HVER var tilgangurinn með stofnun lýðveldisins Íslands árið 1944? Höfðum við það ekki ágætt með danskan konung? Áður var myntin sameiginleg með Dönum – dönsk króna, en síðar vorum með okkar eigin mynt. Danir voru okkur ekki slæmir. Hvað var þá að?

HVER var tilgangurinn með stofnun lýðveldisins Íslands árið 1944? Höfðum við það ekki ágætt með danskan konung? Áður var myntin sameiginleg með Dönum – dönsk króna, en síðar vorum með okkar eigin mynt. Danir voru okkur ekki slæmir. Hvað var þá að? Og af hverju viljum við nú sameinast öðrum ríkjum undir stjórn ESB?

Þegar ung manneskja kemur í heiminn liggur hún ósjálfbjarga, horfir út í loftið og kreppir litlu hnefana. Svo líður tíminn, hún fer að velta sér, skríða og loks að ganga. Þar kemur að unga manneskjan vill gera hlutina sjálf og segir: Ég vil sjálf(ur). Árin líða og unga manneskjan verður sjálfráða og lögráða – fullorðin og fullþroskuð og vill sjá um sín mál sjálf. Hún þarf engan tilsjónarmann og hefur fullt frelsi til að taka ákvarðanir um sitt líf. Unga manneskjan sér ekkert nema tækifæri og getur allt, þrátt fyrir hugsanlega lítil efni. Þannig var íslenzku þjóðinni varið árið 1944.

Íslenzka þjóðin hafði barizt fyrir fullu sjálfstæði sínu í meira en 100 ár og fögnuðurinn var mikill. Á Þingvöllum voru mikil hátíðahöld, kórar sungu og ræður voru fluttar. Allir glöddust heils hugar og draumarnir höfðu rætzt. Nú eru hins vegar þeir, sem fögnuðu á Þingvöllum, óðum að yfirgefa okkur, og skilja landið eftir í okkar höndum. Við berum ábyrgð á því og þurfum að vernda og varðveita fyrir okkar afkomendur.

Við þekkjum þjóð sem fór öðruvísi að. Nýfundnaland-Labrador (NL) lenti í efnahagsvanda 1946-1949 og skuldaði meira en það gat greitt. Það endaði með því að NL sameinaðist Kanada árið 1949, fimm árum eftir að við stofnuðum lýðveldi. NL-þjóðin lítur til okkar með eftirsjá þegar hún sér hve vel okkur hefur vegnað. Nú erum við í sömu stöðu og hún var fyrir 60 árum. Ætlum við að fela öðrum að sjá um okkar mál, s.s. fiskveiðistjórnun, olíuleit og efnahagsstjórn? NL býr við ölmusur frá sambandsstjórninni í formi styrkja, fiskveiðar hafa lagzt af og olíulindir í sjónum verða ekki í umsjá þjóðarinnar.

Nú segja ESB-sinnar, að við munum hafa mun meiri áhrif, ef við gerumst fullgildir aðilar. Það sama var sagt, þegar við gerðumst aðilar að EES. En hver hefur reyndin orðið? Alþingi okkar afgreiðir lög frá ESB í röðum athugasemdalaust og árangurinn hefur ekki látið á sér standa. Gjaldþrot. „Ísland er tæknilega séð gjaldþrota,“ sagði núverandi viðskiptaráðherra, þá dósent við Háskóla Íslands og fékk bágt fyrir frá stjórnarherrum. Ísland verður að forðast að lenda í sömu stöðu og Nýfundnaland-Labrador.

En þrátt fyrir þetta er bjart framundan. Landið er gjöfult og fiskimiðin fæða okkur. Fasteignirnar hafa ekki farið neitt, mörg atvinnutæki eru í landinu og fólkið er hér enn – helzta auðlindin okkar. Heita vatnið streymir enn upp úr jörðinni, kalda vatnið er hreint og ótakmarkað og fossarnir gefa okkur rafmagn allt árið um kring. Álverin eru á sínum stað, þótt erfitt sé um þessar mundir hjá eigendum þeirra. Hugmyndaflugi okkar eru engar skorður settar og með okkar framkvæmdagleði munum við sigla undir fullum seglum út úr sortanum.

Egill Þórðarson verkfræðingur og MBA.