Pálína Sveinsdóttir fæddist í Dalskoti undir Eyjafjöllum 20. júní 1921. Hún lést á líknardeild Landspítalans 14. maí síðastliðinn. Foreldrar hennar voru Guðleif Guðmundsdóttir og Sveinn Sveinsson. Pálína var yngst tíu systkina. Systkini hennar sem upp komust voru: Guðríður, f. 1900 (látin), Sveinn, f. 1901 (látinn), Eymundur, f. 1903 (látinn), Ólafur, f. 1908 (látinn), Guðrún, f. 1912, Sigurður, f. 1913 (látinn), og Sigfús, f. 1916. Að auki voru tvö systkini sem létust í frumbernsku.

Árið 1923 flutti Pálína með foreldrum sínum að Stóru-Mörk undir Eyjafjöllum þar sem hún var fram undir 1940 þegar hún fluttist til Reykjavíkur þar sem hún bjó æ síðan.

Pálína giftist ekki og eignaðist ekki börn. Allt sitt líf vann hún ýmis þjónustustörf.

Útför Pálínu verður gerð frá Langholtskirkju í dag og hefst athöfnin klukkan 13.30.

Margs er að minnast, margt er hér að þakka. Guði sé lof fyrir liðna tíð. Margs er að minnast, margs er að sakna. Guð þerri tregatárin stríð. (V. Briem.)

Því fólki sem sleit barnsskónum á fyrstu áratugum þessarar aldar fækkar nú í okkar hópi. Eina af þeim manneskjum kveðjum við í dag. Þetta er Pálína Sveinsdóttir frænka mín og móðursystir, yngst í hópi tíu systkina. Eftir lifa Guðrún og Sigfús.

Sem betur fer þurfti þessi ágæta frænka mín ekki að heyja langt dauðastríð. Fljótlega eftir síðustu áramót fór hún að tala um að hún væri ekki allt of hress og ég skal viðurkenna að mig grunaði að eitthvað alvarlegt væri á ferðinni. Sennilega hefur hún einnig gengið með sínar grunsemdir.

Snemma í apríl var hún lögð inn á Landspítalann í Fossvogi þar sem hún var í vikutíma. Niðurstaðan var ljós, illkynja ólæknandi sjúkdómur. Að um illkynja sjúkdóm væri að ræða kom mér ekki á óvart en ég ól engu að síður þá von í brjósti að læknavísindin myndu geta lengt líf þessarar ágætu frænku minnar svolítið. Það reyndist ekki raunin. Þess vegna er það kannski þakkarefni að dauðastríð hennar skyldi ekki verða lengra.

Eins og áður er komið fram var Pálína yngst í hópi tíu systkina, fædd í júní 1921, í Dalskoti undir Eyjafjöllum og alin upp í Stóru-Mörk í sömu sveit. Hún var því tæplega 79 ára þegar hún lést. Pálína missti föður sinn átta ára gömul. Hún sagði mér eitt sinn að af honum hefði hún aldrei haft mikið að segja. Ég hef óstaðfestan grun um að hún hafi alltaf verið svolítið leið yfir því. Móður sinni bast hún hins vegar sterkum böndum sem héldust meðan báðar lifðu. Það var alltaf einhver ólýsanlegur þráður á milli þeirra.

Úr sveitinni og til Reykjavíkur fluttist Pálína rétt fyrir 1940 og bjó þar æ síðan, fyrst í Garðastræti og síðan á Leifsgötu 24. Það var ekki auðvelt fyrir verkakonu að koma sér upp íbúð á miðjum sjötta áratugnum. En með dugnaði, útsjónarsemi og aðstoð sinna nánustu tókst það.

Alltaf var tekið vel á móti manni á Leifsgötunni hjá Löllu frænku eins við kölluðum hana sem þekktum hana best.

Ævistarf hennar var ýmiss konar þjónustustörf, mest við ræstingar og heimilishjálp. Það liggur í hlutarins eðli að skólagangan var ekki mikil. Þó skorti ekki hæfileikana. Svo má reyndar segja um öll hennar systkini. Þetta var bara svona á þessum árum. Móðir mín, systir Pálínu, sagði mér eitt sinn að um þau systkin hafi verið sagt: "Krakkarnir í Koti vissu allt."

Af þeim stöðum þar sem Lalla frænka vann er tékkneska sendiráðið efst í minningunni. Þar vann hún um árabil og skóp tengsl við fólk sem hafa varað æ síðan.

