mjög flókinn. Flest það sem bankakerfið byggir ákvarðanir sínar á er mælt og stjórnað af því sjálfu,“ bendir hann á og segir skilmálana í kringum húsnæðislánin sín vera ósanngjarna.

„Enginn veit hversu mikið ég þarf að vinna til að borga skuldirnar mínar. Það sem meira er, vinnan mín núna dugar ekki til þess, sem mér finnst vera ósanngjarnt. Í núverandi kerfi er ég upp á náð og miskunn Seðlabankans kominn og ég veit ekki hvort ég muni missa íbúðina mína á næsta ári, jafnvel þótt ég leggi hart að mér í vinnunni,“ segir Kowalik og bætir við að það sé sorglegt að búa við kerfi þar sem svona fáir í Seðlabankanum geti ráðið yfir svona mörgum.

Ásgeir Jónsson seðlabankastjóri og Rannveig Sigurðardóttir, varaseðlabankastjóri peningastefnu. mbl.is/Hákon

„Ég vil að fólk taki höndum saman og berjist fyrir betri framtíð. Það er nauðsynlegt að gera eitthvað áður en margir verða gjaldþrota og missa ævisparnaðinn sinn,“ segir pólski fjölskyldumaðurinn jafnframt.