Ef vel rętist śr įrgöngum żsu frį 2019 og 2020 gęti žaš leitt til aukningar ķ żsuveišum į nęstu įrum. Žessir įrgangar, 1-2 įra żsa, voru einmitt įberandi ķ rękjuleišangri nżveriš, en žį voru vķsitölur żsu žęr hęstu sem męlst hafa ķ Ķsafjaršardjśpi frį upphafi og meira var af żsu ķ Arnarfirši heldur en žar hefur sést ķ įratug. Lķtiš var hins vegar af rękju.

Śtbreišslusvęši żsu hefur stękkaš ķ Ķsafjaršardjśpi og er nś inn eftir öllu Djśpi, en hśn étur mešal annars talsvert af rękju.

https://www.mbl.is/200milur/frettir/2021/10/21/mesta_ysa_fra_upphafi_maelinga/

Gušmundur Žóršarson, svišsstjóri botnsjįvarsvišs į Hafrannsóknastofnun, segir aš kenningin sé sś aš rękjan hörfi undan żsumassanum. Hugsanlega sé eitthvaš af rękju grynnra, en fari į dżpra vatn žegar żsan fari śr fjöršunum į haustin eša ķ upphafi vetrar. Hann vonast žvķ til aš ķ febrśar verši fariš ķ leišangur meš heimamönnum til aš kanna stöšuna į rękjunni ķ Djśpinu og hvernig henni hafi reitt af.

Sveiflur ķ nżlišun

Gušmundur segir aš żsan sé į margan hįtt ólķkindatól. Žaš eigi ekki sķst viš um sveiflur ķ nżlišun. Žekkt sé hjį žorski aš žar geti nżlišun tvöfaldast į milli įra, en hjį żsunni séu dęmi um tķfalda nżlišun į milli įra įn žess aš skżringar séu augljósar. Hugsanlega falli žį allt saman; straumar, hitastig, fęšuframboš og hagkvęm dreifing seiša. Į móti megi spyrja af hverju slķkt gerist ekki ķ sama męli hjį žorskinum.

Bśsvęši żsunnar hefur einnig breyst į sķšustu įrum meš hęrra hitastigi sjįvar og er hśn nś oršin śtbreidd fyrir noršan land. Žetta hefur haft erfišleika ķ för meš sér žar sem kvótinn var aš stórum hluta vistašur fyrir sunnan og vestan land. Margir sjómenn nyršra hafa lagt mikiš į sig til aš flżja undan żsunni. Ašrir hafa haft į orši aš żsan vęri alls stašar og erfitt vęri aš foršast hana į veišislóš žorsks.

Viš žessu var brugšist ķ lok aprķl ķ vor žegar sjįvarśtvegsrįšherra įkvaš aš auka aflamark ķ żsu um įtta žśsund tonn. Ķ rökstušningi sagši aš tilefni įkvöršunar vęri „erfišleikar sem rekja mį til mikillar żsugengdar į veišisvęšum viš Ķsland“. 21. aprķl var bśiš aš veiša rśmlega 90% aflaheimilda fiskveišiįrsins ķ żsu.

Dregiš frį į žessu įri

Sį böggull fylgdi skammrifi aš hękkunin hefur veriš dregin frį aflamarki yfirstandandi fiskveišiįrs. Ķ įliti Hafrannsóknastofnunar var bent į aš svipašur vandi gęti komiš upp į žessu fiskveišiįri og žvķ mikilvęgt aš öllum yrši ljóst aš aukningin kęmi til frįdrįttar į fiskveišiįrinu 2021-22.

Eftir aukninguna sķšasta vor var aflamark ķ żsu 54 žśsund tonn į sķšasta fiskveišiįri. Fyrir žetta fiskveišiįr var rįšgjöfin rśmlega 50 žśsund tonn en vegna fyrrnefndra įtta žśsund tonna lękkar leyfilegur heildarafli ķ żsu frį rįšgjöf ķ 41.229 tonn į žessu fiskveišiįri og žį hefur einnig veriš tekiš tillit til frįdrags sem kemur ķ hlut erlendra rķkja.

Spuršur hvort ekki sé lķklegt aš hljóš heyrist śr horni er lķšur į fiskveišiįriš og einhverjir reki upp ramakvein žegar lķtiš veršur eftir af żsukvótanum, segir Gušmundur žaš ekki ólķklegt. Hann segist hins vegar ekki sjį įstęšu til aš auka viš żsukvótann.

Nżtingarstefna stjónvalda geri rįš fyrir aš aflamark żsu sé įkvaršaš samkvęmt aflareglu. Gert sé rįš fyrir aš aflareglur leiši til hįmarksafraksturs til lengri tķma litiš og dragi śr sveiflum ķ aflamarki. Rįšgjöf stofnunarinnar sé samkvęmt aflareglu og žvķ ķ samręmi viš markmiš stjórnvalda sem og varśšarsjónarmiš.

Į sķšustu įrum hafi nokkrar breytingar veriš geršar į aflareglu, m.a. hvaš varši veišihlutfall, en aflareglan į aš taka tillit til žeirrar óvissu sem er ķ stofnmatinu. Żsan geti vissulega veriš erfiš ķ rįšgjöf žar sem breytingar ķ nżlišun og vexti geta veriš hrašar, en aš svo komnu mįli sjįi hann ekki įstęšu til breytinga.

Yfir 21 milljaršur ķ fyrra

Żsan er mešal veršmętustu fisktegunda sem veiddar eru viš landiš. Žannig var śtflutningsveršmęti afurša żsu 21,6 milljaršar į sķšasta fiskveišiįri og 17,5 milljaršar į fiskveišiįrinu 2019-20 į veršlagi og gengi hvors įrs.

Hśn kemur žó langt į eftir žorskinum hvaš veršmęti įhręrir, en śtflutningsveršmęti hans var 135,6 milljaršar į sķšasta fiskveišiįri og 125,4 milljaršar fiskveišiįriš į undan.