Smartland Mörtu Maríu | Heilsa | mbl | 25.10.2020 | 16:10 | Uppfært 17:37

Alvarleg veikindi sonarins breyttu sýninni á lífið

Guðmundur Ebenezer Birgisson. Skjáskot/YouTube

Guðmundur Ebenezer Birgisson er nýjasti gestur Sölva Tryggvasonar í podcasti Sölva. Guðmundur, sem er með mastersgráður í þremur fögum, sagði upp vel launuðu starfi sem sálfræðingur í Noregi og hætti í doktorsnámi, til að elta drauminn og byrja með fyrirtæki sem þróar stafrænar lausnir í geðheilsu. Hann segir fagfólk í geðheilsu ennþá oft með fordóma sjálft og segist sjálfur hafa brennt sig á því.

„Það eru ekki nema nokkur ár síðan ég var að halda stóran fyrirlestur fyrir nokkur hundruð manns og tala um geðheilsu í enn eitt skiptið, en hafði aldrei opnað á mína eigin sögu. Ég man að ég horfði í spegilinn eftir þennan fyrirlestur og hugsaði: „Guð minn almáttugur, hvað er ég að hugsa. Ég er sjálfur með fordóma gagnvart hlutum sem ég er að þykjast hjálpa öðrum með.” Frá og með þessum degi hef ég alltaf sagt mína sögu þegar það á við og ákvað að opna á þetta allt saman. Ég fer í sálfræðina í grunninn út af föður mínum, sem var með alvarleg andleg veikindi. Ég held að það hafi verið aðalástæðan fyrir því að ég leiddist á þessa braut. Ég veit hvað geðsjúkdómar geta gert þegar kemur að fjölskyldulífi og það var þungt að eiga föður með alvarlegan geðsjúkdóm. Þannig að það má segja að það sé mín köllun að vinna í þessum málaflokki.”

Guðmundur, sem var við jarðarför föður síns daginn fyrir viðtalið við Sölva, segist oft sjá fordóma innan stétta geðlækna og sálfræðinga.

„Það er oft þannig að við sem vinnum við þetta tölum um geðheilsu á þann hátt að það séu hinir sem eru með slæma geðheilsu, en ekki við sjálf, þannig að við erum að hjálpa hinum, en við erum svo góð. Ég hef sjálfur verið í þessum hópi. Ég var með bullandi „stigma og taboo” varðandi föður minn, af því að ég skammaðist mín fyrir hann og hans sögu.“

Guðmundur segir að alvarleg veikindi sonar hans hafi gjörbreytt sín hans á lífið, sem varð drifkrafturinn að því að hafa hugrekki til að skipta um takt og segja upp vinnunni og elta drauminn:

„Ég vann hjá Sameinuðu Þjóðunum áður en ég fór til Noregs, en fór svo í að starfa sem sálfræðingur og var langt kominn með doktorsnám þegar ég eignaðist fyrsta son minn fyrir 5 árum. Honum var ekki hugað líf fyrstu dagana eftir fæðinguna og fyrsta vikan af lífi hans var gífurlega erfið. Hann var í öndunarvél og það var í raun bara 50/50 hvort hann myndi lifa af. Þarna fékk ég nokkra daga til að hugsa um lífið og tilgang lífsins. Fólk segist ekki vera trúað, en í þessum aðstæðum byrjar maður að biðja bænir og er til í að reyna allt. Þarna var sameiginlegt mötuneyti með börnum sem voru langveik, með krabbamein og fleiri alvarlega sjúkdóma. Ég byrjaði að spjalla við þessi börn og það gaf mér bara annað sjónarhorn á lífið. Þetta er rosalega hverfult allt saman og maður veit aldrei hvenær eitthvað er gjörbreytt. Strákurinn kom út úr þessu hraustur og braggast mjög vel og mér fannst ég koma út úr þessari viku mun hugrakkari og óhræddari. Þetta er stuttur tími sem við höfum á lífi og ég ákvað að bíða ekki lengur með að láta drauminn rætast og sagði upp vinnunni og stofnaði fyrirtæki.”

Fyrirtæki Guðmundar, Life Keys, er þegar með tugþúsundir skjólstæðinga, sem nýta sér sálfræðiþjónustu í gegnum netið. Fyrirtækið er leiðandi í stafrænum lausnum innan geðheilsu á Evrópumarkaði og er starfrækt í 11 Evrópulöndum.

„Ég tel að Ísland geti verið fyrsta landið í heiminum sem býður upp á sálfræðiþjónustu fyrir alla þegna landsins og fólk þurfi ekki að bíða langtímum saman. Til þess þarf samstarf á milli hins opinbera og einkageirans, en það eru að verða til lausnir á flóknum vandamálum sem ekki voru mögulegar hér áður fyrr. Það myndi vekja athygli um allan heim ef Ísland yrði fyrsta landið til að bjóða aðgengi að sálfræðingum fyrir alla. Netið mun ekki leysa vanda þeirra sem eru komnir í mjög erfið geðræn vandamál, en þegar kemur að vægari geðrænum vandamálum er hægt að nýta tæknina til hins ýtrasta."

Guðmundur segir ótrúlega möguleika felast í tækninni, en ekkert muni koma í staðinn fyrir raunverulegt fólk þegar kemur að geðheilsu.

„Það bendir mjög margt til þess að samtöl við fagaðila í gegnum netið geti gefið mjög mikinn árangur. Hins vegar tel ég að það muni alltaf þurfa raunverulegt fólk. Sumir í þessum geira eru á því að gervigreind muni geta komið í stað sálfræðinga, en ég sé það ekki fyrir mér. En það þýðir ekki að tæknin geti ekki leyst alls kyns vandamál og aukið aðgengið fólks að sálfræðiþjónustu.”

Guðmundur og Sölvi ræða í þættinum um mikilvægi þess að þora að elta draumana og setja sér háleit markmið. Þeir fara í þættinum yfir þróun sálfræði og geðheilsu og hvaða lausnir gætu nýst best á komandi árum til að bæta vellíðan og geðheilsu fólks.

Þú getur hlustað á þáttinn á hlaðvarpsvef mbl.is.