„Var farinn að segja við mig að hann vildi deyja“

Drengurinn beið í sex mánuði eftir því að komast í …
Drengurinn beið í sex mánuði eftir því að komast í meðferð. mbl.is/Kristinn Magnússon

„Ég er búin að vera hátt í ár að biðja um að fá aðstoð. Eins og mér líður í dag þá sé ég ekki fram á að ég komist lifandi í gegnum þetta, þrátt fyrir að barnið sé nú komið inn í Blönduhlíð, af því ég veit ekki hvað tekur við næst,“ segir móðir 14 ára drengs með alvarlegan fíknivanda í samtali við mbl.is. 

Mánuðum saman stóð hún í þrotlausri baráttu við að koma drengnum sínum, sem þá var aðeins 13 ára, í meðferðarúrræði á vegum Barna- og fjölskyldustofu, en fannst hún fá litla áheyrn og upplifði takmarkaðan skilning starfsfólks á alvarleika vandans sem ágerðist mjög hratt. Ítrekað voru vaktar hjá henni falskar vonir um að úrræði væri í augnsýn. Henni fannst sem upplýsingar væru gefnar eftir hentugleika og ekkert skeytt um hvort þær stæðust eða ekki. 

Hún er ekki eina foreldrið sem lýsir erfiðum samskiptum, takmörkuðum skilningi og algjöru úrræðaleysi af hálfu Barna- og fjölskyldustofu, en mbl.is hefur rætt við foreldra nokkurra barna sem segja svipaða sögu. Þá segir hún að stofnunin hafi líka ítrekað gefið bæði barnavernd og lögreglu og rangar upplýsingar, ekki bara foreldrum.

Beið í sex mánuði eftir meðferð

Drengurinn sem um ræðir var afreksbarn í íþróttum, æfði með eldri drengjum í landsliðinu í sinni í íþrótt og var á leiðinni á Evrópumót þegar röð áfalla urðu til þess að það fór að halla undan fæti og hann leitaði í slæman félagsskap. Í byrjun mars á síðasta ári mætti hann síðast á landsliðsæfingar. Nokkru síðar þurfti móðir hans að fara með hann rænulausan af áfengisdrykkju upp á spítala. Hún kallaði strax eftir einhverju inngripi af hálfu fagaðila og fljótlega varð henni ljóst að sonur hennar yrði að komast í meðferð. Á því varð hins vegar mikil bið. 

Það var ekki fyrr en í byrjun febrúar á þessu ári sem drengurinn komst loks í hefðbundna meðferð og greiningu á meðferðarheimili sem nú er rekið tímabundið á Vogi. Sex mánuðum eftir að umsókn um meðferð var send til Barna- og fjölskyldustofu, og hún samþykkt.

Um miðjan nóvember hélt móðirin að það væri farið að sjást til sólar, en þá gaf Barna- og fjölskyldustofa henni vilyrði fyrir því að drengurinn kæmist í meðferð á nýju meðferðarheimili í Blönduhlíð í Mosfellsbæ í byrjun desember. Meðferðarheimili sem var svo aldrei opnað, en starfseminni var loks fundin tímabundin staðsetning á Vogi í byrjun febrúar, þar sem nafnið Blönduhlíð hefur fengið að halda sér.

Er það upplifun móðurinnar að vilyrði fyrir innritun á heimilið hafi verið gefið gegn betri vitund og af sýndarmennsku, eingöngu til að geta gefið eftirlitsaðilum, sem hún hafði kvartað til, einhver svör. Bæði umboðsmaður Alþingis og gæða- og eftirlitsstofnun velferðarmála tóku á móti kvörtunum frá henni og var Barna- og fjölskyldustofu gert að veita svör um meðferðarúrræði fyrir drenginn og framgang meðferðarinnar.

Gefið vilyrði fyrir úrræði sem var ekki tilbúið

Frá því síðasta vor þurfti hún ítrekað þurft að sækja drenginn rænulausan vegna áfengis- og fíkniefnaneyslu hingað og þangað um bæinn. Oftar en ekki var hann hætt kominn. Þá var hann að minnsta kosti tólf sinnum á síðasta ári fluttur í neyðarvistun, bæði á Stuðla og á lögreglustöðina í Flatahrauni í Hafnarfirði, úrræði sem talið er óboðlegt börnum.

