Stjórnvöld bíða á meðan börn dúsa í fangaklefum
Setja bókamerki
„Það er nú þannig að ef að það er neyðarástand þá er kannski ekki verið að eyða tíma í að skoða eitthvað sem vitað er fyrirfram að er ekki að fara að virka. Það er nú bara þannig. Það er annað sem skiptir máli.“
Þetta sagði Ásthildur Lóa Þórsdóttir, mennta- og barnamálaráðherra, þegar Ingibjörg Ólöf Isaksen vakti athygli máls á því, í óundirbúnum fyrirspurnartíma á Alþingi í dag, að tækifæri stjórnvalda til að koma meðferðarheimili á laggirnar í Háholti í Skagafirði væri nú úr sögunni. Húsið væri selt.
Þingmaðurinn sakaði stjórnvöld um að kjósa að bíða á meðan börn væru vistuð í fangaklefum í Flatahrauni í Hafnarfirði.
Ingibjörg sagði algjört neyðarástand í málaflokknum og krafði ráðherra svara um hvernig hann ætlaði að bregðast við.
Ásthildur Lóa benti á að síðasta ríkisstjórn, þar sem Framsóknarflokkurinn fór með málefni barna, hefði ekki verið afkastamikil þegar kom að uppbyggingu meðferðarheimila, þó svo að farsældarlögin hefðu verið innleidd.
Nauðsynlegt að gera bæði
Ingibjörg og Ásthildur Lóa tókust á um úrræði fyrir börn með fjölþættan vanda á Alþingi í dag.
„Það er öllum ljóst að við stöndum frammi fyrir neyðarástandi í úrræðum fyrir börn með fjölþættan vanda,“ sagði Ingibjörg er hún steig í pontu.
Hún tók fram að nauðsynlegt væri að koma á fót fleiri úrræðum á höfuðborgarsvæðinu, þar sem 80% þeirra barna væru sem þyrftu á þeirri þjónustu að halda, en það væri ekki nóg eitt og sér.
„Sérfræðingar sem starfa innan kerfisins hafa bent á að eina raunhæfa lausnin sé ekki bara að bæta úrræði í borginni heldur einnig að skapa langtímalausnir utan hennar.“
Það myndi til að mynda draga úr aðgengi barna að fíkniefnum og rjúfa hættuleg tengsl sem viðhalda vandanum, nefnir Ingibjörg.
„Auk þess sem hægt væri að bregðast við vandanum á landsbyggðinni.“
„Samt er þessari lausn hafnað“
Greint var frá því á mbl.is í morgun að byggðarráð Skagafjarðar hefði tekið kauptilboði í Háholt, þar sem áður var rekið meðferðarheimili fyrir börn og unglinga með fjölþættan vanda. Kauptilboðið var samþykkt með fyrirvara um fjármögnun.
Ingibjörg sakaði stjórnvöld um að horfa fram hjá Háholti sem hefði uppfyllt öll skilyrði og hefði verið hægt að nýta strax.
„Samt er þessari lausn hafnað,“ sagði Ingibjörg og fullyrti að ráðuneytið hefði ekki kynnt sér aðstæður.
„Nú er það of seint. Háholt hefur verið selt og því þessi möguleiki úr sögunni. En í stað þess að grípa þetta tækifæri er kosið að bíða á meðan börn eru vistuð í fangaklefum.“
Hún spurði ráðherra hvers vegna tækifærið hefði ekki verið nýtt og hvernig Ásthildur ætlaði að gera til að mæta því ástandi sem uppi er í málaflokknum.
Neyðarástand í málaflokknum
Ásthildur Lóa tók undir með Ingibjörgu – það væri alveg satt að neyðarástand ríkti í þessum málaflokki.
„Algjört neyðarástand,“ sagði ráðherra.
„Það stafar einfaldlega af því að ekkert hefur verið brugðist við á undanförnum árum ef ekki hreinlega áratugum. Þess vegna er neyðarástand í dag.“
Hún sagði það hafa legið fyrir snemma á síðasta áratug í hvað stefndi og að síðasta ríkisstjórn, þegar málaflokkur barna var hjá Framsóknarflokknum, hefði látið það hjá liggja að gera nokkuð í málunum. Þess vegna væri staðan „virkilega slæm“ í dag.
