Innlent | Kosningar | mbl | 28.4.2013 | 9:41 | Uppfært 12:05

Geta myndað stjórn með 51% fylgi

Sigmundur Davíð Gunnlaugsson og Bjarni Benediktsson, en flokkar þeirra eru samtals með 51% atkvæða. mbl.is/Kristinn Ingvarsson

Úrslit kosninganna þýða að Sjálfstæðisflokkurinn og Framsóknarflokkurinn eru samtals með 51% atkvæða. Stjórnarmynstur þessara flokka er eina tveggja flokka stjórnin sem hægt er að mynda. Önnur stjórnarmynstur kalla á minnst stjórn þriggja flokka.

Í síðustu 10 þingkosningum hafa Sjálfstæðisflokkurinn og Framsóknarflokkurinn sjö sinnum fengið samtals meira en 50% atkvæða. Þessir tveir flokkar náðu hins vegar ekki meirihluta 2007 eða 2009.

Fara úr 51,5% fylgi í 23,8%

Vinstriflokkarnir tveir, Samfylking og VG, fengu í þessum kosningum samtals 23,8% atkvæða, en þeir fengu 51,5% í kosningunum 2009. Fara þarf aftur til ársins 1931 til að finna jafnlítið fylgi vinstrimanna. Árið 1931 fengu Alþýðuflokkurinn og Kommúnistaflokkurinn samtals 18,7%, en í öllum þingkosningum sem síðan hafa farið fram hafa vinstriflokkarnir (sem síðar hétu Sósíalistaflokkur, Alþýðubandalag, VG og Samfylking) alltaf fengið yfir 25% atkvæða. Hlutfallið var lægst árið 1995, eða 25,7%, en það ár bauð Þjóðvaki Jóhönnu Sigurðardóttur til þings og fékk 7,2%.

Versta útkoma „fjórflokksins“ síðan 1987

Úrslit kosninganna þýða að fjórflokkurinn svokallaði (Framsóknarflokkur, Sjálfstæðisflokkur, Samfylking og VG) fá samtals 74,8%. Þetta er svipuð niðurstaða og í kosningunum 1987 þegar fjórflokkurinn fékk 74,6%, en þá bauð Borgaraflokkur Alberts Guðmundssonar fram og Kvennalistinn fékk þá einnig sína bestu kosningu. Fjórflokkurinn fékk 90% atkvæða í kosningunum 2009.

Besta útkoma Framsóknar síðan 1979

Útkoma Framsóknarflokksins er sú besta síðan í kosningunum 1979. Sjálfstæðisflokkurinn er hins vegar að fá sína næstverstu kosningu í sögu flokksins. Samfylkingin er að fá verstu kosningu síðan flokkurinn var stofnaður. Alþýðuflokkurinn, forveri Samfylkingarinnar, bauð síðast fram árið 1995 og fékk þá 11,4%. VG tapar miklu fylgi í þessum kosningum, en flokkurinn er samt að fá meira fylgi en hann fékk í kosningunum 1999 og 2003.

Úrslitin þýða að Samfylkingin hefur tapað 56,7% af því fylgi sem flokkurinn fékk 2009. VG hefur tapað 49,8% af sínu fylgi. Til samanburðar má nefna að tap Sjálfstæðisflokksins í kosningunum 2009 var 35,2%.

Góður árangur Bjartrar framtíðar

Annar helsti sigurvegari kosninganna er Björt framtíð, sem fékk 8,4% fylgi. Ef horft er til nýrra framboða sem komið hafa fram í fyrri kosningum er þetta góður sigur. Þetta er meira fylgi en Bandalag jafnarðarmanna fékk í kosningunum 1983 (7,3%), meira en Þjóðvaki fékk í kosningunum 1995 (7,2%), meira en Kvennalistinn fékk þegar flokkurinn bauð fyrst fram árið 1983 (5,5%), meira en Frjálslyndi flokkurinn fékk þegar hann bauð fram 1999 (4,2%) og meira en Borgarahreyfingin fékk þegar hún bauð fram 2009 (7,4%). Þetta er hins vegar minna fylgi en þegar Borgaraflokkur Alberts Guðmundssonar kom fram árið 1987 og fékk 10,9% fylgi.

Í þessu samhengi verður árangur Pírata einnig að teljast allgóður, en flokkurinn fékk 5,1% og náði markmiði sínu um að fá menn kjörna á þing.

Katrín Jakobsdóttir, formaður VG greiðir atkvæði. VG tapaði um 50% af fylgi sínu í kosningunum, en er samt með meira fylgi en flokkurinn fékk 1999 og 2003. mbl.is/Eggert Jóhannesson