Fyrstu minningar mínar um Löllu frænku eru svolítið óljósar. Ég var með henni austur í Stóru-Mörk í heimsókn hjá bræðrum hennar og ömmu minni. Sennilega hef ég ekki verið eldri en fimm ára. Mér hefur verið sagt að hún hafi eitt sinn horfið úr augsýn frá mér og þá hafi ég orðið svo vondur að ég hafi ætlað að fara gangandi heim. Þetta sýnir að tengslin hafa snemma orðið sterk og héldust þannig meðan hún lifði.

Þegar ég var að alast upp kom það einstaka sinnum fyrir að foreldrar mínir þyrftu að bregða sér af bæ. Oftar en ekki var það Lalla sem fékk það hlutskipti að gæta okkar systkinanna. Þar vorum við í öruggum höndum.

Lalla giftist aldrei og eignaðist ekki börn. Þrátt fyrir það átti hún þátt í að koma mörgum til manns bæði vandamönnum og vandalausum. Undirritaður er í þeirra hópi.

Á mínum sokkabandsárum var það venjan að mitt móðurfólk kæmi saman á jólunum. Venjan var sú að það væri til skiptis á mínu heimili og á heimili Sigurðar frænda míns og bróður Löllu. Oft var þá glatt á hjalla. Síðan tók Lalla upp á því í nokkur ár að bjóða öllum til sín á þrettándanum. Ég get ekki munað að neinn talaði um þrengsli þótt hvorki væri hátt til lofts né vítt til veggja hjá henni á Leifsgötunni.

Þegar árin færast yfir minnkar hreyfigetan. Það var því sjálfgefið að flytja af Leifsgötunni enda þurfti hún að ganga upp þrjá stiga til að komast upp í íbúðina sína. Fyrir þremur árum flutti hún í litla og fallega íbúð að Hæðargarði 33 þar sem hún bjó þar til yfir lauk.

Meðal þeirra sem þar bjuggu fyrir var systir hennar og mágur (foreldrar mínir), þá þegar orðin lasburða. Þar fékk hún það hlutverk að vera þeim innan handar. Satt best að segja hélt ég að hún myndi lifa þau en engin veit sína ævi fyrr en öll er.

Það átti fyrir mér að liggja að dvelja erlendis við nám um nokkurra ára skeið. Fljótlega eftir heimkomuna var ég kominn með tvö börn. Ég og mín kona höfðum það fyrir sið gerum reyndar enn að fara til kirkju f.h. á sunnudögum. Á meðan börnin voru lítil voru þau alltaf með okkur. Eftir messu var svo farið í mat til Löllu frænku. Við kölluðum það kirkjugraut. Son minn kallaði hún koddafríð. Þetta voru bæði góðar og skemmtilegar stundir. Ég hef óljósan grun um að þær hafi líka verið gefandi fyrir hana.

Lalla sagði um sjálfa sig að hún teldi sig ekki sérlega hörundssára en ef sér fyndist á hlut sinn gengið ætti hún erfitt með gleyma. Kannski hefur hún haft þar á réttu að standa.

Þetta eru nokkur ósamstæð minningabrot sem koma upp í hugannþegar ég rifja upp tímann sem ég og þessi ágæta frænka mín áttum saman. Það eru margar ógleymanlegar stundir. Nú er hún komin til betri heima þar sem allt er hreint og fallegt. Hafðu þökk fyrir samfylgdina.

Leifur Þorsteinsson.

Við systkinin minnumst Pálínu eða Löllu eins og hún var alltaf kölluð því hún var okkur eins og þriðja amman. Lalla átti ekki afkomendur og umgengust börn og barnabörn systkina hennar Löllu eins og fósturömmu.

Hjá okkur hvíldi alltaf ákveðin stemmning yfir jólunum því Lalla kom alltaf til okkar á aðfangadagskvöld. Fyrstu árin kom hún alltaf með bækur að lesa en eftir því sem við systkinin urðum eldri fækkaði barnabókunum en í staðinn kom hún með sokka og sokkabuxur um hver jól.

Það hefur alltaf verið rólegt í kringum Löllu og því var gott að koma til hennar og ræða málin í ró og næði.

Nýlega fór Anna Sigga að læra hárgreiðslu og síðan hefur Lalla verið fastur viðskiptavinur í kennslustundum í Iðnskólanum. Þeim þótti báðum gaman að taka þátt í verklegri kennslu í hársnyrtingu.

Við vitum að þú ert komin á betri stað og þér líður vel. Guð blessi þig.

Kristín, Anna Sigríður og Þorsteinn.

Margs er að minnast,

margt er hér að þakka.

Guði sé lof fyrir liðna tíð.

Margs er að minnast,

margs er að sakna.

