Misheppnuð húsnæðisuppbygging í Reykjavík

Spænski rithöfundurinn og hagfræðingurinn, Jordi Pujolà, flutti til Íslands 2012 eftir að hafa búið allt sitt líf í Barcelona. Að hans mati er húsnæðisuppbygging í Reykjavík misheppnuð en hann fer yfir það í pistli á Smartlandi. 

Borgarstjórn Reykjavíkur mætti brýnum húsnæðisskorti með því að þétta byggð í borginni. Það var gert með því að gera mannvirkja- og útivistarsvæði að íbúðalóðum og breyta reglugerðum svo leyfilegt yrði að fjölga hæðum. Þessar breytingar ollu veldishækkun á verðmæti lóðanna, sem flestar voru í einkaeigu og varð það mjög umdeilt. Það umdeildasta var þó þegar borgin heimilaði byggingu Edition hótelsins á Reykjavíkurhöfn sem skyggir nú á sjávarsýn vegfarenda.

Þessi umfangsmikla byggingastefna tengdist upphefð á umhverfisvænum samgöngumáta á kostnað eldsneytisbíla. Því er ekki að neita að hugmyndafræðin er aðlaðandi. En hún er hins vegar ekki mjög raunhæf á Íslandi og gefur til kynna að kerran hafi verið sett fyrir hestinn.

Í fyrsta lagi er ekki tekið tillit til veðurfars, sem á Íslandi getur verið krefjandi. Hér er ekki neðanjarðarlestarkerfi og ekki hægt að reikna með því að barnafjölskyldur byrji að nota strætisvagna eða reiðhjól í og úr skóla og vinnu.

Jordi Pujolà bendir á að Edition hótelið skyggi á útsýni. mbl.is/Eggert Jóhannesson

Í öðru lagi er mér spurn hver tilgangurinn sé með því að þétta byggðina svona mikið í miðborginni þar sem lóðir eru af skornum skammti og auk þess dýrar. Á meðan eru nægar lausar lóðir í útjaðrinum á lægra verði. Í stórum borgum erlendis er óumflýjanlegt að rífa byggingar til að byggja nýjar, vegna þess að engar lóðir er að fá. En í Reykjavík er því öðruvísi farið og ótrúlegt að ekki sé verið að nýta tækifærið til að búa til stór hverfi og nýja innviði sem myndu auka verðmæti þessara svæða, skapa auð og bæta lífsgæði.

Ef borgin hefði verið hönnuð lárétt en ekki lóðrétt hefðu fjölskyldur til dæmis flust í átt að Mosfellsbæ í stað þess að fara austur fyrir fjall. Auk þess hefði hinn fallegi og hagnýti arkitektúr sem einkenndi Reykjavík varðveist, í stað þess að víkja fyrir háum byggingum sem skyggja nú á dagsljósið.

Markaðslögmálið er fordæmalaust og niðurstaðan algjör misbrestur þar sem húsnæðisskorturinn hefur ekki verið leystur. Illa gengur að selja nýbyggðu íbúðirnar sem eru allt of dýrar og margar standast ekki gæðakröfur. Bílastæði vantar og nálægð við næstu blokk er svo mikil að hægt væri að taka í spaðann á nágrannanum út um gluggann. Þessi þversögn passar ekki við norræna velferðarmódelið. Hvers vegna var ekki meiri hluta þessara nýbygginga ráðstafað í félagslegt húsnæði í stað ótal lúxusíbúða, ef ætlunin var að leysa húsnæðisvanda?

• Blogga um frétt