Vonin um nýtt meðferðarheimili var því haldreipi móðurinnar í baráttunni við að halda syninum á lífi. 

Þegar vilyrðið fyrir meðferðarúrræðinu var gefið lá fyrir að ekki hafði farið fram brunaúttekt á húsnæðinu í Blönduhlíð og að ekkert starfsleyfi var til staðar. En fram kom í bréfi starfsmanns Barna- og fjölskyldustofu að heimilið yrði opnað 1. desember, ef ekki kæmu upp frekari hindranir, eins og það var orðað.

Opnuninni, sem var ekki opnun, var hins vegar flýtt og Ásmundur Einar Daðason, fyrrverandi mennta- og barnamálaráðherra, opnaði heimilið formlega, að viðstöddum fjölmiðlum, þann 26. nóvember síðastliðinn. Fjórum dögum fyrir alþingiskosningar. Þá hafði brunaúttekt enn ekki farið fram og enn var ekkert starfsleyfi til staðar. Það hefur reyndar enn ekki fengist, enda stenst húsnæðið ekki kröfur um brunavarnir, og ólíklegt er að nokkurn tíma verði meðferðarheimili rekið í Blönduhlíð.

Móðir drengsins las um opnun meðferðarheimilisins í fjölmiðlum en daginn eftir opnunina átti hún í tölvupóstsamskipum við starfsmann Barna- og fjölskyldustofu, sem tjáði henni að enginn gæti sagt til um það hvenær úttektin færi fram eða hvenær tilskilið leyfi fengist. Ekki væri því hægt að segja til um hvenær væri hægt að fara að innrita börn á meðferðarheimilið.

Miðað við svörin má því ætla að þegar ráðherra bauð fjölmiðlum á opnun Blönduhlíðar hafi verið vitað að óvissa ríkti varðandi það hvort eða hvenær heimilið yrði í raun opnað. Foreldrum barna sem beðið höfðu eftir meðferðarúrræði voru engu að síður gefnar falskar vonir um að úrræðið væri tilbúið.

Vissu ekki í hvaða flokk heimilið færi

Ólöf Ásta Farestveit, forstjóri Barna- og fjölskyldustofu, segir í samtali við mbl.is að foreldrum hafi aldrei verið sagt ósatt. Alltaf hafi verið reynt að svara foreldrum eftir bestu getu en að aðstæður hafi komið upp sem þau réðu ekki við. Til að mynda hafi þau ekki vitað að meðferðarheimili væri skilgreint í notkunarflokki 5 samkvæmt byggingarreglugerð. Töldu þau að heimilið félli í notkunarflokk 3. Þetta gerði það að verkum að ríkari öryggiskröfur voru gerðar varðandi brunavarnir. Eitthvað sem ekki var kannað áður en framkvæmdir hófust.

Ólöf fullyrðir að starfsfólk Barna- og fjölskyldustofu hafi talið að húsnæðið væri tilbúið þegar heimilið var opnað.

Umboðsmaður barna gagnrýnir að foreldrum séu gefin vilyrði sem ekki sé innistæða fyrir, en foreldrar hafa sett sig í samband við embættið með þær umkvartanir. Umboðsmaður segir falskar vonir auka álag á fjölskyldur sem glími við mikla erfiðleika.

Ólöf Ásta, ásamt Funa Sigurðssyni, framkvæmdastjóra meðferðarsviðs Barna- og fjölskyldustofu, …
Ólöf Ásta, ásamt Funa Sigurðssyni, framkvæmdastjóra meðferðarsviðs Barna- og fjölskyldustofu, og Ásmundi Einari Daðasyni, fyrrverandi mennta- og barnamálaráðherra, við sýndaropnun Blönduhlíðar. mbl.is/Karítas

Fór í frí vegna ofþjálfunar og var tekinn úr liðinu

Móðirin er gjörsamlega að þrotum komin í baráttunni fyrir son sinn og er virkilega ósátt við það hvernig  mál hans hefur verið meðhöndlað af hálfu Barna- og fjölskyldustofu. Hún telur að ef hlustað hefði verið á hana þegar hún kallaði eftir úrræði fyrir son sinn snemma á síðasta ári, hefði vandi hans ekki orðið jafn alvarlegur og raun ber vitni. Öll biðin hafi gert illt verra.