Guð þerri tregatárin stríð.

(V. Briem.)

Sæl, blessuð mín. Ertu ekki að koma upp á bæi? Þannig byrjuðu oft símtöl okkar Löllu vinkonu sem kvaddi okkur 14. maí sl. eftir stutta en harða baráttu við illvígan sjúkdóm. Lalla, eins og hún var kölluð, var stórbrotin persóna, vinmörg og frændrækin. Það var mikið lán að kynnast henni, slík kona sem hún var.

Móðir mín og hún bundust ævarandi vináttu eftir að hafa unnið saman í Þvottahúsinu Ægi sem ungar stúlkur. Hún var traust vinum sínum og fjölskyldu. Hún hafði yndi af að útbúa litla pakka og senda vinunum. Þannig ræktaði hún vinskapinn í gegnum tíðina enda var oftast mannmargt í kringum hana. Af fundi hennar fóru allir saddir og ánægðir. Það var alltaf hellt upp á Braga eða búið til ekta súkkulaði. Það var yndislegt að spjalla því að hún var fróð og skemmtileg. Kímnigáfu hafði hún í ríkum mæli og gantaðist oft mest að sjálfri sér. Sem dæmi má nefna "Trabantinn", en svo kallaði hún hjólagrindina sem hún notaði sér til stuðnings úti við.

Lengst af bjó hún á Leifsgötu 24 hér í borg. Sérstakt samband myndaðist við íbúa hússins, sem hún mat mikils. Þar voru oft fín matarboð og spilaborðið dregið út þrátt fyrir að plássið væri ekki allt of mikið. Lalla ferðaðist þó nokkuð á sínum yngri árum. Hún var fróð um landið og hvatti mig óspart til að skoða náttúruperlurnar okkar. Hún Lalla safnaði ekki að sér veraldlegum eigum, heldur hafði hún fáa en fallega hluti í kringum sig. Bangsinn hennar Löllu, hann Sæmundur, var alltaf uppi við í eldhúsinu. Hún talaði um hann með hlýju og oftar en ekki hvíslaði hann hinu og þessu að henni.

Fyrir þremur árum urðu viss kaflaskil. Þá seldi Lalla íbúðina á Leifsgötunni og flutti í Hæðargarð 33. Þar eignaðist hún einnig yndislega nágranna sem reyndust henni mjög vel í alla staði. Fjölskylda hennar, systkinabörn og vinir hjálpuðu henni og studdu í veikindum hennar eins og þau gátu og fyrir það var hún þakklát.

Við mæðgurnar þökkum henni samfylgdina í gegnum tíðina og vottum ættingjum hennar okkar dýpstu samúð.

Sigrún L. Baldvinsdóttir.

Þú hafðir fagnað með gróandi grösum

og grátið hvert blóm, sem dó.

Og þér hafði lærzt að hlusta unz hjarta

í hverjum steini sló.

Og hvernig sem syrti, í sálu þinni

lék sumarið öll sín ljóð,

og þér fannst vorið þitt vera svo fagurt

og veröldin ljúf og góð.

( Tómas Guðm.)

Að heilsast og kveðjast er lífsins saga og kveðjustundinni fylgir alltaf söknuður.

Það er með söknuði sem við kveðjum okkar kæru frænku í dag.

Meðal okkar fyrstu endurminninga eru minningarnar um þessa góðu og hressu frænku. Pálína frænka, eins og við systur kölluðum hana ávallt, var föðursystir okkar. Við systur nutum umhyggju hennar í uppvextinum og fylgdist hún af áhuga með viðfangsefnum okkar í námi og starfi, var ráðagóð og veitti okkur uppörvun og hvatningu í öllu því sem við tókum okkur fyrir hendur.

Í fjölskylduboðum var það Pálína frænka sem stjórnaði leikjum og skemmtiatriðum. Ógleymanlegir voru skollaleikirnir í jólaboðunum á Leifsgötunni og náði leikurinn hámarki þegar Pálína frænka var skollinn og slapp þá enginn úr hennar stóra faðmi.

Það var alltaf sérstök tilhlökkun að heimsækja frænku og fá að dvelja hjá henni. Ýmislegt leyfðist þar sem ekki mátti annars staðar og alltaf datt henni eitthvað skemmtilegt í hug til að gleðja smáfólkið.

Það var ekki í hennar anda að sitja auðum höndum og ber ullarsokkaeign fjölskyldunnar og vina þess glögg merki og hafa sokkarnir svo sannarlega komið sér vel í gegnum tíðina og yljað smáum og stórum tám.

