Ungur drengur sem slasašist į hjóli ķ fyrra og fékk ķ kjölfariš ör ķ andliti žarf nś aš komast ķ laserašgerš til aš laga žaš. Heimilislęknir neitar aftur į móti aš skrifa įvķsun fyrir drenginn, ķ žeim tilgangi aš žrżsta į heilbrigšisrįšherra ķ deilu heimilislękna og heilbrigšisyfirvalda.

Žetta herma heimildir mbl.is.

Ķ svari Heilsuveru viš beišni móšur drengsins kemur fram aš félag ķslenskra heimilislękna hafi beint tilmęlum til félagsmanna aš gera ekki tilvķsanir fyrir börn til barna- og sérgreinalękna ef heimilislęknir hefur ekki komiš aš vandamįlinu. Markmišiš sé aš žrżsta į heilbrigšisrįšherra aš fella śr gildi kröfu um tilvķsun frį heimilislękni fyrir börn til barna- og sérgreinalękna.

Er móšurinni žį bent į aš hęgt sé aš bóka tķma hjį barna- og sérgreinalęknum įn aškomu heimilislękna. Žó aš komugjald verši ekki nišurgreitt „fyrr en heilbrigšisrįšuneytiš breytir sinni reglugerš“. Žetta hindri drengnum ss. ekki aš komast ķ ašgeršina en ferliš muni lķklega kosta fjölskylduna meira.

Margrét Ólafķa Tómasdóttir, formašur félags ķslenskra heimilislękna, fór yfir deilu heimilislękna og heilbrigšisyfirvalda meš mbl.is.

Segir óžarfa pappķrsvinnu koma nišur į bištķma til heimilislękna

Um hvaš snżst žessi deila?

„Žetta tilvķsunarkerfi til barnalękna var sett į einhliša af heilbrigšisyfirvöldum įriš 2018. Frį žvķ žaš var tilkynnt hafa heimilislęknar mótmęlt žvķ haršlega. Žetta er einhvers konar tilraun sjśkratrygginga og heilbrigšisrįšuneytisins til aš stżra flęši einstaklinga um heilbrigšiskerfiš og stjórna fjįrmunum sem fara ķ sérfręšižjónustu,“ svarar Margrét.

Segir hśn ljóst aš heimilislęknar ķ nśverandi mönnunarstöšu geti ekki sinnt óžarfa pappķrsvinnu žegar bišlistinn til žeirra er eins langur og hann er. Bętir hśn viš aš žaš sé fįrįtt aš bišja um tilgangslausan pappķr, pappķrsins vegna.

„Viš viljum aš sjįlfsögšu veita faglega žjónustu og sinna starfinu sem viš höfum mentaš okkur ķ tólf įr til aš sinna, aš veita heilbrigšisžjónustu. Aš skrifa einhvern pappķr bara pappķrsins vegna, eins og ķ svona tilfellum – žó žetta sé vissulega óheppilegt tilfelli – žį höfum viš talaš fyrir tómum eyrum ķ mörg įr um aš viš viljum ekki vera aš žessu.“

Kemur pappķrsvinnan nišur į tķmanum sem heimilislęknar hafa til aš sinna žeim sem žurfa į žjónustunni aš halda?

„Jį. Žaš tekur fimm stöšugildi heimilislękna til aš fylla śt tilvķsanir til barnalękna. Žaš er mjög mikiš af óžarfa pappķr sem viš erum aš sinna, sem viš erum aš reyna aš minnka vegna mönnunarskorts.

Žetta samtal hefur gengiš mjög hęgt ķ rįšuneytinu og žaš geršist ekkert fyrr en viš stofnušum žennan ašgeršahóp félags ķslenskra heimilislękna. Hann hefur veriš aš reyna aš koma žvķ ķ gegn aš heimilislęknar žurfi ekki aš gera óžarfa pappķrsverk sem tengist ekki faglegu mati lęknisins heldur er einungis gert til aš uppfylla kröfur ķ kerfinu.“

Žörf sé į faglegum forsendum, ekki bara peningalegum

Hvernig breytingu sjįiš žiš fyrir ykkur?

„Aš žaš verši engin žörf į žessum tilvķsunum, sem žaš er ķ rauninni ekki. Žaš eru bara börn sem žurfa tilvķsanir ķ kerfinu, fulloršnir geta pantaš sér tķma hjį sérfręšilęknum śti ķ bę įn žess aš žurfa tilvķsun.

Žetta var sett upp af heilbrigšisrįšuneytinu og Sjśkratryggingum Ķslands sem einhvers konar tilraun til aš draga śr kostnaši ķ heilbrigšiskerfinu.“

Hvernig draga tilvķsanir frį heimilislęknum śr kostnaši ķ kerfinu?

„Hugmyndin, į blaši, er aš fólk sé ekki aš fara til barnalękna nema žaš sé naušsynlegt. Ef heimilislęknirinn getur sinnt mįlinu geri hann žaš af žvķ aš hann er ódżrasti parturinn af žjónustunni. Žannig myndi fjöldi žeirra sem fara upp į annars stigs žjónustuna, sem er dżrari žjónusta, minnka og žannig yrši sparnašur ķ kerfinu. Žess vegna var žetta tilvķsunarkerfi sett į.