Drengurinn er greindur með ADHD, hvatvís og með mikla hreyfiofvirkni og það lá fyrir strax þegar hann var að ungabarn að þessari miklu orku þyrfti að finna góðan farveg. Hann fann sig í ákveðinni íþrótt þar sem hann skaraði fram úr. Móðir hans lýsir honum sem undrabarni, hann æfði með eldri drengjum í landsliðinu og var á leið á Evrópumót þegar halla fór undan fæti.

Hann æfði marga tíma á dag, næstum alla daga vikunnar, og var líka farin að þjálfa yngri drengi í íþróttinni, sem líf hans snerist um. Í lok árs 2023 tók móðir hans svo eftir því að honum var farið að líða illa og var farinn að sýna einkenni ofþjálfunar. 

„Hann var farinn að segja við mig að hann vildi deyja,“ segir hún. „Hann var bara kominn í „burn out“ og þunglyndi,“ segir móðirin og sýnir blaðamanni myndir af brosmildum dreng, smávöxnum eftir aldri, með prakkarasvip á andlitinu. Myndir sem teknar voru áður en allt fór í óefni. 

Hún talaði um það við þjálfarann hans að hann tæki langt jólafrí og kæmi svo aftur á æfingar í lok janúar. Taldi hún að skilningur væri á því. Það kom hins vegar í ljós þegar hann sneri aftur að hann hafði verið tekinn út úr liðinu. Drengurinn upplifði gríðarlega höfnunartilfinningu og í kjölfarið hætti hann að vilja mæta á æfingar um tíma.


Rænulaus, kaldur og blautur úti á Granda

Á svipuðum tíma urðu hópslagsmál í skólanum hjá honum sem hann tók ekki þátt í, en sat við hliðina á þeim sem áttu í hlut. Segir hún deildarstjóra í skólanum hafa ætlað að einangra hópinn og að sonur hennar hafi verið settur þar inn. 

„Honum er í raun ýtt inn í þennan hóp,“ segir móðirin. Hún vandar skólanum ekki kveðjurnar. Segir son sinn hafa fengið lítinn stuðning þar og að ekki hafi verið hlustað á áhyggjur hennar sem móður. Hún hafi hins vegar verið mjög heppin með barnaverndarfulltrúa í sínu sveitarfélagi, sem hafi staðið með henni í baráttunni dag og nótt. Fyrir það er hún virkilega þakklát. Sem og lögreglunni sem hefur reynst þeim mæðginum einstaklega vel.

„Ef skólinn hefði bara hlustað á mig á einhverjum af þessum teymisfundum. Það var endalaust verið að kalla á mig á fundi en þau gerðu ekki neitt.“

Í byrjun mars á síðasta ári tókst henni að koma syni sínum á landsliðsæfingar en nokkru síðar kom hún að honum rænulausum vegna áfengisdrykkju. Eftir það lá leiðin hratt niður á við. Skömmu eftir það atvik þurfti hún að sækja drenginn niður á Granda þar sem hann var rænulaus vegna drykkju, skólaus, kaldur og blautur. Líkamshitinn var kominn niður í 35 gráður. Þá var hann þrettán ára. 

Algjörlega stjórnlaus og tók inn falsaðar xanax-töflur

Í kjölfarið fór hann í fyrsta skipti inn á neyðarvistun Stuðla þar sem hann var í tvær vikur. Var hann svo nokkrum sinnum færður þangað áður móðir hans fór með hann til útlanda í júlí þar sem mæðginin dvöldu í fjórar vikur.

„Þá erum við búin að ná að halda honum frá þessu í sex vikur og það átti að vera tilbúið fyrir hann úrræði þegar hann kæmi til baka.“ Það stóðst hins vegar ekki og þegar þau komu heim í ágúst var enn óljóst hvort samþykkt yrði að drengurinn færi í meðferð. Þeim stóð hins vegar til boða MST fjölkerfameðferð sem ætluð er börnum sem glíma við alvarlegan hegðunarvanda sem birtist í afskiptum lögreglu, erfiðleikum í skóla, ofbeldi og vímuefnanotkun þurfa á aðstoð að halda.