Frænka var höfðingi heim að sækja, veitti vel og frá henni slapp enginn án þess að fá bolla af Bragakaffi og nokkrar Hnallþórusneiðar.

Pálína hafði mikla ánægju af ferðalögum innan lands sem utan og hafði þar öll skilningarvit opin og missti aldrei af neinu sem markvert var. Hún hafði yndi af lestri góðra bóka og var vel að sér um land og lýð. Pálínu var mjög annt um íslenska tungu og lagði mikla áherslu á að unga fólkið heilsaði og kveddi á góðri íslensku og þoldi engar erlendar slettur.

Margir sem áttu erfitt nutu aðstoðar Pálínu og var hún ætíð reiðubúin til að rétta fram hjálparhönd, styðja og hughreysta þegar erfiðleikar steðjuðu að.

Hún eignaðist marga trausta vini á lífsgöngu sinni sem héldu sambandi við hana til hinstu stundar og reyndust henni svo vel á síðustu dögum hennar hér á meðal okkar.

Elsku frænka, hafðu þökk fyrir allt og hvíl í Guðs friði.

Hrafnhildur Björk,

Guðleif og Soffía

Steinunn Sigurðardætur.

Þó vorilmur sé í lofti og gróðurinn óðum að taka við sér, gengur lífið sinn vanagang og dauðinn kveður dyra sem fyrr. Á sólríkum vordögum kveðjum við Pálínu Sveinsdóttur, 78 ára að aldri. Að baki er stutt en harðvítug barátta við erfiðan sjúkdóm. Kynni okkar Pálínu hófust þegar ég var sex ára og hefur hún síðan verið fastur punktur í minni tilveru.

Hún bjó á Leifsgötunni í 40 ár og við þá götu er hún ævinlega kennd í mínum huga.

Þegar ég hugsa til baka og velti fyrir mér hvað einkenndi Pálínu helst, kemur fyrst upp í hugann rík réttlætiskennd. Hún bar mikla umhyggju fyrir þeim sem áttu undir högg að sækja í lífsbaráttunni og var ávallt boðin og búin að rétta hjálparhönd.

Pálína var góðum gáfum gædd, víðlesin og fylgdist vel með atburðum og fréttum líðandi stundar. Hún dró ekki dul á skoðanir sínar, en virti og tók tillit til skoðana annarra.

Pálína giftist ekki og varð ekki barna auðið. En vinahópurinn var hinsvegar stór og gestkvæmt á heimili hennar á Leifsgötunni. Félagslyndi og gestrisni voru sterkir þættir í fari Pálínu og henni leið aldrei betur en í góðra vina hópi.

Pálína var rausnarleg og oft stórtæk þegar hún vildi gera öðrum gott. Mér eru minnisstæð fyrstu tvö árin sem ég var við nám í Háskólanum, þá nýfluttur til Reykjavíkur og hafði tekið litla íbúð á leigu. Enga húsaleigu þurfti ég að greiða þau árin, því Pálína vildi styðja við bakið á ungum námsmanni og borgaði því leiguna ávallt fyrirfram án þess að ég fengi nokkru um það ráðið. Á unglingsárum mínum hvatti Pálína mig til dáða og hennar eindregni vilji var að ég gengi menntaveginn. Hún átti drjúgan þátt í því að ég ákvað að nema lyfjafræði og kann ég henni mínar bestu þakkir fyrir sýndan stuðning og hlýhug.

Pálína var gædd þeim kosti að vera góður hlustandi. Hún var ráðagóð og því gott að leita til hennar ef eitthvað bjátaði á. Einnig hafði hún góða kímnigáfu og var oft slegið á létta strengi á heimili hennar, drukkið "Bragakaffi" og tekið í spil og urðu þá rússi eða manni oftast fyrir valinu. Á kommóðu inni í eldhúsinu sat hinn virðulegi Sæmundur "bangsi" í hásæti sínu öll þau ár sem ég þekkti Pálínu og fylgdist hann með öllu er þar fór fram með sinni stóísku ró. Ósjaldan var spurt um líðan Sæma og ekki mátti gleyma að senda honum kveðju á jólakortum. Þannig voru lífsviðhorf Pálínu, sem mér líkaði svo vel við. Hún var traust og réttsýn manneskja, en jafnframt lífsglöð og afar góður vinur.

Um leið og ég þakka Pálínu fyrir samfylgdina og ánægjulegar samverustundir þá óska ég henni fararheilla inn í eilífðarlandið. Ættingjum hennar og vinum votta ég djúpa samúð.

Ingi Guðjónsson.

Leifur Þorsteinsson.