Žaš er svona kerfi ķ Noršurlöndunum en žaš er engin venja fyrir svona kerfi hérna į Ķslandi. Žaš er gališ aš setja svona kerfi bara į börn, aš reyna aš bśa til einhvern žröskuld ķ kerfinu žannig aš žau geti ekki leitaš til sérfręšings eins og fulloršnir geta gert. Žaš žurfa aš vera einhverjar faglegar forsendur aš baki, ekki bara peningalegar forsendur.“

Komast börnin žį ekki til sérfręšinga sem žau žurfa į aš halda įn žessara tilvķsana?

„Jś žau komast, en žau borga meira ef žau eru ekki meš tilvķsun.“

„Rosalega skrķtiš“ aš heimilislęknir žurfi aš „skrifa einhvern pappķr“ til aš ašgeršin verši

Ašspurš segir Margrét samtal milli žjónustustiga vera annaš mįl. Heimilislęknir sem sinni barni og sjįi žörf į aš žaš hitti sérfręšing ķ barnalękningum skrifi glašur tilvķsun, žaš sé hluti af samtali į milli žjónustustiga og sé „svolķtiš annaš en pappķr pappķrsins vegna“.

„Žetta er hluti af öšru stęrra, viš viljum t.d. lķka hętta aš skrifa sjśkražjįlfunar tilvķsanir. Okkur finnst aš fólk ętti aš geta vališ sjįlft hvort žaš vill fara til sjśkražjįlfara eša ekki,“ segir Margrét. Heimilislęknar skrifi mörg önnur vottorš bara vottoršsins vegna og ekki til aš bęta neina žjónustu. Mörg žeirra krefjist jafnvel ekki neinnar lęknisfręšilegrar žekkingar.

Tekur hśn umręddan dreng og ašgerš hans sem dęmi:

„Ef žaš liggur alveg ljóst fyrir aš žaš žurfi aš gera ašgerš į drengnum žį er rosalega skrķtiš aš heimilislęknirinn žurfi aš skrifa einhvern pappķr til aš žaš gerist, žaš er bara eiginlega alveg gališ.

Lęknirinn fęri aldrei aš tala ķ kross viš mat sérfręšingsins, žaš kęmi aldrei til, žannig aš einhver tilvķsun sem hann skrifar hefur ķ rauninni ekkert faglegt gildi heldur er bara upp į einhverja stżringu ķ kerfinu.

Ef žetta er eftir slys žį hefši veriš ešlilegt aš žeir lęknar sem hittu drenginn eftir slysiš hefšu gert tilvķsunina.“

Alltaf hętt viš aš ašgeršir bitni į įkvešnum ašilum

Hvernig svararšu įhyggjum foreldra aš veriš sé aš beita börnum og heilsufarsvanda žeirra ķ deilu heimilislękna og heilbrigšisyfirvalda?

„Žaš er alls ekki ętlunin. Žaš er alltaf žannig aš ef mašur ętlar aš koma einhverju į framfęri žį er hętta į aš žaš geti bitnaš į įkvešnum ašilum. Žaš bitnar lķka į fólki aš bištķmi til heimilislęknis sé langur og ef žaš er hęgt aš minnka skriffinnskuna til aš viš getum minnkaš bištķmann žį vęri žaš frįbęrt, žį gętum viš sinnt žeim sem žurfa į žjónustunni aš halda.

Varšandi akkśrat žetta tilfelli žį neitaši heimilislęknir aš skrifa tilvķsun af žvķ aš hann hefur ekkert komiš aš mįlinu, sem žżšir aš hann hefur ekkert faglegt aš bęta viš žaš sem hefur žegar veriš įkvešiš annars stašar ķ kerfinu.

Aš sama skapi hefši veriš ešlilegt ef móširin hefši fengiš tķma hjį lękninum og rętt mįliš žar, frekar en aš senda skilaboš til einhvers sem žekkir barniš ekki. En žaš er alltaf leitt ef žaš kemur upp aš ašgeršir sem viš erum aš gera komi nišur į žeim sem žiggja žjónustuna okkar.“

Kosningaloforš aš efla heilsugęsluna og heimilislękningar

Ašspurš segir Margrét heimilislękna hafa neitaš aš skrifa tilvķsanir til barnalękna sķšan sķšasta vor. Žau hafi nįš „hįlfum sigri“ į mešan Willum Žór Žórsson var heilbrigšisrįšherra, žį hafi hluti af tilvķsunum veriš felldur nišur og barnalęknar getaš vķsaš sķn į milli.

„Viš getum ekki skiliš af hverju žaš er ekki bśiš aš fella žetta nišur aš fullu. Žaš er ķ rauninni bśiš aš lofa okkur žvķ ķ tvķgang, einu sinni į mešan Willum var ennžį og svo aftur eftir aš Alma tók viš. En svo fréttum viš bara ekki neitt, žaš hreyfist vošalega lķtiš ķ nokkru einasta mįli er varšar heilsugęsluna, žvķ mišur.“

Er fundur į dagskrį?

„Viš höfum bešiš eftir aš fį samžykktan fund sķšan ķ byrjun aprķl og höfum ekki ennžį fengiš dagsetningu. Félag ķslenskra heimilislękna er frekar sorgmętt yfir žvķ vegna žess aš žaš var eitt af kosningaloforšum Samfylkingarinnar aš efla heilsugęsluna og heimilislękningar og viš getum ekki séš aš žaš sé neitt veriš aš gera ķ žeim mįlum.