MST meðferðin snýr að öllu nærumhverfi barnsins: foreldrum, fjölskyldu, félagahópi, skóla og tómstundum, en fer fram inni á heimili fjölskyldunnar. Móðirin segir það úrræði aldrei hafa gengið, enda hafi vandi sonar hennar á þessum tímapunkti verið orðin mun alvarlegri en hægt var að meðhöndla inni á heimilinu.

„Hann var bara stjórnlaus, en meðferðin reyndist mér vel sem andlegur stuðningur.“ Úrræðið hefði þurft að koma til strax um vorið að hennar mati, þá hefði það kannski gagnast sem skyldi.

Þá var alltaf verið að vísa drengnum úr skóla og hafði hann því ekkert við að vera á daginn að sögn móðurinnar. Fyrir vikið hafi hann sokkið enn dýpra.

„Hann mátti hvergi vera og var félagslega útskúfaður.“ Því hafi hann leitað í félagsskap þar sem hann var velkominn.

 „Staðan var þannig að ef hann var ekki kominn heim fyrir klukkan níu á kvöldin þá þurfti ég að hringja á neyðarlínuna og láta lýsa eftir honum. Á hverjum einasta degi var barnið mitt í lífshættu. Þá voru þeir farnir að éta einhverjar ógeðslegar töflur.“ 

Meðal þeirra lyfja sem hann var að taka voru falsaðar xanax töflur sem hafa verið í umferð hér á landi og fjallað hefur verið um.

12 sinnum neyðarvistaður á síðasta ári

Síðasta haust sótti hún drenginn enn einu sinni í annarlegu ástandi og var hann fluttur á barnaspítalann. Þaðan átti hann að fara á afvötnunardeild en komst í sturlunarástand vegna lyfjanna. 

„Því var þá hafnað. Það var frekar farið með barnið, 13 ára gamalt, með hættulega lágan blóðþrýsting, búið að vera meðvitundarlaust í sólarhring, upp á Stuðla í sturlunarástandi, þar sem er ekkert heilbrigðisstarfsfólk.“ Fjóra lögregluþjóna þurfti til að flytja drenginn á Stuðla, að hennar sögn.

„Hann var í það miklu sturlunarástandi að það þurfti svo að flytja hann í Flatahraun,“ bætir hún við. Úrræðið sem um ræðir er lögreglustöðin í Flatahraun í Hafnarfirði sem nýtt hefur verið undir neyðarvistun frá því í lok október á síðasta ári. Þar eru aðstæður óboðlegar börnum, að mati umboðsmanns barna, ráðherra mennta- og barnamála, og forstjóra Barna- og fjölskyldustofu.

Síðasta árið hefur drengurinn tólf sinnum verið neyðarvistaður, þar af í nokkur skipti í Flatahrauni.

Móðirin segir alltof mikið þurfa að ganga á til að börn fái aðstoð. Sjálf fór hún að kalla eftir aðstoðinni löngu áður ástandið var orðið svona slæmt, líkt og fram hefur komið.

„Nú er ég búin að lifa heilt ár af því að vita ekki hvort barnið mitt komi heim á lífi í kvöld, ég bara get ekki meira.“

Ekki hefur verið boðið upp á hefðbundna meðferð og greiningu …
Ekki hefur verið boðið upp á hefðbundna meðferð og greiningu á Stuðlum eftir brunann í október. mbl.is/Karítas

Barnið var í stöðugri lífshættu

Eft­ir að neyðar­vist­un Stuðla gjör­eyðilagðist í bruna í októ­ber á síðasta ári, þar sem 17 ára dreng­ur lést, fékk meðferðardeild­in tíma­bundið inni á Vogi á meðan var verið að stúka af neyðar­vist­un til bráðabirgða inni á Stuðlum. Starf­sem­in hefði geta farið áfram fram á Vogi, að sögn innanbúðamanns á Stuðlum sem mbl.is ræddi við í síðustu viku.

Þá hafði hins vegar verið ákveðið að færa ætti starfsemina af Stuðlum yfir í Blöndu­hlíð í Mos­fells­bæ í des­em­ber. 