Hún sagði það ekki rétt að Háholt hefði ekki verið skoðað sem kostur.
„Það bara hentaði ekki fyrir þessa starfsemi. Til dæmis vegna þess að neyðaraðstoð er alltof langt í burtu,“ sagði Ásthildur og tók fram að erfitt væri að flytja börn sem þurfa á þessari þjónustu að halda langar vegalengdir: „Hvernig ætlar þú að flytja börn í sturlunarástandi þangað. Það bara er ekki gert. Það er ekki gerlegt.“
Hún sagði stjórnvöld hafa þurft að bregðast hratt við. Ekki væri ásættanlegt að vista börn á Flatahrauni. „En það var bara ekkert annað í boði. Ekki neitt.“
Hún sagði að tvö ný neyðarvistunarherbergi yrðu tekin í gagnið á Stuðlum vonandi í næstu viku. Þá væri búið að herða reglurnar með vistun á Flatahrauni, þar yrði ekkert barn vistað undir fimmtán ára aldri sem er sakhæfisaldurinn.
„Það er ekki ásættanlegt. En þegar það er neyð þá verður að nýta neyðarúrræði fyrir neyðaraðstoð.“
Innleiddu farsældarlögin
Ingibjörg sagði ráðherra ekki fara með rétt mál þegar hún fullyrti að síðasta ríkisstjórn hefði ekkert gert. Ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks, Framsóknar og Vinstri grænna hefði innleitt farsæld barna, úrræði sem væri enn í innleiðingu.
Ingibjörg sagðist hafa verið upplýst um það að ráðuneytið hefði aldrei skoðað aðstöðuna í Háholti. „Aldrei leitað upplýsinga eða aldrei rætt við sveitarfélagið sem hefur verið leiðandi í þessum málaflokki.“
Þá ítrekaði hún fyrirspurn sína: „Lagði ráðuneytið sannarlega sjálfstættmat á kosti Háholts eða var þeirri hugmynd hafnað án þess að nokkur tæki sér tíma til að kynna sér málið.“
Ingibjörg spurði einnig hver viðbragðstíminn fyrir neyðaraðstoð væri í Reykjavík samanborið við viðbragðstímann ef Háholt yrði nýtt.
Henni fylgdi engin uppbygging
„Það er nú þannig að ef að það er neyðarástand þá er kannski ekki verið að eyða tíma í að skoða eitthvað sem vitað er fyrirfram að er ekki að fara að virka. Það er nú bara þannig. Það er annað sem skiptir máli. Farsældin var innleidd og það er frábært og já við erum að fara að vinna áfram eftir henni, en henni fylgdi engin uppbygging og það er uppbyggingin sem vantar. Og ekkert þannig var gert. Þannig að þess vegna er staðan eins og hún er í dag,“ svaraði ráðherra.
Ásthildur sagðist ekki vera með upplýsingar um viðbragðstímann sem hún vísaði til.
„En hann er alla veganna mun lengri þarna en heldur en að er ásættanlegt og heldur en að er í Reykjavík. Það er nú bara þannig. Og annað er,“ sagði Ásthildur Lóa en þegar hún sleppti síðasta orðinu fékk hún skilaboð í símann sem hún hélt á í pontu.
„Já bíddu nú við, ég er nú komin með það hérna, hann er þrjátíu mínútur. Þannig að það er ekki ásættanlegt. Svoleiðis að frammi fyrir þessu stöndum við.“
Hvað varðar uppbyggingu meðferðarheimila á landsbyggðinni tók Ásthildur Lóa fram að verið væri að byggja upp meðferðarheimili í Gunnarsholti, sem væri ásættanlega langt frá höfuðborgarsvæðinu. Þar væri viðbragðstíminn fyrir neyðaraðstoð einnig svipaður og í Reykjavík.
„Sem er held ég um ellefu mínútur ef ég man rétt,“ bætti ráðherra við.
„Hefði svo sannarlega viljað sjá kröftugra skref stigið“
Fagna því að réttaróvissu sé eytt
Seðlabankinn sendi rétt skilaboð
Engin merki um aflögun eftir skjálftahrinu
Hvetur fólk til að njóta veðursins á meðan er
„Heimsmynd sem ætti að vera bönnuð börnum“
Heimsforeldri í 15 ár: „Mér ber skylda“
Samrunar sem gætu orðið stórskaðlegir neytendum