Knattspyrnuþjálfarar – karlrembuheimur eða ekki?

Bojana Besic var eini kvenkyns þjálfarinn í úrvalsdeild kvenna þegar …
Bojana Besic var eini kvenkyns þjálfarinn í úrvalsdeild kvenna þegar síðasta tímabil hófst, hjá KR, og henni var sagt upp um mitt sumar. Ljósmynd/Þórir Tryggvason

Knattspyrnuþjálfarinn Soffía Ámundadóttir segir að þjálfaraumhverfi á Íslandi sé ekki kvenvænt. Það sé karlrembuheimur þar sem konur fái ekki sömu tækifæri og karlar. Reynslulitlir karlmenn séu frekar ráðnir í laus þjálfarastörf en reynslumiklar konur.

Hún segir að það sé erfitt að vera kona í þessum karlaheimi. „Ég hef oft þurft að taka á honum stóra mínum, vera bein í baki og láta framkomu annarra ekki trufla mig. Ég tel mig vera góðan knattspyrnuþjálfara. Annars væri ég löngu hætt en ég óska þess heitt að þetta breytist. Það er hægt með virðingu og góðri framkomu. Það er árið 2019!“ segir Soffía í  grein sem hún sendi mbl.is og fer hér á eftir í heilu lagi:

Ég hef starfað sem knattspyrnuþjálfari í 20 ár og hef marga fjöruna sopið. Upp í huga mér kemur reynsla og þroski. En ekki síður niðurlæging og erfiðleikar. Þjálfaraumhverfið á Íslandi er ekki kvenvænt. Af hverju skyldi það vera? 

Fyrir það fyrsta erum við mikið færri konur að þjálfa en karlar. Stjórnir félagan[n]a eru að miklum meiri hluta karlar og þeir sem sjá um ráðningu þjálfara eru í langflestum tilfellum karlar.  

Er konum ekki treystandi? Þetta er jú bara fótbolti. Reynslan hefur kennt okkur að ef félag vill ráða til sín þjálfara er ungur reynslulítill karlmaður frekar ráðinn heldur en reynslumikil kona. Fá félög auglýsa starfið laust – mikið oftar er ráðið í gegnum klíku eða orðróm.  

Félagasamtök sem vinna í kringum knattspyrnu á Íslandi standa ekki nógu vel vörð um konur og jafnrétti. Má þar nefna Knattspyrnuþjálfarafélag Íslands. Ár eftir ár verðlauna þeir karla og unga stráka sem eru mjög ungir í stéttinni. Frá árinu 1981 hefur 51 karlmaður hlotið heiðursviðurkenningu KÞÍ og ein kona. Hvar eru konurnar? Eru þær virkilega ekki að standa sig? Þurfa þær ekki líka klapp á bakið eða trufla þær 

Einnig má nefna Knattspyrnusamband Íslands þar sem allir starfandi landsliðsþjálfarar eru karlar. UEFA setti viðmiðunarreglur að árið 2020 eiga konur að vera í þjálfarateymum kvennalandsliða. Það væri mikilvægt fyrir stelpurnar að hafa fyrirmyndir, hvort sem það er í starfi landsliðsþjálfara eða að sjá konu fá verðlaun fyrir vel unnin störf innan stéttarinnar. Það myndi þá væntanlega leiða til þess að fleiri konur feta þessa grýttu braut.  

Hvað eru margar konur að þjálfa í efstu deild kvenna á Íslandi? Það þarf ekki að telja lengi – engin, sem er skammarlega lítið. Hugsanlega skortir þá sem stjórna hugrekki til að veita konum tækifæri til að spreyta sig á stóru störfunum.  

Ég hef oft verið með karlmann sem aðstoðarþjálfara en í leikjum er alltaf komið að þeim og heilsað/þakkað fyrir leikinn. Samt vita allir að kona er aðalþjálfarinn og var sem stýrði liðinu, sá um leikgreiningu og tók helstu ákvarðanir. Þetta er virðingarleysi í sinni ljótustu mynd. Kvenþjálfarar verða varir við þessa framkomu frá foreldrum, karlþjálfurum, félögum og stjórnum. Fólk leyfir sér að gagnrýna konurnar meira og þær þurfa að berjast meira fyrir sínu. Áreiti, yfirgangur og frekja eru orð sem koma upp í huga minn. 

Knattspyrnuþjálfaragráðan mín er ekkert minna virði en karls. Ég ásamt mörgum góðum kvenþjálfurum stóðumst prófin, verkefnin, vettvangsnámið og þjálfaraskólann með mikilli prýði. En þá koma strax upp spurningar frá þeim vantrúuðu: Fengu þær afslátt af náminu? Af hverju fengu þær styrk? Er ekki bara verið að hleypa þeim í gegn til að fjölga konum? Aldrei er horft á það að mögulega séu þarna á ferðinni mjög góðir þjálfarar, með langa reynslu af knattspyrnuiðkun sjálfar, mikla reynslu af þjálfun og góðan árangur í starfi. 

Það hefur aldrei verið auðvelt að vera kona í þessum karlaheimi. Ég hef oft þurft að taka á honum stóra mínum, vera bein í baki og láta framkomu annarra ekki trufla mig. Ég tel mig vera góðan knattspyrnuþjálfara. Annars væri ég löngu hætt en ég óska þess heitt að þetta breytist. Það er hægt með virðingu og góðri framkomu. Það er árið 2019! 

Ráðum hæfileikaríkar konur í starfið, virkjum þær innan samtaka/félaga og komum fram við þær alveg eins og karla. Þær eiga það skilið.  

Svar mitt við spurningunni hér að ofan er stórt  – knattspyrnuumhverfið er karlrembuheimur hér á landi sem og um allan heim. En það er ekki afsökun. Við getum breytt þessu, það eina sem þarf er VILJI 

Virðingarfyllst,  

Soffía Ámundadóttir UEFA A knattspyrnuþjálfaragráða og kennari. 

mbl.is
Fleira áhugavert
Fleira áhugavert