Hefðbund­in meðferðardeild var því ekki aft­ur opnuð á Stuðlum og hef­ur hefðbund­in meðferð og grein­ing ekki farið fram á Stuðlum eft­ir brun­ann. Þar hef­ur aðeins verið tekið á móti þyngstu til­fell­un­um í ein­hvers kon­ar lang­tíma­úr­ræði, líkt og mbl.is hefur greint frá.

Fyr­ir­ætlan­ir um opn­un meðferðar­heim­il­is­ins í Mos­fells­bæ, sem ekk­ert varð af, leiddu því af sér al­gjört úrræðal­eysi í þrjá mánuði fyrir þau börn sem þurftu á meðferð að halda, eða þar til farið var að taka á móti skjól­stæðing­um á Vogi í fe­brú­ar. 

Drengurinn sem um ræðir er eitt þeirra barna sem þurfti að bíða lengur en hann hefði átt að þurfa.

Á þessu þriggja mánaða tímabili var hann ítrekað fluttur í neyðarvistun, því ekkert annað úrræði var í boði til að grípa hann.

„Barnið var í stöðugri lífshættu allan þennan tíma,“ segir móðirin.

Leitar líklega aftur í sama félagsskap taki ekkert við 

Drengurinn er núna í tólf vikna meðferð á meðferðarheimilinu Blönduhlíð á Vogi. Hvað tekur við eftir það veit móðirin ekki. Hún tekur þó fram að hún sé mjög ánægð með Blönduhlíð, að starfsfólkið á gólfinu sé dásamlegt og hafi reynst þeim vel.

Fyrir liggur hins vegar að ekkert langtímaúrræði er til staðar fyrir drengi, og hefur ekki verið í tæpt ár, eða frá því meðferðarheimilinu Lækjarbakka var lokað vegna myglu í apríl á síðasta ári. Starfseminni hefur verið fundin staðsetning í Gunnarsholti á Rangárvöllum en það eru að minnsta kosti sex mánuðir í að heimilið verið opnað.

Móðirin segir viðbúið að drengurinn leiti aftur í sinn gamla félagsskap eftir að meðferð lýkur. Um er að ræða stóran hóp af börnum á svipuðum aldri, 13 til 15 ára, sem eru í stöðugri neyslu. Að hennar sögn eru í þeim hópi börn sem ekki hafa fengið þjónustu, þrátt fyrir að foreldrar þeirra hafi óskað eftir því.

„Ef það tekur ekkert við þá sé ég ekki að ég komist lifandi út úr því,“ segir móðirin, en líkami hennar er að gefa sig af álagi. Á síðasta ári reyndi hún að halda sínu striki í vinnu, en eitthvað varð að gefa eftir og í janúar fór hún í veikindaleyfi. Algjörlega búin á því á líkama og sál.

„Eg er svo búin og mér er svo illt alls staðar ég sé ekki fram á að ég nái nokkurn tíma að verða aftur eins og á að vera.“

Vissu ekki að ríkari kröfur væru gerðar  

Ólöf Ásta Farestveit, forstjóri Barna- og fjölskyldustofu, segir foreldrum aldrei hafa verið sagt ósatt. Alltaf hafi verið reynt að svara eftir bestu vitneskju hverju sinni en ýmislegt óvænt hafi komið upp á sem þau hafi ekki séð fyrir. Áætlanir hafi því ekki staðist. Til að mynda hafi þau talið meðferðarheimilið í Blönduhlíð tilbúið þegar átti að opna það á sínum tíma.

„Það var tilbúið að því sem við töldum, samkvæmt okkar þekkingu og vitneskju, en við fáum upplýsingar um að við förum í flokk 5 í öryggisúttekt í staðinn fyrir flokk 3 og það vissum við ekki fyrirfram því húsið var algjörlega tilbúið, að við töldum,“ segir Ólöf í samtali við mbl.is. 

Undir notkunarflokk 5 falla mannvirki eða rými þar sem fólk sem dvelur innan mannvirkisins er ekki fært um að koma sér sjálft út eða á öruggt svæði við eldsvoða. Undir notkunarflokk 3 falla hins vegar mannvirki eða rými þar sem gert er ráð fyrir að fólk gisti. Fólk sem er í mannvirkinu þekki flóttaleiðir og sé almennt fært um að bjarga sér sjálft út úr mannvirkinu eða á öruggt svæði við eldsvoða.

