Kristján Ragnar Ásgeirsson
Kristján Ragnar Ásgeirsson
Málið snýst einfaldlega um miklu meira, segir Kristján Ragnar Ásgeirsson, en íbúa staðanna sem um ræðir.

ÞAÐ er með eindæmum hvað fólk hefur gaman af því að reikna út hvað göng eru fljót að borga sig þessa dagana. Það er líka með eindæmum hvaða forsendur það gefur sér. Miðað við það sem ég hef lesið síðustu daga hefði mátt ætla að Hvalfjarðargöngin hefðu verið reiknuð út frá því hversu margir Akurnesingar og Borgfirðingar ferðuðust til vinnu á höfuðborgarsvæðinu og tilbaka sama dag, 5 daga vikunnar. Síðan er heildarkostnaði deilt í ferðirnar og fundið út hvað liðið þarf að hafa í laun til að borga þetta upp á 50 árum. Síðan er tekin tvöföldun á einhverri hraðbraut á höfuðborgarsvæðinu og deilt í allan fjöldann, eins og allir ferðist þessa leið daglega. Þessar forsendur voru notaðar í DV þriðjudaginn 16. maí, mér til mikillar skemmtunar. Það sem skelfir mig á hinn bóginn er að það er til fólk sem hugsar svona.

Sem Ólafsfirðingur hef ég mikinn áhuga á að fá göng á milli Siglufjarðar og Ólafsfjarðar. Ég hef reyndar áhuga á að fá göng og bættar samgöngur um allt land, en þessi göng standa mér næst og því á ég auðveldast með að fjalla um ágæti þeirra. Málið snýst einfaldlega um miklu meira en íbúa staðanna sem um ræðir. Ef göng kæmu á milli Siglufjarðar og Ólafsfjarðar myndi ferðamannastraumurinn, sem venjulega ferðast frá Akureyri og yfir Öxnadalsheiði á leið sinni vestur og suður, að verulegu leyti færast í gegn um Dalvík, Ólafsfjörð og Siglufjörð, að ógleymdum nærliggjandi sveitum. Þetta er mjög mikilvægt fyrir þessi sveitarfélög hvað gjaldeyristekjur varðar og uppbyggingu í ferðaþjónustu. Við erum að tala um margfaldan fólksfjölda þeirra staða sem um ræðir.

Ef horft er til annarra þátta sem hafa mikil áhrif þá þjónar sjúkrahúsið á Siglufirði miklu færri í dag en möguleiki er til. Þarna erum við að tala um verulegan sparnað í heilbrigðiskerfinu vegna bættrar nýtingar sjúkrahússins. Einnig hef ég þann draum að reisa háskóla á Ólafsfirði, því þar er mjög gott að búa á veturna. Skíðaiðkun, vélsleðaferðir og ísveiði auk stórglæsilegrar íþróttaaðstöðu og sundlaugar er bara hluti af þeim möguleikum sem bærinn býður upp á. Í stuttu máli: Með því að greiða leiðina á milli þessara sveitarfélaga má ná fram sparnaði og hagkvæmni í rekstri þeirra sem leiðir til aukinna vaxtarmöguleika.

Hvað kostnaðinn varðar kjósendur góðir þá getið þið margir sjálfum ykkur um kennt að ekki liggi þegar fyrir fjármagn til svona framkvæmda. Ef ríkisstjórn Davíðs Oddssonar hefði ekki verið svona ótrúlega vitlaus að dreifa kvótanum frítt á sínum tíma í stað þess að leigja hann út fyrir um 17 árum ættu Íslendingar miklu meira en nóg til fjölda framkvæmda á þessa vegu. Ef við miðum við daginn í dag þá standa veiðiheimildirnar í u.þ.b. 270 þúsund þorskígildistonnum á ári. Segjum sem svo að kílóið hefði verið leigt út á 20 kr. á sínum tíma og allt fram til þessa dags. Útkoman er 5,4 milljarðar í tekjutap árlega. Margföldum það með 17 og við fáum út 91,8 milljarða í tekjutap síðustu 17 árin. Ef þetta er ekki léleg stjórnun á heimsmælikvarða þá veit ég ekki lengur hvað ég heiti. Þetta er auðvitað einfaldað stórlega, en ef ég færi út í alvöru útreikninga með núvirði, framvirði, vaxtatapi o.s.frv. yrði útkoman enn hræðilegri fyrir ríkisstjórn Davíðs Oddssonar, sem getur að því er virðist aldrei hætt að monta sig af því að þeir reki besta kerfi í heimi til að tapa milljörðum árlega.

Nú myndu margir efast um raunhæfi þess að slík leiga geti borgað sig fyrir útgerðir landsins. Bátar sem selja heilan fisk myndu fá eitthvað um 80-100 kr. fyrir hann og það er ágætis framlegð að hafa upp úr því. Frystitogarar myndu mala gull því ef við tökum 20 kr. og deilum með flakanýtingarstuðlinum 35% fáum við út 57 kr. í hráefniskíló. Ef menn geta ekki rekið fyrirtæki sem borgar 57 kr. á kílóið fyrir hráefnið og fær meira en 600 kr. fyrir afurðina þá ættu þeir ekkert að vera að standa í rekstri yfir höfuð. Það sem hins vegar hindrar framfarir og hagsæld í þessu landi er röð mistaka Davíðs og félaga, því núverandi útgerðir liggja með skuldabagga vegna okurkvótakaupa sem bæði útgerðirnar og bankarnir sem lánuðu þeim færu illa út úr ef kerfinu yrði breytt. Því er spurningin einföld: Hversu miklu er þjóðin tilbúin að fórna fyrir 2-3 banka og nokkur illa rekin útgerðarfyrirtæki sem hvort eð er myndu aftur rísa í nýju kerfi? Eru fleiri tugir milljarða ekki nóg?

Höfundur er í sumarleyfi frá Samvinnuháskólanum á Bifröst.