Innlent | Spursmál | mbl | 21.9.2025 | 17:51

Erfitt að segja Sádum og Norðmönnum að hætta að dæla

Á sama tíma og mannkynið má engan tíma missa við að draga úr útblæstri gróðurhúsalofttegunda er ósennilegt að hægt sé að sannfæra þjóðir á borð við Sádí-Arabíu og Noreg að hætta olíuvinnslu.

Þetta segir Einar Sveinbjörnsson veðurfræðingur í fróðlegu samtali um efni og inntak bókarinnar Líf á jörðinni okkar sem rituð er af David Attenborough. Bókin var viðfangsefni Bókaklúbbs Spursmála í ágústmánuði. Þýðandi bókarinnar var Magnús Þór Hafsteinsson heitinn, fyrrverandi alþingismaður og rithöfundur.

Verkið Líf á jörðinni okkar kom út á frummálinu árið 2020 og nýverið kom íslensk þýðing þess út. Ljósmynd/Bókarkápa

Bregðast verði við

Einar segir ljóst að bregðast verði við þeim áhrifum sem maðurinn hefur haft á alla náttúruna og þar með loftslagið. Hann tekur undir þau sjónarmið Attenborough að ójafnvægi sé komið á lífríki jarðar vegna þess hversu aðsópsmikill maðurinn hefur gerst í kjölfar iðnbyltingarinnar.

Hann segir að þótt Íslendingar standi hvað fremst allra þjóða í nýtingu endurnýjanlegra orkugjafa þá geti Ísland lagt sitt af mörkum til baráttunnar gegn loftslagsbreytingum.

Fimm tölusett áhersluatriði

Tölusetur hann fimm áhersluatriði í því sambandi:

Taka virkan þátt í alþjóðlegu samstarfi. Þetta ætti að vera sameiginlegt verkefni umhverfis- og utanríkisráðuneytis.
Standa við skuldbindingar um minnkandi losun með skýrri aðgerðaáætlun.
Færa trúverðugt losunarbókhald og nota það sem stjórntæki.
Standa fyrir fjölþættum mælingum og vöktun á breytingum í umhverfinu. Einar nefnir að mælir fyrir sjávarhita í Grímsey hafi verið bilaður í tvö ár og að Ísland taki ekki þátt í alþjóðlegum mæliverkefnum eins og Argos.
Bæta vísindalega þekkingu á afleiðingum loftslagsbreytinga fyrir íslenskt samfélag og náttúru.

Í viðtalinu ítrekar Einar á sama tíma að ekki megi tengja allar breytingar sem við verðum vitni að í náttúrunni við loftslagsbreytingar. Beita þurfi efahyggju í þeim efnum og rýna nákvæmlega í orsakir og afleiðingar.

David Attenborough segir að tíminn sé að hlaupa frá okkur. mbl.is/AFP

Vel tekist til við þýðingu

Þegar rætt er um bók Attenboroughs tekur Einar sérstaklega fram að Magnúsi Þór hafi tekist vel til við þýðingu verksins. Þar sé tekist á við flókið verk og mörg hugtök sem ekki séu föst í sessi í íslenskri málhefð.

Aftast í bókinni er ágæt orðaskrá með skýringum.

Viðtalið við Einar er aðgengilegt í spilaranum hér að ofan. þá er það einnig aðgengilegt á efnisveitunum Spotify og Youtube.