Blönduhlíð stóðst ekki brunaúttekt og ólíklegt er að þar verði …
Blönduhlíð stóðst ekki brunaúttekt og ólíklegt er að þar verði opnað meðferðarheimili. mbl.is/Karítas

„Eru þessi börn ekki öll komin í þjónustu?“ 

Starfsfólk Barna- og fjölskyldustofu vissi ekki að meðferðarheimili, þar sem fólk er innritað og útskrifað, félli undir flokk 5. Og var það ekki kannað áður en ráðist var í endurbætur á húsnæðinu. Ríkari kröfur eru gerðar um brunavarnir í mannvirkjum í þeim notkunarflokki en í flokki 3.

„Þá þurfum við að fara í bráðabirgðalausn sem við fundum inni á Vogi. Við erum aldrei að segja neitt ósatt, við erum að reyna að svara foreldrum eins vel og við getum, en svo koma upp aðstæður sem við ráðum ekki við og höfðum enga stjórn á,“ segir Ólöf.

„En við erum að gera okkar besta og ég bara spyr, eru þessi börn ekki öll komin í þjónustu?“ spyr hún.

Jú, þau eru í þjónustu núna en það blasir við að það er ekkert langtímaúrræði til staðar og verður ekki til staðar þegar meðferð lýkur í Blönduhlíð. 

 Við vitum ekki hvort þessi börn þurfa langtímaúrræði,” segir Ólöf og vísar í kjölfarið til þess að langtímaúrræðið Bjargey sé starfrækt í Eyjafirði, en þar er tekið á móti stúlkum í langtímameðferð.

„Þar eru að losna fimm eða sex pláss í vor, þannig ég er ekki sammála þessu að það sé ekkert langtímaúrræði sem tekur við.“

Mér finnst þetta svolítið langt seilst“ 

Þá segir hún meðferðardeild Stuðla nú rekna sem langtímaúrræði í staðinn fyrir Lækjarbakka, en líkt og mbl.is hefur greint frá eru þar vistaðir drengir í gæsluvarðhaldi, í harðri neyslu eða með langa afbrotasögu, ásamt 15 ára dreng með fíknivanda sem er vistaður þar samkvæmt úrskurði, því ekkert annað úrræði er í boði.

„Sem er komið á fulla ferð hjá framkvæmdasýslunni,“ segir hún um framkvæmdirnar í Gunnarsholti, en þar er stefnt á að koma starfsemi Lækjarbakka fyrir í haust.

Funi Sigurðsson, framkvæmdastjóri meðferðarsviðs Barna- og fjölskyldustofu, sagði í samtali við mbl.is í síðustu viku að verið væri að uppfæra kostnaðarmat svo hægt væri að fara í útboð vegna framkvæmda við húsnæðið. Framkvæmdir eru því enn ekki hafnar.

„Þarna var rúmur mánuður sem skeikaði eða einn og hálfur, þannig ég veit ekki alveg hverju ég á að svara öðru en þessu. Mér finnst þetta svolítið langt seilst,“ segir Ólöf og vísar til þess tíma sem leið frá því að opna átti meðferðarheimlið Blönduhlíð í Mosfellsbæ og þar til starfseminni var fundin staðsetning á Vogi. En þá hafði reyndar, eins og fram hefur komið, ekki verið hægt að bjóða upp á hefðbundna meðferð í þrjá mánuði.

Í því samhengi er vert að geta þess að ítrekað hefur verið talað um að hver dagur skipti máli í lífi þeirra barna sem glíma við alvarlegan fíkni- eða hegðunarvanda.

„Við vilj­um helst ekki að það séu nein­ir biðlist­ar inn í okk­ar kerfi, þar sem hver dag­ur skipt­ir máli,” sagði Funi til að mynda í samtali við mbl.is í desember. Af því má ætla að einn og hálfur mánuður þyki of langur biðtími í lífi þessara barna. Hvað þá ef biðtíminn er mun er lengri, eins og hann var fyrir einhver þeirra.

