Þrautseigja – lykill að velgengni í leik og starfi

Máltækið „When the going gets tough, the tough get going“ hefur maður heyrt oft á lífsleiðinni. Nýjar rannsóknir á þrautseigju sýna að það geti verið nokkuð rétt.

Hugtakið þrautseigja (e. grit) virðist eiga rætur sínar í kenningum Aristótelesar (384 f.Kr.-322 f.Kr.), nemanda Platóns og kennara Alexanders mikla. Aristóteles taldi að einstaklingar sem hefðu góða sjálfsstjórn og ástunduðu góðar venjur væru líklegri til að ná árangri og lifa góðu lífi.

Varðandi vísindi þrautseigju mætti líta á rannsóknir Francis Galton (1892) um sjálfsafneitun og vandlæti sem mikilvægan áfanga. Galton, sem var systkinabarn við Charles Darwin, vildi vita hvaða þættir gerðu það að verkum að einstaklingar næðu árangri. Rannsóknir hans voru fyrst og fremst á greindarvísitölu (IQ) og hvernig hægt sé að mæla hana á áreiðanlegan hátt. Hins vegar vantaði kubb í púsluspilið varðandi það hvernig megi ná framúrskarandi árangri.

Hermundur Sigmundsson. mbl.is/Kristinn Magnússon

Bandaríski heimspekingurinn og sálfræðingurinn William James (1842-1910) sem hefur oft verið kallaður faðir bandarískrar sálfræði hélt fram því sjónarmiði að hæfileiki einstaklings tengdist fleiri hlutum en greindarvísitölu. Af hverju nota menn aðeins brot af sínum andlegu hæfileikum og hvers vegna ná sumir einstaklingar árangri en ekki aðrir sem eru með sömu greindarvísitölu. Galton og James, auk nokkurra annarra samtíma vísindamanna, komust að því að hæfni og há greindarvísitala er ekki nóg. Þú þarft þrautseigju, ástríðu og vinnusemi. Samkvæmt kenningum James er sjálfsstjórnun á athygli/einbeitingu, tilfinningum og hegðun, lykilatriði í bæði þrautseigju og hugarfari. Rannsóknir á þessum þáttum í dag snúast enn um sömu grundvallarspurningarnar: hvað veldur því að fólk öðlast velgengni í leik og starfi?

100 árum seinna, eða árið 2009, kom prófessorinn Angela Duckworth fram með hugtakið þrautseigju. Bók hennar „Grit“ hefur selst gríðarlega vel beggja vegna Atlantshafsins. Hugtakið hjá henni nær yfir þrautseigju og dugnað yfir lengri tíma. Það að setja sér bæði langtíma- og skammtímamarkmið. Og ekki gefast upp þó að á móti blási. Duckworth hefur sagt að þrautseigja tengist að sjálfsögðu innri áhugahvöt en langtímavinna að markmiði sé mikilvægari. Þar kemur að sjálfsögðu ástríða sterkt inn þar sem hún hefur áhrif á stefnu okkar í lífinu. Hvaða viðfangsefni viljum við takast á við og nota okkar krafta og vilja til að bæta. Rannsóknir Angelu Duckworth hafa sýnt fram á mikilvægi þrautseigju fyrir bæði árangur í leik og starfi. Þegar hún var spurð hvort og hvernig hægt væri að þjálfa þrautseigju þá benti hún á prófessor Carol Dweck við Standford University og rannsóknir hennar á hugarfari (e. mindset). Gróskuhugarfar er sennilega mikilvægur þáttur fyrir þrautseigju.

Í okkar eigin frumrannsókn finnum við sterk tengsl milli þrautseigju og gróskuhugarfars. Tengslin eru sérlega sterk hjá stúlkum. Sem þýðir að stúlkur með sterkt gróskuhugarfar eru með meiri þrautseigju.

Eflum þrautseigjuna í okkur.

Her­mund­ur Sig­munds­son er pró­fess­or í lífeðlis­legri sál­fræði við Há­skól­ann í Þránd­heimi og Há­skól­ann í Reykja­vík og skrif­ar pistla um vís­indi og sam­fé­lag. Pist­ill­inn birt­ist fyrst í Sunnu­dags­blaði Morg­un­blaðsins 27. janú­ar 2019.