„Þögn Alþingis ærandi“

Jóhannesi Jónssyni, sviðsstjóra hjá Ríkisendurskoðun, segist hafa mislíkað verulega hvernig komið hefur verið fram við starfsfólk innan embættisins. 41% starfsmanna embættisins hafi orðið vitni að EKKO-málum [e. mál tengd einelti, kynferðislegri áreitni, kynbundinni áreitni og ofbeldi] og 11% hafa orðið sjálfir fyrir slíku. Hann segir þögn alþingis um ástandið innan embættisins ærandi og illskiljanlega.

Sjálfur er Jóhannes í veikindaleyfi en hann segir í yfirlýsingu að sú ákvörðun hafi verið tekin eftir að hann gat ekki meir. Skelfilegt hafi verið að mæta til vinnu með hnút í maganum um hvað gæti gerst þann dag eða þá vikuna.

Frétt af mbl.is

„Megi betri tímar vera í vændum“

„Orðið vitni að EKKO-málum oftar en ég kæri mig um“

„Ég sjálfur er ekki þolandi í þeim EKKO málum sem upp hafa komið hjá Ríkisendurskoðun, en ég hef orðið vitni að slíkum málum oftar en ég kæri mig um. Mér hefur mislíkað verulega hvernig komið hefur verið fram við starfsfólk embættisins. Þetta ástand hefur viðgengist í allt of langan tíma. Ég fór í veikindaleyfi af því að ég gat ekki meir. Það er skelfilegt að mæta til vinnu með hnút í maganum um hvað muni gerast í dag eða þessa vikuna. Ótti og óöryggi eru vondir samferðamenn,“ segir í yfirlýsingu Jóhannesar.

Segir þar enn fremur að hann hafi, sem sviðsstjóri hjá embættinu og hluti af framkvæmdarstjórn þess, reynt ásamt öðrum að hafa áhrif og stuðla að breytingum án árangurs. Þrír stjórnendur hafi síðan þá farið í veikindaleyfi vegna aðstæðna sem hafi skapast innan embættisins, en bendir Jóhannes jafnframt á, eins og greint hefur verið frá í fjölmiðlum, að Guðmundur Björgvin Helgason ríkisendurskoðandi hafi ákveðið að leggja niður framkvæmdastjórn embættisins og færa mannauðsmálin beint undir sig sjálfan.

Frétt af mbl.is

Þingheimur aðhefst ekki í málinu

Má aldrei líðast

„Einelti, kynferðisleg áreitni, kyndundið áreiti og ofbeldi má aldrei líðast. Aldrei. Þöggun um slík mál, komi þau upp, á heldur aldrei að líðast. Þöggun er alvarlegt mein. Hún viðheldur ótta, vantrausti og óheilbrigðu vinnuumhverfi þar sem fáir þora að stíga fram og segja frá. Þegar þeir sem benda á misferli eru þaggaðir niður eða látnir hverfa úr starfi er kerfið ekki lengur að vernda starfsfólkið, heldur þá sem beita valdi af ábyrgðarleysi.

Í þessu samhengi tel ég þögn Alþingis ærandi – og jafnframt illskiljanlega. Fyrir liggja gögn úr starfsánægjukönnunum, áhættumati sérfræðinga og greiningum sem draga upp mjög dökka mynd af stöðu mála. Þessi gögn eru ótvíræð. Enginn flokkur áhættumatsins telst með viðunandi áhættu. Tveir flokkar fá niðurstöðuna „óviðeigandi áhætta sem þarf að bregðast við án tafar“ – það eru flokkarnir stjórnun og EKKO.“

Forseta Alþingis kunnugt um ástandið í langan tíma

Jóhannes segir það hljóta að teljast grafalvarlegt þegar 41% starfsmanna embættisins segjast hafa orðið vitni að EKKO-málum og 11% hafa orðið sjálfir fyrir slíkum. Engum hljóti að dyljast að eitthvað mikið sé því í mannauðsmálum Ríkisendurskoðunar.

„Allar þessar upplýsingar og gögn liggja fyrir hjá forseta Alþingis, sem hefur verið kunnugt um ástand mála hjá Ríkisendurskoðun í langan tíma. Þrátt fyrir það hefur forseti þingsins kosið að tjá sig ekki um þessi mál. Það má ekki gleymast í þessu samhengi að það er venjulegt fólk sem starfar hjá embætti ríkisendurskoðanda – fólk sem þarf áfram að búa við þetta ástand. Það er skelfileg tilhugsun.“

Jóhannes hyggst ekki snúa til baka eftir veikindaleyfi sitt og segir það sárt að yfirgefa vinnufélaga sína.

„Ég hef, líkt og flestir, ákveðin gildi og siðferðisleg viðmið. Það er einfaldlega ekki hægt að láta bjóða sér hvað sem er. Það er ekki hægt að standa hjá og þegja.“

Geta vikið ríkisendurskoðanda úr embætti

„Ríkisendurskoðun er eftirlitsstofnun Alþingis og ríkisendurskoðandi er trúnaðarmaður þess. Ef embætti ríkisendurskoðanda býr ekki yfir faglegum og siðferðilegum innviðum til að standa vörð um starfsmenn sína, skerðir það trúverðugleika þess út á við. Opinber stofnun sem á að standa vörð um gagnsæi og ábyrgð má ekki sjálf verða táknmynd hins gagnstæða. Þegar traust til slíkrar stofnunar glatast er hún í reynd orðin óstarfhæf.“

Því næst vísar Jóhannes til fréttar RÚV um málið frá því í lok október þar sem fram kom að Alþingi geti vikið ríkisendurskoðanda úr embætti njóti hann ekki lengur trausts, en til þess þarf samþykki tveggja þriðju hluta þingmanna.

„Alþingi hefur aldrei gripið til slíkrar aðgerðar – enda hefur ríkisendurskoðandi hingað til ekki glatað trúnaði þingsins.

Ég velti því fyrir mér hvort ríkisendurskoðandi njóti enn trausts Alþingis – og hvað það segir um gildi og siðferðileg viðmið þingmanna.“

• Blogga um frétt