Lentu á vegg með sveitarstjórnir 

„Málið snýst um að þarna lendum við í aðstæðum sem við ráðum ekki sjálf við. Við ráðum ekki við myglað húsnæði, eins og ég hef margoft talað um, við finnum níu húsnæði til bráðabirgða en lendum alls staðar á vegg með sveitarstjórnir og öryggisstaðla, af því við erum stöðluð svo hátt. 

Við erum stöðluð eins og leikskóli og sjúkrahús, þar sem fólk getur ekki veitt sér bjargir, en um leið og þú ert komin með gistiheimili eða stuðningsheimili, þá ertu í öðrum flokki,“ segir Ólöf, en gistiheimili myndi falla í notkunarflokk 3.

„Það að börn séu í meðferð á sama stað í lengri tíma, þar sem þau geta hreyft sig sjálf, þá vissum við ekki og höfðum ekki þekkingu á að við myndum lenda í þeim flokki. Þannig þetta eru utanaðkomandi aðstæður sem við lendum í sem við höfum enga stjórn á en höfum svo sannarlega reynt að gera okkar besta til að bregðast við.“

Völdu að fara sjálf í endurbætur í stað útboðs 

Þú talar um að þið hafið ekki vitað að þið mynduð lenda í þeim flokki, er ekki eitthvað utanumhald varðandi það sem getur leiðbeint ykkur þegar farið er í svona framkvæmdir?

„Já, eins og í Blönduhlíðarmálinu, eins og við höfum svarað fjölmiðlum um, þá var þarna húsnæði sem okkur bauðst og til þess að bregðast hratt við þá fórum við sjálf í endurbætur í stað þess að fara í útboð. 

Þarna er húsnæði á samfélagslóð sem við gátum brugðist strax við og tekið í notkun á örfáum mánuðum í staðinn fyrir að ferlið taki rúmt ár. Við völdum þann kost, en áttuðum okkur ekki á eða óraði ekki fyrir að við myndum lenda í þessum flokki, fyrir utan að við vorum með flóttarými sem voru stórir opnanlegir gluggar, fyrir utan hurð á hverri hæð, sem var ekki talið nægilega mikið, en við vorum sannfærð um að það væri nægilega stórt flóttarými.“

Salvör Nordal, umboðsmaður barna.
Salvör Nordal, umboðsmaður barna. mbl.is/Kristinn Magnússon

Verið að vekja væntingar sem standast ekki 

Umboðsmaður barna hefur ítrekað lýst yfir þungum áhyggjum af því neyðarástandi sem skapast hefur innan meðferðarkerfisins og þeim aðkallandi vanda og úrræðaleysi sem þar ríkir. Þá hefur umboðsmaður ítrekað skrifað bæði fyrrverandi og núverandi ráðherrum bréf þar sem krafist er úrbóta í málaflokknum.

Í samtali við mbl.is segir Salvör Nordal, umboðsmaður barna, það ótrúlega mikið álag á foreldra barna í vanda að að fá ítrekað vilyrði fyrir þjónustu sem aldrei stenst. Fólk verði að fá réttar upplýsingar svo það geti gert ráðstafanir.

„Það hefur verið gefið í skyn að úrræði, bæði þetta úrræði sem opna á í staðinn fyrir Lækjarbakka og svo úrræðið í Blönduhlíð, að það eigi að opna það innan tíðar. Jafnvel sagt fyrir jól eða eitthvað slíkt. Þannig það er verið að vekja miklar væntingar hjá fólki sem ekki standast,“ segir Salvör.

„Þetta er alveg ótrúlegt álag foreldra sem eru í mjög erfiðri stöðu og börnin þeirra í mjög miklum vanda. Það er mikið álag á þessar fjölskyldur að fá ítrekað vilyrði, eða sagt við þau að eitthvað sé í sjónmáli, sem reynist svo ekki rétt,“ segir hún jafnframt.

„Það er mikilvægt að við horfumst í augu við þennan vanda eins og hann blasir við og reynum að vera raunsæ hvernig hægt er að leysa úr þessu og hvenær. Það eykur álagið á fólki að vera alltaf að gera áætlanir sem standast ekki.“






mbl.is
Fleira áhugavert
Fleira áhugavert