Rússar fagna því í dag að 50 ár eru liðin síðan fyrsta konan fór út í geim. Það var sovéski geimfarinn og þjóðhetjan Valentina Tereshkova sem einnig gekk undir nafninu Mávurinn og varð fyrirmynd stúlkna um allan heim.
Enn í dag er Tereshkova, nú 76 ára, eina konan sem farið hefur ein síns liðs út í geim, en alls hafa 57 konur þó farið út í geiminn og eru tvær staddar þar þessa stundina.
Tereshkova hélt í geimferð sína á geimfarinu Vostok-6 árið 1963, tveimur árum eftir hina sögulegu ferð Júrí Gagarín sem stýrði fyrsta mannaða geimfarinu. Dmitry Medvedev, forsætisráðherra Rússlands, sagði í dag að sögulegt mikilvægi geimferðar Tereshkova verði seint ofmetið, hvort heldur sem er í sögu rússneskra eða alþjóðlegra geimferða.
„Þú verður að elska landið þitt, elska það svo heitt að hjarta þitt gæti stöðvast,“ sagði Tereshkova í einni af fjölmörgum heimildamyndum sem rússneska ríkissjónvarpið sýndi í dag í tilefni dagsins.
Sovétríkin öttu kappi við Bandaríkin um mannaðar geimferðir í kalda stríði 7. áratugarins og var Tereshkova einn 5 geimfara sem stjórnvöld höfðu á lista sem líklega kandídata í fyrstu ferðirnar.
Bændadóttirin Tereshkova var þá 26 ára og starfaði í textílverksmiðju auk þess að vera foringi kommúnistaæskunnar, Komsomol. Hún var jafnframt mikill ofurhugi og áður en hún var valin til að fara út í geim hafði hún m.a. lokið 90 fallhlífarstökkum.
Henni var á sínum tíma ekki heimilað að greina fjölskyldu sinni frá fyrirhugaðri geimferð og heyrðu þau fyrst af því sem til stóð þegar Moskva tilkynnti öllum heiminum það. Geimferð hennar stóð í þrjá sólarhringa og á þeim tíma fór hún 48 sinnum umhverfis jörðu.
Síðan Tereshkova reið á vaðið hafa yfir 40 bandarískar konur haldið út í geim, en aðeins ein rússnesk kona hefur fetað í fótspor hennar. Það var Yelena Kondakova árin 1994 og 1997.
Fram kemur á Stjörnufræðivefnum að í heild hafi 57 konur farið út í geiminn og þar af eru tvær úti í geimnum þessa stundina. Það er hin bandaríska Karen Nyberg í Alþjóðlegu geimstöðinni og hin kínverska Wan Yaping í kínversku geimstöðinni Tiangong 1.