Fręšimenn viš St Andrews-hįskólann ķ Skotlandi telja aš įstęšuna fyrir žvķ aš żmsir hafi tališ sig hafa séš einhvers konar skrķmsli ķ eša viš Loch Ness-stöšuvatniš žar ķ landi megi rekja til steingervinga sem fundist hafa ķ gegnum tķšina af risaešlum.
Fjallaš er um mįliš į fréttavef breska dagblašsins Daily Telegraph žar sem rifjaš er upp aš nśtķmahugmyndir um skrķmsli ķ Loch Ness-vatninu eigi upphaf sitt įriš 1933 žegar George nokkur Spicer hafi ekiš bifreiš sinn eftir vegi viš vatniš og tališ sig sjį fyrirbęri meš langan hįls hlaupa yfir veginn fyrir framan bifreišina og lįta sig hverfa.
Margar tilraunir hafa sķšan veriš geršar til žess aš finna Loch Ness-skrķmsliš, sem kallaš hefur veriš Nessie, en įn įrangurs. Żmsar myndir hafa komiš fram sem sagšar hafa veriš af skrķmslinu en žęr hafa veriš afgreiddar sem svindl eša af einhverju öšru.
Fręšimennirnir viš St Andrews-hįskólann komust aš žeirri nišurstöšu aš eftir aš fyrstu risaešlubeinin fundust og voru sżndar į söfnum ķ Bretlandi į fyrri hluta 19. aldar hafi fjöldi tilkynninga um aš fólk hefši séš fyrirbęri meš langan hįls stóraukist.
Žrįtt fyrir aš sögur um sęskrķmsli hefšu žekkst öldum saman hafi einungis um 10% žeirra fjallaš um skrķmsli meš langan hįls. Žegar Spicer hafi tališ sig sjį einhvers konar skrķmsli viš Loch Ness hafi um helmingur allra slķkra tilkynninga veriš į žį leiš.
Flest „skrķmsli“ fyrir 1820 ķ ętt viš snįka
Rannsókn fręšimannanna žykir benda til žess aš einhvers konar almenn skynvilla hafi į žessum tķmapunkti veriš bśin aš grķpa um sig meš žeim afleišingum aš allt sem ekki fannst skżring į og buslaši til dęmis ķ vatni hafi veriš tengt viš risaešlur.
Haft er eftir dr. Charles Paxton aš eftir aš steingervingar af risaešlum sem lifšu ķ vatni hafi fundist į 19. öld virtist žaš hafa haft įhrif į žaš sem fólk taldi sig sjį ķ vötnum. Žessi kenning var fyrst sett fram 1968 af rithöfundinum L Sprague De Camp.
Hins vegar hefur kenning Champs ekki veriš rannsökuš fyrr en nś. Paxton, sem er stęršfręšingur aš mennt, fékk til samstarfs viš sig viš rannsóknina Darren Naish, steingervingafręšing viš Southampton-hįskóla ķ Englandi.
Fariš var ķ gegnum 1.688 ritašar heimildir frį tķmabilinu 1801-2015 um skrķmsli sem fólk taldi sig hafa séš, žar į mešal ķ bókum og dagblöšum. Sleppt var hins vegar augljósum blekkingum. Nįšu slķkar tilkynningar hįmarki 1930-1934. Žaš er um žaš leyti sem Spicer taldi sig hafa séš skrķmsli viš Loch Ness-vatninu.
Fariš var aš sżna steingervinga risaešla frį žvķ ķ kringum įriš 1820 en fyrir žann tķma voru flestar tilkynningar um skrķmsli meira ķ ętt viš snįka. En eftir žvķ sem tilkynningum um skrķmsli meš langan hįls fjölgaši fękkaši tilkynningum um sęslöngur.
Greint er frį rannsókninni ķ vķsindaritinu Earth Sciences History.