Hver eru áhrif áhorfenda?

Hópíþróttaunnendur hafa löngum velt því fyrir sér hversu mikið það hefur að segja að spila á heimavelli. Tölfræði yfir sigra og töp liða á heima- eða útivelli segir sitt.

Tímabilið 2018-19 unnu heimaliðin í ensku úrvalsdeildinni 47% leikja sinna en töpuðu 34% þeirra. 19% leikja lauk því með jafntefli. Þetta forskot heimaliðanna hefur þó minnkað jafnt og þétt í gegnum árin; fyrir rúmum 100 árum unnu heimaliðin 65% leikja sinna.

Í Bandaríkjunum er heimavöllurinn einnig mikilvægur. Heimaliðið í NBA-deildinni vann 71% leikjanna í deildinni en þar er auðvitað ekki sætt sig við jafntefli og vann útiliðið því 29% leikjana.

En þessar tölur gefa ekki skýra mynd afhverju heimaliðinu gengur betur. Gæti það verið vegna þess að leikmenn leggja meira á sig fyrir framan áhorfendur sína? Fá þeir aukinn kraft frá þeim? Eru dómarar undir áhrifum áhorfenda? Eða líður leikmönnum einfaldlega betur á sínum heimavelli, óháð áhorfendum?

Taka minni áhættu

Þegar kórónuveirufaraldurinn skall á heimsbyggðinni fóru flestar íþróttadeildir í dvala. Á síðustu vikum hefur leikur verið hafinn á ný en nú án áhorfenda. Hefur það gefið greinendum færi á að skoða hvað gerist þegar áhorfendur eru teknir úr heimavallarjöfnunni.

Þýska 1. deildin í knattspyrnu var ein sú fyrsta til að fara aftur af stað, 16. maí, og er keppni nú lokið. Í deildinni var leikið fyrir luktum dyrum á heimavöllum liðanna. Sigurhlutfall heimaliðanna fór úr 43% í 33% og markaskorun þeirra úr 1,74 mörkum í leik í 1,34.

Heimaliðin hafa bæði tekið færri skot og verið ólíklegri en áður til að skora úr hverju þeirra.
Þvert gegn innsæi knattspyrnuaðdáenda leggja menn ekki minna á sig þegar leikið er fyrir tómum velli. Að sögn greiningafyrirtækisins Impect tóku leikmenn í þýsku deildinni fleiri spretti og annars konar hlaup með mikilli áreynslu þegar hafið var leik á ný.

Hins vegar virðast leikmenn taka minni áhættu þegar áhorfendur vantar. Þeir gefa fleiri sendingar en, eins og áður sagði, eru skotin færri. Í grein New York Times er því velt upp að fyrir framan áhorfendur reyni leikmenn að leika kúnstir sem veki hjá þeim ánægju. Þegar enginn er í stúkunni er hins vegar hugsað um úrslit leiksins og því minna um áhættusamar, en jafnframt skemmtilegar, sendingar, skot og upplaup.

Greinina má finna í heild sinni í Sunnudagsblaði Morgunblaðsins.